BJ Baartmans - Verwant - Inbetweens Records IRCD040
De nummers op het nieuwe album van BJ (oftewel Bart-Jan) Baartmans, Verwant, werden deels gelijktijdig opgenomen met die op de voorganger, Verpand. De plaat is dan ook een logisch vervolg daarop. Dat is te zien aan de hoesjes, die op dezelfde manier vormgegeven zijn, met kassabon op de voorkant en tracklist achterop, alleen een ander kleurtje. Verder is de inhoud vergelijkbaar. Opnieuw heeft Baartmans een stel Nederlandstalige liedjes op de plaat gezet, met zijn eigen karakteristieke, dichterlijke teksten, soms romantisch, soms twijfelend, af en toe ironisch, maar steeds vol gevoel. En tot slot is een groot deel van de muzikanten hetzelfde gebleven, Sjoerd van Bommel (drums), Gerco Aerts (bas), Mike Roelofs (toetsen) en gitarist Jan Hendriks (nog bekend van Doe Maar) speelden ook op Verpand mee. Deze keer is er echter geen achtergrondzang van Marjolein van der Klauw, die wel meewerkte aan de productie, en ook de strijkers zijn weggelaten.
Subtiel verwoordt Baartmans gevoelens, die vrijwel iedereen heeft, maar waar je eigenlijk nooit zo bij stilstaat. Onbedekt bijvoorbeeld gaat over lichamelijke naaktheid, maar tegelijk over een open geest. En in het folky Donderbui, gebaseerd op een nummer van Robert Johnson en met lekkere banjo en mondharmonica, wordt de storm beschreven die vanbinnen woedt na een (verbroken?) relatie. Als vader van drie kinderen maakt BJ zich zorgen om de maatschapij en de toekomst in o.a. het reggae-achtige Fundamentalist, waarbij aan meer te denken valt dan enkel moslims. In Schapen wordt het kuddegedrag van mensen aan de kaak gesteld. Dit prachtige bluesy stuk werd live opgenomen in BJ's slaapkamer in Léon's Farm, de studio waar het hele album geregistreerd en gemixt werd. Het is het meest donkere stuk op Verwant, en de combinatie van ingetogen elektrische slidegitaar en bluesharp bezorgde mij heerlijke rillingen over mijn rug. Het is vervolgens wel een hele overgang naar het gebeuren in een kroeg, en hoewel ik Havencafé een buitenbeentje op deze plaat vind, is het volgens mij wel geslaagd als kwalitatief levenslied.
Enkele nummers verschenen al eerder. Zo heeft BJ, net als op Verpand, een van zijn eigen Engelstalige nummers omgezet in het Nederlands. Little I Can Have van No Soap (1999) werd Euforie, een ingetogen liefdesbetuiging met een twist op het eind, zoals het origineel, waarbij hij zichzelf ook enkel op gitaar begeleidde maar nu heeft het een iets andere, wat meer eigentijdse tekst. Oester verscheen al op het huisvlijtcd'tje Gebrand, maar is wat voller en iets donkerder geworden, waarbij de sobere klank wel is vastgehouden door subtiel spel van behalve akoestische ook elektrische gitaar, drums, bas en Fender Rhodes. Verpand, het titelnummer van de vorige plaat, staat er nog eens op, deze keer met een andere intro, zonder achtergrondzang en met licht spokende mondharmonica, het is ook wat meer akoestisch, waardoor het een andere, hoewel nog steeds melancholieke, sfeer krijgt. Fundamentalist (in dezelfde versie) en Angst werden vorig jaar op een maxi-single uitgebracht. De laatste vind ik mooier in de single-versie, met mondharmonica en zonder orgel.
BJ Baartmans is nog steeds zoekend naar mogelijkheden om van zijn teksten mooie luisterliedjes te maken. De gedachten daarover veranderen, zoals blijkt uit de nummers die hij al eerder opnam en nu nog eens op Verwant heeft gezet. Vaak gaat het om details, hier en daar een ander instrument of een voller arrangement, maar het liedje blijft herkenbaar zoals het was. Een enkele keer geef ik de voorkeur aan een eerdere versie, meestal word ik overtuigd door de nieuwe variant. Met Verwant lijkt BJ definitief de ingetogen, subtiele weg op te gaan, die al aangegeven werd op Verpand, en zo worden de liedjes alsmaar mooier.
Mirjam Adriaans, waardering: 9-
Komende zondag, 13 mei, is de cd-presentatie van BJ Baartmans op het Cultureel Podium van Landgoed Roepaen in Ottersum, zij het met een paar wijzigingen. Eric van Dijsseldonk neemt de gitaarpartijen van Bart-Jan over omdat die een tijd terug zijn arm brak, en geen volledig concert kan geven.