Klassiekers als De Herdertjes Lagen Bij Nachte of Stille Nacht, Heilige Nacht ontbreken op de twee kerstcd's die we onlangs binnenkregen, maar allebei bevatten wel liedjes en muziek rond kerst, nieuwjaar en driekoningen. Madlot zocht materiaal in oude manuscripten en liedverzamelingen, Mallemoer voegt een Keltische tint toe aan muziek uit de Lage Landen.

Image
Madlot - Ons Is Geboren, Muziek Van Advent Tot Driekoningen - PAN Records PAN 218

Madlot heeft zijn basis in Wageningen en legt zich toe op (dans)muziek uit de 17de en 18de eeuw. Daarbij gebruiken ze oude instrumenten als doedelzak, schalmei, koeienhoorn en blokfluit. Toch zijn ze niet puristisch, ook 'nieuwerwetse' viool, gitaar of trekharmonica komen aan bod. Voor het repertoire gaat Madlot op zoek in oude manuscripten, moeilijk verkrijgbare liedverzamelingen en mondeling overgeleverd materiaal bij het archief van het Meertensinstituut. Zo vonden ze een hele collectie liederen en muziek, van advent tot driekoningen, uit de 15de tot 18de eeuw, en die zijn nu verschenen op de cd Ons Is Geboren.

Het cd-boekje biedt informatie (in het Nederlands en in het Engels) over de achtergronden van deze liedjes en instrumentalen, zo komt de oudste versie van het a capella door de groep gezongen titelnummer Ons Is Geboren (samengevoegd met Sterrelied) uit een Deventer liederenhandschrift van eind 15de eeuw. Natuurlijk staan ook de teksten weergegeven, zodat je mee kunt lezen of zingen indien gewenst. Doedelzak, kromhoorn of schalmei geven soms een wat plechtige sfeer en de fraaie samenzang op het bijna a capella Kinder Swijcht So Moochdi Horen, met alleen enkele blokfluittonen tussendoor, zou in een kerk niet misstaan, maar er zijn ook heel wat luchtiger stukken te horen. Zo is er het door Ariëtte Zuidhoff met zachtheldere stem gezongen Maria Die Zoude Naar Bethlehem Gaan, ingetogen gitaar en blokfluit verzorgen de begeleiding. De trekzak zorgt mede voor de blijmoedige uitstraling van Op Dan Herders, deel 2 van het instrumentaal Een Serafijnse Songe / Van De Wafelen en het dansliedje O Herders Laat Uw Bokken En Schapen, terwijl de Rommelpotliedjes (natuurliijk met uitbundig gebruik van de rommelpot) ronduit vrolijk zijn, net als het door Peter Koene met een fijn hees randje gezongen A La Berlina Postiljon (met viool, fluit en accordeon). Dat het nieuwe jaar met lekker eten en vol goede moed begint laten de herenstemmen opgetogen horen in slotnummer Tsa Laat Ons Kopen / Wafelkoeken, met trekzak en rommelpot.

Madlot bestaat uit: Ariëtte Zuidhoff (zang, harmonica, rommelpot, tamboerijn en kleppers), Bert Lotz (Nederlandse doedelzakken, koeienhoorn, schalmei, kleppers, sopranino, rommelpot, zang), Judica Lookman (trekharmonica, Nederlandse doedelzakken, koeienhoorn zampogna, schelpen, blokfluit, rommelpot), Marianne Heselmans (viool, altviool) en Peter Koene (zang, gitaar, mandoline, trom, rommelpot).
Website: www.madlot.nl.

mallemoer - wilt allen aanhoren!
Mallemoer - Wilt Allen Aanhoren!, Liekes En Melodiekes Rond Kerst, Nieuwjaar En Driekoningen - eigen beheer

Mallemoer is een sympathieke volksmuziekgroep uit Noord-Limburg die inmiddels al 28 jaar bestaat. Het instrumentarium bestaat uit o.a. viool, gitaar, diverse fluiten, doedelzak, accordeon en foekepot (soort rommelpot). Zij putten vooral uit de traditie van de Lage Landen en Keltische muziek. Dat betekent dat op hun kerst-cd Wilt Allen Aanhoren! zowel Nederlandstalige als Engelse liedjes te horen zijn, maar de grenzen zijn flexibel.

Er wordt begonnen en geëindigd met Te Cante, een processiemelodie uit de Languedoc die een Ierse klank meekrijgt met doedelzak en fluit. Er is een Duitstalig uitstapje met Herbergsuche uit het Oostenrijkse Salzburg. Mallemoer brengt zowel liederen als instrumentalen, zoals het wat middeleeuws aandoende Padouana: herdersgroet op drie kromhoorns (op inderdaad maar liefst drie van die dingen en een trom), maar het is vooral de fijne melodieuze samenzang van de heren die het geluid bepaalt op deze schijf. Informatie over de liedjes en de teksten staan in het cd-boekje. Het titelnummer Wilt Allen Aanhoren is oorspronkelijk een Amerikaans kerstlied en kreeg een Nederlandse tekst van Theo Spronk, die ook bij Kerstnacht, een melodie van Ede Staal, de woorden schreef. Christmas 1914 (Mickey MacConnell) is gebaseerd op een brief die een Engelse soldaat aan het front schreef op kerstavond en krijgt een bolero-begeleiding op viool en trom. Bij Madlot hierboven noemde ik al A La Berlina Postiljon, bij Mallemoer heet dit Wij Komen Van Oosten, een mooi voorbeeld van de verschillende versies die vaak in omloop zijn van deze oude liedjes. Mallemoer koos een variant die in 1879 in Brugge is uitgegeven. Tenslotte hebben ze een medley van enkele bedelliedjes opgenomen, deze stammen uit zuidelijk Nederland en Vlaanderen en uiteraard speelt de foekepot een rol, die werd in verschillende varianten immers door heel Nederland gebruikt voor dit soort versjes.

Mallemoer bestaat uit: Charles van Dommelen (bas, accordeon, rietpijp, lepels, mondharmonica, doedelzak, kromhoorn, trom, percussie, zang), Stan Baggen (viool, kromhoorn, fluit, percussie, zang), Mart Hendriks (gitaar, banjo, bas, foekepot, zang), Al Jacobs (fluiten, kromhoorn, percussie, zang), Gerard Oonk (zang, trom) en Theo Spronk (accordeon, kleppers, trom, zang).
Website: www.mallemoer.com.

Mirjam Adriaans

Zowel Madlot als Mallemoer hebben in december 2009 diverse optredens op het programma staan met dit repertoire. Er is overigens nog een cd uit met Nederlandse kerstliedjes, verzameld door Vic van de Reijt (Als Een Kerstboom Zonder Piek). Hierop staan vooral popartiesten die ooit een kerstnummer uitbrachten, maar er staan ook stukken op van o.a. Rowwen Hèze, Wannes Van de Velde, Maarten van Roozendaal en Jan De Wilde. Nieuw daarop is het liedje Moder Maria van Gé Reinders, die op zijn eigen Limburgse wijze het kerstverhaal bewerkte.