Onze nachtelijke discussies waren oeverloos. Afhankelijk van de bier-dosering en het onderwerp ging het er hard aan toe. Wat een zeikmuziek, of wat akelig mooi! Is dat nog folk, of is het jazz? Deze groep komt niet op ons festival, over mijn lijk. De oordelen vlogen over tafel. Als het voor de ander shit was, vond jij het juist mooi. En andersom. De vuisten sloegen op tafel. Toch waren we soulmates. We zaten tot over onze oren in de folk. Die passie deelden we. We wisten er alles van, dachten we...
De penetrante geur van de spiritus, waarmee we onze elpees reinigden, ondervond heftige concurrentie van de vette zware-Van-Nelle-walm. Omdat mijn slapende lief vroeg op moest, stond de volumeknop van de versterker aanvankelijk op zeven. Maar dat werd al snel negen. Onze stemverheffing hield gelijke tred.
Door elkaars argumenten lam geslagen hingen wij bij het ochtendgloren in onze stoelen. Het melancholisch gehalte van de muziek bereikte een hoogtepunt. De ontroering kon zomaar toeslaan. We hadden het al lang weer goed gemaakt.
Dit vredige tafereel werd steevast verstoord door mijn lief. Het eerste wat ze deed als ze in haar pon beneden kwam was de volumeknop van tien terugdraaien naar zes. ‘Zijn jullie nou helemaal... Weet je wel hoe laat het is?' Het is al licht! Over een half uur moest zij naar haar werk, een vroege dienst. Met de staart tussen mijn benen belandde ik in mijn bed. Ze had geen idee wat voor een belangrijke grensverleggende discussie ze de nek had omgedraaid. Een ding was zeker, wij hadden de wijsheid in pacht...
Nu - zo'n dertig jaar later - moet ik daar aan denken nu ik een oeverloze discussie volg op het Mota forum.
Een discussie die door ballgirl Doedelicious onschuldig wordt aangezwengeld met: ‘Ik lees hier en daar nogal moeizame opmerkingen tav de vermeende Grijze Golf. Als grijze golfer vraag ik mij af wat er nu precies bedoeld wordt met grijze golf en waarom dat een negatieve lading krijgt. Wat is het nut van polarisatie?'
De een vindt vervolgens oude muzikanten juist de beste. De ander wijst op muzikanten die zich niet verder hebben ontwikkeld en zijn blijven hangen in wat ze ooit hebben geleerd. Er is vrees voor een bedaagd imago. Dat enkel jonge honden dat kunnen doorbreken, hoewel ze wellicht niet zo doorleefd spelen als een oude rot in 't vak.
Dan waaiert de discussie wijd uit. Inmiddels zijn er al een kleine tweehonderd reacties. Vaak zijn de gedachtewisselingen op Mota incrowd. Dat is ook nu het geval, maar er komen ook wat folkscene-brede vragen aan de orde. Leuk en typerend voor Mota is de vaak humoristische en relativerende ondertoon. Maar nu wil 't ook wel eens knallen.
Onvermijdelijk komt de aloude vraag voorbij wat volksmuziek nu eigenlijk is. En het gaat over de invloed van de politiek; dat Bretagne, Baskenland, Noord-Ierland vanuit nationalistische motieven hun traditionele muziek steviger omarmen. Dat Nederlandse folkies geen Franse traditionele muziek kunnen spelen. Hoe tradities blijven voortbestaan, of niet. Waarom het in Nederland minder is dan in België.
Het gaat over de zesjescultuur. Dat de Nederlandse folk een schop onder haar reet nodig heeft. Dat er teveel wordt gewenteld in zelfgenoegzaamheid. Maar ook dat 'volksmuziek' wel gespeeld moet kunnen worden door de gewone liefhebber die niet meer pretenties heeft dan om met een paar gelijkgestemden een avondje fijn deunen te spelen en uit te wisselen al dan niet om op te dansen of om bier bij te drinken...
Heerlijke discussie. Over ‘negatieve lading' gesproken. Mocht-ie dan niet hangen aan het begrip ‘grijze golf' dan toch zeker aan het woord ‘oeverloos'. Maar bij schriftelijke discussie - zeker op het web - geldt die negatieve connotatie voor mij niet. Het kan wat mij betreft niet oeverloos genoeg zijn. Ik zap langs alle tweehonderd reacties en pik er de interessantste uit. Of ik laat mijn 'zoekopdracht' naar de boeiendste trefwoorden erop los. In het beste geval levert het nieuwe invalshoeken op. Nog zo'n web-voordeel: Je kunt altijd terug naar het vertrekpunt, als je niet meer zou weten waar het ooit begon.
Wie mij denkt te kennen, weet dat ik nog al eens snel de messen slijp. Ik ben echter milder geworden. De leeftijd van meeste Mota-schrijvers is die van mij, tenminste... toen ik mijn volumeknop bij het ochtendgloren nog op tien had staan. Kortom meer groen dan grijs. Ergens kriebelt het bij mij natuurlijk wel. Inderdaad, ik hou nog steeds van discussie. Het mag van mij ook prikkelen. Maar hier op Folkforum me mengen in de Mota-discussie doe ik niet. Als ik me geroepen voel, doe ik dat wel op hun plek. Kunnen ze daar reageren. Stel je er niet teveel van voor, want nu ik na al die jaren steeds beter weet wat ik nog allemaal niet weet, stel ik me terughoudender op dan ooit.
Hoe lang ik dat volhoud, weet ik niet. Misschien stort ik me eerdaags alsnog fel in dat debat. Of zal ik mijn kruit droog houden tot Folkwoods? In de schoot van dat mooie zomerfestival concipiëren ze een programma-onderdeel waarin óók discussie een rol speelt.
Ze denken daar aan een soort University College. Een door de wol geverfde inleider leidt een onderwerp in. Bijvoorbeeld de vraag wat de toekomst is van folk. Maar misschien is ‘Hoezo grijze golf' ook een goede suggestie? Een panel legt de inleider het vuur na aan de schenen. Dat alles wordt geïllustreerd met toepasselijke live-muziek.
En natuurlijk bemoeit publiek zich er tegenaan. Voor de extra sju hoop ik dat de Mota-debaters er ook bij zijn, en niet te vergeten die van Folkroddels.be, want daar kunnen ze er ook wat van. Maar wat wordt de rol van de voorzitter belangrijk! Oeverloosheid in geschrift mag, maar in mondelinge discussies is het dodelijk. De sprekers verliezen het vertrekpunt uit het oog. Voor je het weet houden de toehoorders het voor gezien. En Folkwoods heeft geen lief die je in pon bestraffend toespreekt...
Als het allemaal gaat lukken wordt het wellicht een mooi uur voor de Concertzender om op te nemen. Iets voor het nieuwe folkprogramma Metamorfosen? Ik verheug me erop. Zoals gezegd bevindt het plan zich nog in de embryonale fase. Ik hoop dat het tot een voorspoedige bevalling komt, want er is nauwelijks iets leukers dan een vruchtbare discussie. Dertig jaar terug zéker, maar ook nu nog...
Henk
PS:
De discussie op het Mota forum is hier te volgen.
Het folky radioprogramma Metamorfosen wordt elke vrijdag uitgezonden van 20.00 tot 21.30 uur op de Concertzender, zie www.concertzender.nl.