The Kharkov Klezmer Band - Ticking again - Fréa Records (Music & Words) MWCD 4044
Uit Kharkov, een plaats in de Oekraïne, komt The Kharkov Klezmer Band. De naam geeft al aan wat voor muziek ze spelen. Enige naspeuringen op het net leerden dat violist Stanislav Raiko in 1999 de band oprichtte. Tegenwoordig heeft zowat iedereen een eigen site, maar deze band niet, zodat het wel handig is dat er bij de cd wat informatie gegeven wordt.
De groep bestaat uit vijf personen, die volgens het cd-boekje allemaal conservatorium gedaan hebben. Verder hebben ze vooral in Oost-Europa gespeeld, maar ook in Oostenrijk en Groot-Brittannië. Ze hebben blijkbaar indruk gemaakt op een aantal mensen, want ze kregen Merlin Shepherd (o.a. Frank London's Allstars) zover om een verhaaltje te schrijven voor hun album Ticking Again. De cd is al uit 2003, maar is voor de Nederlandse markt nog maar net uit.
De cd duurt veertig minuten en telt 12 nummers. De titel Ticking Again slaat op de klok die voor de klezmermuziek in de voormalige sovjetlanden een hele tijd stil heeft gestaan. In de Oekraïne is het pas sinds 1991 weer toegestaan om klezmer te spelen. Dat het voor regeringen echter erg moeilijk, zo niet onmogelijk, is om een culturele erfenis uit de mens te halen bewijst The Kharkov Klezmer Band. De vijf nog vrij jonge musici spelen op vrij traditionele wijze, met viool, klarinet en accordeon. De melodieën op de cd zijn vooral oude stukken, een aantal uit het archief van Moshe Beregovskiy, die in de dertiger jaren van de vorige eeuw klezmermuziek in notenschrift heeft opgetekend. Een daarvan is Belkele, waarvan de band meldt dat het nooit eerder is opgenomen. Dat is een vrolijk klinkend lied, maar met een pijnlijke inhoud. Het is een lied over Belke, een mooi meisje waarmee de ik-persoon wel wil trouwen, maar joodse bruiloften waren verboden, dus zullen ze het met een civiele ceremonie moeten doen. Daarnaast staan er wat nummers op die de band van Frank London geleerd heeft, zoals Londoner Nign, dat ook bekend is als Nakhes fun Kinder of Kaliner Nign, en dat ze ook nog eens opnamen in Londen, dus hebben ze het ook maar een nieuwe naam gegeven.
Over het algemeen wordt elk nummer gespeeld met de drie eerder genoemde instrumenten, er is ook nog begeleiding van bassist Abbas Zulfugarov en zanger Mikhail Krupnikov hanteert hier en daar de tamboerijn. In het eerste nummer, Mitzve Tantz, begint Stas Raiko met de viool, om vervolgens een soort van duet aan te gaan met de klarinet van Gennadiy Fomin. In Doina begint accordeonist Valery Polonskiy ingetogen in de hoofdrol om gaandeweg naadloos naar de achtergrond te verdwijnen om de viool en de klarinet tot een uitbundig einde te laten komen. De vier liederen op het album zijn gezongen in het Jiddisch, al is het eerste deel van Dzhankoye (een traditioneel Jiddisch sovjetlied over boeren op de Krim) in het Russisch. De zanger heeft een lekker in het gehoor liggende stem, die ook wat melancholiek overkomt.
Klezmer is muziek uit de joodse traditie. Er zit zowel vrolijkheid als melancholie in, gevoelens die op een bruiloft spelen. The Kharkov Klezmer Band speelt deze muziek ook op een traditionele manier, maar klinkt daardoor heel anders dan bijvoorbeeld The Klezmatics uit Amerika, waar toch invloeden uit theater en vroege jazz zijn doorgesijpeld in de klezmer. Ik vind Ticking Again een erg mooie cd, die aangeeft dat de musici doorgaan waar het ooit opgehouden is. Ze laten horen dat er geen drums of andere moderne toevoegingen nodig zijn om toch een bepaalde sfeer op te roepen. Het heeft soms wel wat weg van kamermuziek, maar dan uitbundig gespeeld. Bij nadere beluistering merk ik dat de viool een prachtig instrument is om gevoelens weer te geven. Hier zijn we vooral gewend aan de klarinet als hoofdinstrument bij klezmer, maar ik heb begrepen dat die vooral gebruikt wordt sinds eind negentiende, begin twintigste eeuw, toen ook de eerste geluidsopnamen gemaakt werden en de klarinet klinkt nu eenmaal harder dan de viool. Ik leer steeds meer over klezmer en door deze cd ga ik die muziek ook meer waarderen.
Mirjam Adriaans, waardering 9-