Sofia Karlsson - Visor Från Vinden - Amigo AMCD 759D (distributie Music & Words)
Kan folk samengaan met commercie? Het lijkt er wel op, twee jaar geleden brak de Zweedse Sofia Karlsson door met het album Svarta Ballader, waarvan er maar liefst 60.000 verkocht zijn. Dat zijn aantallen waar menig folkartiest enkel van droomt. Is de muziek die ze maakt dan zo poppy? Nee, beslist niet, het is wel degelijk folk, ze doet het op haar eigen manier, en dat slaat blijkbaar aan. Toch op zijn minst in Zweden en in Denemarken, in beide landen mocht ze een soort Grammy op gaan halen voor die plaat. De afgelopen twee jaar heeft Karlsson veel getoerd, maar ook nog tijd gevonden om een nieuw album te maken, Visor Från Vinden (liedjes van de zolder).
Kan Visor Från Vinden het succes van zijn voorganger evenaren, of misschien zelfs overtreffen? Het antwoord op die vraag kan ik niet geven, dat zal de toekomst uitwijzen, maar de voortekenen zijn op zijn minst veelbelovend. Sofia Karlsson heeft namelijk nog een paar nummers van Dan Andersson opgenomen, de populaire Zweedse dichter met wiens teksten de vorige plaat helemaal gevuld was. Dat zal de liefhebbers zeker aansporen om ook dit schijfje aan te schaffen. Daarnaast heeft ze op de zolder van haar oma nog wat oude platen ontdekt, waarvan ze enkele nummers herarrangeeerde en op Visor Från Vinden zette. Voor de Zweden moet dat bekend werk uit de oude doos zijn, maar dan in een nieuw jasje gestoken. Tenslotte staat er nog een beetje nieuw materiaal op, voor ongeveer elk wat wils dus.
Over Svarta Ballader was ik al enthousiast, maar op Visor Från Vinden blijkt Sofia Karlsson zich nog een tikkeltje verder te hebben ontwikkeld. Toen waren vooral de teksten van Dan Andersson wat donker, de muziek was fris, deed hier en daar wat country- en bluegrassachtig aan. Nu gaat ze meer de kant op van de singer-songwriter, met hierbij de kanttekening dat ze de meeste dingen niet zelf heeft geschreven. Wel is er gewerkt aan alle arrangementen, door Karlsson zelf, maar ook door haar begeleiders Esbjörn Hazelius (gitaar, citer, violen, bouzouki), Olle Linder (bas en slagwerk) en Roger Tallroth (gitaar, tenorgitaar). Te gast zijn: Sofie Livebrant (piano, ze componeerde de muziek bij drie nummers en werkte mee aan arrangementen), Sara Isaksson (zang en Wurlitzer), Lena Willemark (zang), Nils Berg (basklarinet), Lisa Rydberg (viool), Henrik Cederblom (dobro) en Peter Lysell (contrabas). Karlsson zelf speelt Hammond B3, bouzoukigitaar, traporgel en fluit.
De muziek is net wat ingetogener geworden, op openingsnummer Le Vin Des Amants (De älskandes vin, te beluisteren op: www.myspace.com/sofiakarlsson), een vertaling door Dan Andersson van een gedicht van Baudelaire, is bijvoorbeeld enkel gitaar (Hazelius) te horen, en op Frukostrast På En Liten Syfabrik På Landet (een gedicht van Marianne Flodin over een lunchpauze in een textielfabriek) alleen maar piano (Livebrant). Maar zelfs als er meer instrumenten in de begeleiding zitten blijven die op de achtergrond, met de heldere stem van Karlsson als stralend middelpunt van het lied. De plaat klinkt heel natuurlijk, er is nauwelijks verschil te horen tussen de opnamen uit de studio en de twee live gezongen liedjes, Balladen Om Briggen Blue Bird Av Hull, over de trieste gebeurtenissen rond de boot Bluebird, en Två Tunger (Twee Tongen), een Zweedse vertaling van een Noorse traditional over de twee kanten die verliefd zijn met zich mee kan brengen. Het enige dat doet vermoeden dat het live is, is het applaus op het einde van deze liedjes. Een aparte vermelding verdient Resan Till Österlandet, een prachtige a capella traditional, samengezongen door de drie dames Karlsson, Willemark en Isaksson. De afzonderlijke stemmen kleuren heerlijk bij elkaar, maar versmelten niet. Ik wil trouwens ook nog de subtiele dobro noemen, die geeft o.a. Hemlängtan (betekent zoiets als heimwee, een gedicht van Andersson) een prachtige klank mee.
Hoewel ik elk liedje hier uitputtend zou kunnen gaan beschrijven, lijkt het me beter als mensen zelf de plaat gaan beluisteren. Ook als je geen idee hebt waar de teksten over gaan, en niet bekend bent met oude Zweedse liedjes, is de stem alleen al betoverend. Visor Från Vinden zal het in eigen land vast weer goed doen, maar verdient wat mij betreft ook hier een hoge notering in de eindejaarslijstjes. Folk en commercie, het blijft een vreemd klinkende combinatie, maar Sofia Karlsson is zo bijzonder dat ze zelfs het grote publiek weet aan te spreken. Zweden veroverde ze al, wanneer gaat Nederland overstag?
Mirjam Adriaans, waardering: 9+