Bente Kahan: Als er Europse 'soul' bestaat is het jiddishe muziek
Bente Kahan zingt al vanaf 1990 jiddische liederen. Vanuit haar huis in het Poolse Wroclaw (Breslau) reist ze door heel Europa. Een zangeres met een missie, een artieste die een grote verantwoordelijkheid voelt jegens de traditie waaruit ze voortkomt. Naar aanleiding van een tweetal workshops in Enschede en een optreden met het Nederlandse klezmerorkest Di Gojim komt ze in de Twentsche.Courant/Tubantia aan het woord. Hier enkele citaten:
... 'Mijn vader had de oorlog overleefd. Hij kwam uit de Hongaars-Roemeense grensstreek, uit dezelfde stad als Eli Wiesel. De typische joodse cultuur die voor de oorlog in heel Europa bestond, leefde in hem voort. Die dubbele lading ervan - aan de ene kant tomeloze vreugde, aan de andere kant melancholie- heeft me altijd bijzonder getroffen. Als er Europese 'soul' bestaat, dan is het wel deze muziek.'...
...stem geven aan een verloren cultuur, de liederen van een minderheid brengen naar de meerderheid: dat is de grondtoon geworden van mijn bestaan (...) Ik wil niet zo maar wat liedjes zingen. Ik wil een verhaal vertellen, programma's maken die mensen niet alleen een leuke avond bezorgen maar ze ook iets meegeven. Zoals een goed boek dat ook kan...
...Bente Kahan werd geboren in Noorwegen. Haar ouders overleefden de Holocaust. Ze gingen wonen in Oslo. De meeste familieleden waren in de oorlog omgekomen. Ook de grootouders van haar man, een Poolse jood, stierven in de gaskamer. In 'Home', haar nieuwe theaterprogramma, beschrijft ze -in liedjes, verhalen en anecdotes- de lotgevallen van haar familie, zij het dat de Holocaust hier slechts op de achtergrond aanwezig is. 'Ik zing jiddische liedjes uit verschillende landen. Bekende liedjes die de meeste mensen wel kennen, maar die ze misschien niet direct met de joodse cultuur associëren. Ik wil laten zien hoe rijk die oude jiddische cultuur is geweest, hoe hartverscheurend mooi en vrolijk die liedjes zijn en hoezeer ze deel uitmaakten van de Europese volksmuziek . Maar tegelijk vertel ik het verhaal van mijn familie, die in al die landen heeft geleefd. Een verhaal van vervolgingen, gedwongen verhuizingen, maar ook van grote feesten, bruiloften en vrolijkheid. Een verhaal eigenlijk, zoals je dat van elke joodse familie in Europa zou kunnen vertellen.'...
...Dat jiddische muziek en klezmer momenteel zo populair zijn, heeft volgens Bente Kahan vooral te maken met de speciale sfeer ervan. 'Er zit iets mystieks in. Het is Europees maar tegelijk oriëntaals: dat spreekt mensen kennelijk aan. Of het ook iets te maken heeft met belangstelling voor de geschiedenis van het joodse volk? Nou, ik mag het hopen, maar ik vrees van niet. Het feit dat het anti-semitisme in deze tijd weer toeneemt, stemt me bepaald niet optimistisch. Zeggen dat dit verschijnsel alleen te maken heeft met de Islam, is een wel een heel makkelijk excuus. Jiddische liederen zingen is meer dan ooit noodzakelijk, al was het maar om duidelijk te maken dat de joodse cultuur onlosmakelijk verbonden is met de cultuur van Europa. Ik weet daarom zeker dat ik ze altijd zal blijven zingen...