Eliza Carthy - Dreams of Breathing Underwater - Topic / Music & Words
Om het maar meteen te bekennen, je zou mij een fan van haar kunnen noemen. Zeker als Eliza Carthy zich ingetogen toont als op het album Anglicana of als ze vol warmte en spelplezier terugkeert naar haar roots als op Rough Music, zo'n drie jaar geleden. Voor haar folkrock op Red liep ik minder warm dan voor haar eigenzinnige bijdragen afgelopen jaar op het vernieuwende The Imagined Village van Afro Celts' producent/muzikant Simon Emmerson. Dus was ik meteen op mijn hoede toen ik op haar recente album Dreams of Breathing Underwater in het openingsnummer een smerige Mud-elektrische gitaar hoorde. Eliza Carthy, de frontvrouwe van de huidige Britse folkgeneratie, mag dan wel in een op-en-top folknest zijn groot gegroeid, en met vader Martin Carthy en moeder Norma Waterson de prachtigste oeroude traditionele songs hebben gezongen, ze wil op z'n tijd ook graag laten weten dat ze een Eliza-Van-Nu is.
Dreams of Breathing Underwater is alweer haar dertiende (!) album. Sinds acht jaar (Angels & Cigarettes) is dit weer eens een album vol zelf geschreven songs (op een na). Destijds werd ze er bij Warners uitgebonjourd omdat haar rocky aanpak weinig succes oogstte. Nu geeft het vermaarde folklabel Topic haar een nieuwe kans. Terecht, hoewel ze zich wat meer had moeten beheersen in het uitwaaieren in stijlen.
Want hoe moet je dit album categoriseren? Het is net als Angels & Cigarettes opnieuw geen traditionele folk, maar... Ja, daar vraag je me wat. Misschien is dat meteen ook het grootste probleem van dit album. Het loopt over van de de verschillende genres. Zuid-Amerikaans, trip hop, folk, pop, music hall, rock, morris dance, blues...Er is één belangrijke rode draad. De expressieve stem van Eliza. Ze steekt die van haar moeder naar de kroon met een charmant rauw randje op haar stembanden, een gigantisch bereik, een diepe rijke kleur dankzij een forse klankkast en een groeiend gevoel voor drama.
Mocht je door haar overstelpende vernieuwingsdrag even denken dat ze als jongere wil afrekenen met een belegen folkwereldje, dan word je meteen tot de orde geroepen met een op tuba en trekzak ingezet morrisdansje in het hilarische liefdesdrama Little Bigman ( ‘he likes them big, oh he likes them sassy / he loves them like a dog loves a bone / sadly for me he doesn't like them classy / now my big broken heart has me crying on my own..) Eliza zelf op 'n eenrijer trekzak, Jon Boden op banjo en zang, John Spiers zingend en nog een stel stemmen onder wie die van partner en mede-producer Ben Ivitsky. Als dan ook nog een strijkkwartet een jaren-dertig sfeertje meegeeft krijgt het iets van Bellowhead, die succesvol vernieuwende Britse folkbigband.
Maar goed, het album is wellicht te typeren als uiterst verscheiden. Wat staaltjes daarvan? In Like I Care (Wings) hoor je een cajunpaccordeonnetje, een niet te stuiten reggae-gitaarritme, een oehoe-koortje en een brassband. Orange And Seasalt begint met een trompet-radiojingle uit de jaren-50 en lonkt nog verder terug in de tijd naar dixieland-bigband en oude music hall, zoals ook in Two Tears waarin de band pompt als een oud straatorgel. Ik geeft toe, 't is even wennen, maar het is zeker knap gedaan.
Het is zo'n album dat na verloop van tijd groeit. Toch word ik nog steeds heen en weer geslingerd tussen wow en shit. Irriteert een nummer als Mr. Magnifico mij met het ratjetoe aan stijlen waarin plaats is voor een Calexico-trompet, mariachi blazers, een uitgebreid aan het woord komende Schotse verteller, flamenco-geklap en een bigband, of pakt het me uiteindelijk door een onweerstaanbaar door Eliza gezongen refrein? Liggen de Portishead-drums in Rows of Angels er té dik bovenop of winnen de stemmen van Eliza en Heather MacLeod op de achtergrond?
Daar staat de schoonheid tegenover van een typisch ingehouden folkrocknummer Rosalie met een meezing-refrein om verliefd op te raken. Spannend gestreken cello, twee altviolen en twee violen bij glorieuze samenzang van Eliza met Eddie Reader en Heather MacLeod in Lavenders, of nog zo'n sterk strijkgezelschap bij nagenoeg hetzelfde zangtrio waarin Eddie Reader is vervangen door Sarah Roberts in Hug You Like A Mountain (geschreven door Rory MacLeod) de vervormde pow pow uit de cajun/Moog ten spijt.
Eliza Carthy heeft zes jaar aan dit album gewerkt. Misschien werkt dat wel de (te?) grote verscheidenheid in de hand.
Henk - Waardering 8