Soetkin Colier - Nocturne - Homerecords.be 4446027
Zweedse nyckelharpa en Vlaamse zang gaan goed samen. Eerder overtuigde de Belgische nyckelharpa-specialist Didier François ons daar al eens van in een combinatie met de Vlaamse zangeres Silvie Moors (Floes, Tjane). Nu schept hij met dat bijzondere strijkinstrument Zweedse sferen op de eerste solo-cd van zangeres Soetkin Collier. Nocturne bevat Zweedse en Vlaamse traditionals en eigen materiaal.
Poëtische sfeer gecombineerd met fijnzinnige soms welhaast avantgardistische instrumentatie maakt Nocturne tot een indrukwekkend album. De creatieve inbreng van snarenman/zanger/arrangeur Tom Theuns (o.a. Ambrozijn, Aurélia), met wie Collier al jaren een muzikaal duo vormt, speelt daarin een doorslaggevende rol. In de kleingehouden en vaak spannende arrangementen herken je duidelijk zijn hand.
Soetkin Collier is bekend als zangeres van Urban Trad (vanaf 2002), Floes (2004) en het duo met Tom Theuns. Maar ze is al veel langer actief in de Vlaamse folk. Ruim tien jaar geleden was ze op haar negentiende betrokken bij de oprichting van Ambrozijn en zong ze in de eerste line-up van Laïs. Haar studie hield haar enkele jaren buiten de spotlights. Ze studeerde Germaanse talen en Zweeds. Tijdens een half jaartje Zweden kreeg ze daar zangles van niemand minder dan de gerenommeerde Zweedse folkzangeres Lena Willemark.
In 2003 trof haar een pijnlijke affaire. Vanwege té Vlaams nationalistische uitingen in haar pubertijd vond de Belgische overheid haar - ook al was dat al jaren geleden en had ze al openlijk afstand genomen van die ‘jeugdzonde' - te ‘staatsonveilig' om het land met Urban Trad te vertegenwoordigen op het Eurovisie Songfestival. De groep ging zonder Collier en werd met het nummer Sanomi tweede.
Haar eigen Vlaamse muzikale achtergrond combineert Soetkin Collier nu op Nocturne met haar liefde voor Zweedse muziek. Ze laat haar warme alt zowel lief als donker klinken. Lelijke koude langgerekte klinkers als ééé en ijijij warmt ze op door ze ietsjes, maar net voldoende, om te buigen naar èèè en ààj. Met zachte penseelstreken schildert ze de Vlaamse liederen in pasteltinten. Van de Zweedse nummers maakt ze een aquarel zodat het Noorderlicht de kans krijgt er doorheen te schijnen. Dat werpt een aangenamer licht op de duisternis die vaak aan bezwerende slepende Zweedse traditionals kleeft.
Haar voortreffelijke begeleiders hanteren hetzelfde kleurenpalet. In tegenstelling tot de zang kleuren zij minder netjes binnen de lijntjes. Ze grijpen naast penseel ook geregeld naar het paletmes. Met expressionistische vinnige krassen, voorkomen ze daarmee dat de sound in al z'n prachtige dromerigheid saai wordt. Zo laat Didier François zijn nyckelharpa soms dermate kermend meanderen, dat je denkt dat Wouter Vandenabeele is opgetrommeld als gastviolist.
De melancholische grondtoon van vrijwel alle twaalf nummers wordt ingebed in spannende muziek. Neem het nummer Vertrouw op mij. Theuns geeft zijn gitaar een aardse houtige toon mee, als was het een Arabische ud; zijn tweede stem zorgt voor een avantgardistische touche en op de klankkast van zijn gitaar verzorgt hij de percussie. Ondertussen pijnigt François zijn nyckelharpa en laat Ben Faes (o.a. Wannes van de Velde, Paul Rans en Tjane) de dikke snaren van de contrabas extra bewogen trillen. Veerman ontleent zijn spanning aan een huilende mondharmonica en superglijdende bastonen. In het nummer In Jezus naam produceert Theuns' stem een Tuva-lage drone en doopt-ie zijn orgelklanken in wijwater. Het geeft deze Zweedse traditionele lullaby - deels vertaald in het Nederlands - iets beklemmends: ‘Slaap nu maar, slaap nu maar, in Jezusnaam, Jezus bewaart de kinderziel'...
Naast (oud-) Nederlands en Zweeds hoor je ook een enkele keer Engels of Frans. Een drietal nummers is volledig in het Zweeds. Zeker zo leuk is de combinatie Zweeds-Nederlands waarbij de in het Nederlands vertaalde strofes ons niet-Zweden meer zicht geven op de inhoud.
Enkele nummers zijn oud en bekend zoals Het daghet inden Oosten en het korte afsluitertje Goeienavond speelman dat ontwapenend wordt gezongen door Soetkins dochtertje Floor.
En dan is er die knap bedachte omarming van het Vlaamse Heen en weer rondom de Zweedse traditional Hün. Het bezielde Heen en weer staat al lang op het repertoire van Collier & Theuns. Het is een nummer van Theuns dat vaak door Ambrozijn is gebracht. Momenteel maakt het onderdeel uit van het jubileumprogramma ‘10 jaar Ambrozijn' waarin het ook door Soetkin Collier wordt gezongen. Één keer eerder werd het op cd vastgelegd, namelijk op Bouquet Garni in ‘98. Dat album was een bijzonder samenwerkingsproject van Laïs, Ambrozijn, Fluxus en familie De Cauter. Heen en weer werd toen gezongen door de zangeressen van Laïs & Ludo Vandeau.
Naast traditioneel materiaal brengt Collier ook nummers die ze zelf schreef/componeerde (Voor altijd en De Veerman) of leent ze composities van anderen. Zo is Beatrice waarvoor zij samen met Theuns de tekst schreef gebaseerd op de gelijknamige tune van de Amerikaanse jazz-grootheid Sam Rivers. Tom Theuns maakte met Vertrouw op mij een bewerking van een nummer dat Richard M. Sherman samen met zijn broer Robert schreef voor Walt Disney's film Jungle Book. Van de beroemde Zweedse zanger/schrijver Evert Taube komt de titelsong, en van A. Nyberg de tekst bij de traditional Jag blåste i min pipa, een lied dat een mysterieuze lading krijgt door de begeleiding op sitar door Theuns (zoals we dat ook kennen uit zijn samenwerking met zangeres Vera Coomans).
Kleine gastrolletjes zijn er voor Jo Zanders (percussie) en Philip Masure (cister). Soetkin Collier heeft het repertoire van Nocturne al enkele keren live gebracht. De komende maanden trekt ze langs de podia met als begeleiders Tom Theuns (snaren, zang), Didier François (nyckelharpa) en Fons Vanhamel (contrabas, klarinet, accordeon), die Ben Faes vervangt.
Zie ook www.soetkincollier.be en www.homerecords.be.
Henk - Waardering 9