V.A. - John Barleycorn Reborn - 2 cd/ Cold Spring - Woven Wheat Whispers
Dit dubbelalbum geeft een leerzaam - maar zeker ook luisterbaar - inkijkje in wat de Britse dark folk inhoudt. De alternatieve platenmaatschappijen Cold Spring en Woven Wheat Whispers hebben de handen ineen geslagen en laten je kennis maken met de donkere kant van de Britse folk. Leitmotiv bij de samenstelling van dit bijzondere document was ‘seasonal birth, death and rebirth'. Drieëndertig nummers van evenveel groepen of solisten - de een bekender dan de ander - die een mysterieus ver verleden naar nu vertalen.
En dan gaat om een ver verleden waarover nauwelijks iets op papier staat: The Dark Ages, de tijd tussen het vertrek van Romeinen en de komst van de Saxen zo'n vijftien eeuwen geleden.
Je zou denken dat de donkere sound, die nogal wat van deze neofolk kenmerkt, heeft geleid tot de term dark folk. Maar volgens de samenstellers is dat een misverstand. Dark stamt toch echt van Dark Ages, verzekeren zij. Het uitstekend gedocumenteerde CD-boekje bevat nog veel meer van dit soort wijsheden in de vorm van artikelen, essays en citaten.
Twee-en-een-half uur gaat het van akoestisch hapklaar tot uitdagend experimenteel. Soms gewoon met gitaar, dulcimer of concertina, maar meer nog met behulp van elementen uit progressieve en experimentele muziek, vaak omgeven met de nodige mystiek. Natuurlijk komen alle cliché's voorbij: manhaftige zang, elfenstemmen, onheilspellende natuurgeluiden als onweer en gure windvlagen, belletjes, veel reverb/galm, feedback, echo, etc. Maar, opgelet, dit dubbelalbum bevat ook muziek die dicht tegen de gangbare Britse folk aanschuurt.
Een enkele keer raakt het aan de folkrock á la het ‘oude' Fairport zoals in ‘Twa Corbies' van Mary Jane. Meer nummers sluiten aan bij het bekende akoestisch idioom. Enigszins gedateerd (leuke term in dit verband) klinkt het nog in ‘Horn Dance' van Sharron Kraus bij gildetrom, blokfluit en belletjes, of in ‘Dragonfly' door het fluitje en de dulcimer van The Purple Minds Of Lazeron. Prangender wordt het in het bijna acht minuten breed uitgesponnen ‘Lay The Bent To The Bonny Broom' van Charlotte Greig & Johan Asherton met akoestische gitaar en fraaie zang.
Luister ook eens naar ‘Dives and Lazarus' met Martin Carthy-achtige zang van Andrew King (met de talentvolle Lisa Knapp op viool), of de fraaie samenzang van het echtpaar Rachel McCarron en Sean Breadin bij breekbare en ijle fluitjes, harp, belletjes, driesnarige lier en crwth (lier uit Wales) in het breed uitgesponnen ‘Child 102: Willie and Earl Richard's Daughter' (aka The Birth of Robin Hood).
Nog intrigerender is de bekende traditional ‘Nottamum Town' door de vervormde psychedelische draailier van Philip G. Martin bij zijn in echo gedoopte stem à la de legendarische Doors-zanger Jim Morrison.
Onder het hoofdstuk weird valt het werk van The Tripple Tree (Three Crowns) en Sol Invictus (To Kill All Kings). Vervormde violen tillen de remix ‘Ogham On The Hill' van Sieben daar bovenuit. Sieben staat voor violist/zanger Matt Howden, die ook deel uitmaakt van Sol Invictus. Vaneenzelfde hoog niveau is het verstilde ‘Pew Pew' van Quickthorn met vervreemdende zang van Prydwyn bij fraaie harp (Ysbyddaden Bedwawd) en blokfluiten (Koivuläänistä).
Dan kom je al dichter bij de donkerder experimenten.
Van de groep met de vreemdste naam ‘Xenis Emputae Travelling Band' klinkt er nagenoeg dissonante koorzang bij een drone op concertina. Theatrale ‘sprechgesang' in een mist van overstuurde gitaren vol feedback staat voor ‘Hippomania' van English Heretic, een angstaanjagend werkje dat het goed zou doen in een spooktent op de Efteling. Zoals de attractie Droomvlucht daar wel zou varen bij de soundscape ‘Summerhouse' van The A Lords vanwege alle lieve belletjes, fluitjes, klokken, getokkelde snaren en fluitende vogeltjes...
Zware galm op het tinwhistlespel in ‘The Resurrection Apprentice' suggereert de echo uit een ver verleden, maar Martyn Bates is toch echt van nu, dat wil zeggen hij wordt al vanaf de jaren 70 gerespecteerd als zanger, tekstschrijver en muzikant in alternatieve rock (Eyeless in Gaza), neo-folk (Twelve Thousand Days) en ambient (Troum). Solo bracht hij ook al een tiental albums met boeiende vaak bewerkte duistere traditie, maar ook eigenzinnig eigen werk.
Afijn, je kunt niet elk nummer omschrijven, laat staan de verrassing die je uiteindelijk nog te wachten staat. Want mocht na deze 2 cd's je nieuwsgierigheid zijn gewekt, dan kun je op internet het derde deel gratis downloaden (zie www.wovenwheatwhispers.co.uk). Dat bevat nog eens 33 nummers, zowel van op dit dubbelalbum figurerende namen als van nieuwe. Uiteindelijk gaat het met 2cd en download samen om meer dan vijf uur muziek. Er valt genoeg te ontdekken.
En voor de liefhebbers die al langer thuis zijn in de dark folk is het goed te weten dat de uitvoeringen van de meeste nummers op ‘John Barleycorn Reborn' nog niet eerder op elpee of cd zijn verschenen.
Zie ook www.john-barleycorn-reborn.com en luister op: www.myspace.com/johnbarleycornreborn.
Henk - Waardering 8