Afgelopen maandag overleed de Bosnische zangeres Ljiljana Buttler. Eind vorig jaar werd ze onwel bij een concert, onlangs werd longkanker vastgesteld. Ze werkte als schoonmaakster in Duitsland toen ze werd herontdekt en vervolgens door vele muziekliefhebbers hier in de armen werd gesloten. Ljiljana Buttler werd slechts 65 jaar oud.
Op 14 december 1944 werd Ljiljana Buttler geboren in het toen nog Joegoslavische Belgrado. Haar vader was een virtuoos accordeonist, haar moeder een Kroatische zangeres. Ze groeide op in een Bosnisch dorp en al jong begon ze te zingen om geld te verdienen. Onder haar meisjesnaam Petrovic werd ze er een ster. Bij het begin van de burgeroorlog daar verdween ze uit de muziekwereld. In 2001 bleek ze verhuisd te zijn naar Düsseldorf in Duitsland, waar ze als schoonmaakster werkte. De man die haar terugvond, de Bosnische platenproducer Dragi Sestic, wist haar over te halen een comeback te maken en dat was het begin van een mooie, gloedvolle, helaas veel te korte internationale carrière. In een interview met Peter Bruyn (Wegener Dagbladen) vertelde ze een aantal jaren geleden: "Vroeger, in Joegoslavië, zong ik om te overleven. Verzoeknummers, platte schlagers. Alles! Ook als ik een liedje eigenlijk verschrikkelijk vond. Ik moest wel. Brood op de plank. Maar dat is nu voorbij. Ik kan mij nu beperken tot wat ik echt mooi vind. En ik heb er nog succes mee ook."
Toen haar comeback-cd The Mother of Gipsy Soul in 2002 uitkwam bleven de recensenten maar zoeken naar superlatieven om haar te prijzen: Wat een stem! Wat een blues! Wat een drama!, en vervolgens werd ze uitgeroepen tot koningin-moeder van het Balkanlied. Haar ijzingwekkende donkere stem doet je je afvragen of je niet een man hoort zingen… De kracht van Ljiljana Buttler ligt in haar ingetogen beheersing, haar beleving en haar expressie, waarbij ze vergeleken wordt met zangeressen als Ella Fitzgerald of Billie Holliday. In Nederland trad ze voor het eerst op in 2003 op het Gipsy Festival in Tilburg, daarna werd ze ook hier een graag geziene gast in theaters en op festivals.
Ljiljana Buttler trad vooral op met de Bosnische band Mostar Sevdah Reunion, maar was ook een van de koninginnen op het album Queens and Kings van Fanfare Ciocarlia. In 2009 verscheen het album Frozen Roses waarin ze meer richting jazz is gegaan, met een lichtvoetiger klinkende stem. Er waren al plannen voor een nieuwe plaat, maar dat heeft niet meer mogen zijn.
