Pater Moeskroen - XX deel 1 - DZV Records PRCD 200601 (distributie Pink Records)
In 1985 kwamen ze bij elkaar, op 26 januari 1986 hadden ze hun allereerste optreden in Café van Zanten in Amersfoort. Dat is voor Pater Moeskroen dan ook de officiële oprichtingsdatum geworden. Vele optredens later hebben ze een flinke reputatie als live-band opgebouwd en wordt het twintigjarig jubileum gevierd. Op het verjaardagsfeestje in januari werd de bijbehorende cd XX deel 1 gepresenteerd, deel 2 volgt later dit jaar.
De zes paters maken Nederlandstalige folk. Dat is tenminste de kortste omschrijving die ik kan verzinnen. Vooral vrolijke muziek, schatplichtig (geven ze zelf toe) aan The Pogues, die destijds de folk uit de geitenwollensokkensfeer haalden. Met heel veel verschillende fluiten, gitaren, percussie en allerlei minder bekende instrumenten hebben ze al snel een eigen geluid gecreëerd. De meeste muziek wordt geschreven of bewerkt door Adje Grooten (gitaren en andere snaren), de uitvoering wordt gekenmerkt door de energieke uitstraling van zanger Marcel Sophie (ook beatring, cowbell, springdrum, triangel etc.) op het podium. Met Martien van Oostrom (accordeon, toetsen, snarentrom en nog zo wat) zijn zij de enige drie originele leden die na twintig jaar nog over zijn. Repeteren doen ze niet vaak, optreden wel. Vanwege die reputatie als live-band heeft Pater Moeskroen ervoor gekozen om XX deel 1 ook op te nemen met een live geluid. Ze zijn naar Waspik getogen en hebben daar voor een aantal trouwe fans gespeeld, waarna er in de studio nog wel het een en ander aan toegevoegd is, maar het concertgevoel is gebleven. Dat is namelijk de grote kracht van de paters, het optreden. De laatste keer dat ik ze zag was op Folkwoods in 2003, het was snikheet die zomer en de brandweer zorgde voor verkoeling met waterslangen. Dat alles zorgde voor een heerlijk schouwspel zowel voor als op het podium. De band ging er lekker tegenaan en de dansers lieten zich niet onbetuigd. Dat sfeertje hangt ook rond de jubileum-cd.
Er staan 'klassiekers' op, zoals Laat Maar Waaien (een mix van twee Pogues-nummers in een eigen bewerking) en natuurlijk de hit Roodkapje, maar Pater Moeskroen heeft ook nieuw materiaal opgenomen. Dat begint al meteen met Hordeum Jubileum, een instrumentaaltje om het feest in te luiden. Dan gaat het verder met de toekomst: Het Beste (Moet Nog Komen), want ja, iemand zei ooit dat haar trouwdag de mooiste dag van haar leven was en dat dat waarschijnlijk zo zou blijven. Dat vond Adje Grooten eigenlijk zo triest dat hij besloot dat het beste in zijn leven altijd nog moet komen. Mooie instelling... Muzikanten Zijn Matrozen is ook niet eerder verschenen. In dit nummer (met een Engelse tekst!) wordt een didgeridoo gebruikt, naast al die andere instrumenten waar de band mee speelt, zoals percussie (in dit geval met scheepskettingen en olietonnen), een Perzische daf en een Noord-Afrikaanse darbuka. Dat laat het allemaal wel heel lekker klinken. De band demonstreert hiermee ook de wens om steeds weer nieuwe dingen te willen uitproberen.
Dan is er ook nog de maatschappij. In Dat Komt Ervan! (tekst van Adje Grooten en Marcel Sophie, op muziek (Drunken Lullabies) van Floggin' Molly) geven de paters hun kijk op wat er gebeurt. Bij dit uptempo nummer is een hoop discussie geweest, er is behoorlijk gewerkt aan de uiteindelijke tekst, maar de boodschap dat je op moet passen met je keuzes (politiek, religieus of voetbalclub) is gebleven. Niet direct iets wat je van een feestband verwacht, maar het hoort wel bij Pater Moeskroen. Niet Met Mij is dan weer een fijn relativerend lied van gitarist Bart Swerts, die ooit viel voor een meisje dat onbereikbaar was. Later bleek dat ze schulden en drie exen had en ja, dan ziet het er toch heel anders uit. Halleluja! is een heerlijke gospel, gezongen met popkoor Spirit uit Dongen en Ooit Op Een Dag is heel ontspannen, bijna jazzy, over een toevallige ontmoeting met een oude bekende. Opnieuw een blijk van de veelzijdigheid van de band. XX deel 1 sluit af met een klein stukje van de eerste opname van Roodkapje met daaropvolgend een live-versie van vorig jaar. Ja, dan hoor je veel verschil, maar in dat oude stukje is inderdaad al het typische Pater Moeskroengeluid te herkennen.
XX deel 1 geeft vooral de feestband weer. Vrolijke folkdeunen, gebaseerd op de Keltische traditie, maar met uitstapjes naar Braziliaanse 'battucada' en andere wereldmuziek, soms zelfs wat rockachtigs, maar altijd herkenbaar als Pater Moeskroen. Lekker om naar te luisteren, zeker met het sombere winterweer van dit moment. Ik vind het een goede zet dat ze van dit album niet de standaard compilatie hebben gemaakt die je vaak tegenkomt, op deze manier hebben de fans, die alles al in de kast hebben staan, er ook nog wat aan. Het geluid is, ondanks de nodige wisselingen in de bezetting, in die jaren niet echt veranderd. Er worden dan ook kwaliteitseisen gesteld aan nieuwe leden, waardoor je de garantie krijgt dat er niet alleen goed gespeeld wordt, maar ook met plezier. Als extraatje staan in het boekje wetenswaardigheden en anekdotes over en van de band en de fans. Zo krijg je een mooie indruk van hoe dit zestal omgaat met muziek, teksten en publiek. Pater Moeskroen is uniek in de Nederlandse folk, en dat wordt met XX deel 1 nog maar eens bevestigd.
Mirjam Adriaans, waardering: 8