-door Mirjam Adriaans, foto's Ronald Rietman-
Met paraplu's gewapend tegen de vele pittige buitjes liet het publiek zich gisteren graag verrassen op Brosella in Brussel. Dit keer was er veel wereldmuziek en crossover op de folkdag, die ook in het teken stond van de 100ste verjaardag van Woody Guthrie. Zijn kinderliedjes in het Vlaams vormden een van de hoogtepunten, een mooie ontdekking was Oratnitza, vier jonge Bulgaren die op energieke wijze traditie vermengen met hiphop en dubstep.
Woody 100
De liedjes van Woody Guthrie zijn eenvoudig opgezet, hij gebruikte weinig akkoorden en meestal een gitaar of banjo en mondharmonica als begeleiding. Toch spreekt zijn werk nog steeds tot de verbeelding van menig muzikant en folkliefhebber, vooral omdat zijn teksten raak waren en zelfs nu nog actueel zijn, al zijn ze vaak meer dan 60 jaar oud. De verjaardag van Guthrie werd op passende wijze gevierd op Brosella, met maar liefst twee projecten. De Amerikaanse ambassade had bijgedragen aan een gelegenheidsformatie met Beverly Jo Scott, Ricky Hirsch en Eric Erdman die zowel eigen werk speelden als een stel nummers van vader Woody en zoon Arlo Guthrie. Dat werd in een rockjasje gestoken en of het nou door de regen kwam, een rondzingend geluid, of zoals een bezoeker opmerkt "het mankeerde aan een mondharmonica", het pakte net niet, ondanks de sterke liedjes zoals Pastures of Plenty of Hangknot, Slipknot. Ergens ontbrak de ziel van Guthrie, pas aan het eind, als de Hobo's Lullaby vermengd wordt met City Of New Orleans (van Arlo Guthrie) weet het gezelschap me te raken, misschien vanwege de banjo
Bij het meest bekende nummer van Guthrie, This Land Is Your Land, komt Jan De Smet met accordeon en een stel kinderen op het podium, eigenlijk zijn ze te verlegen om mee te doen, maar de zon breekt juist op dat moment door om juist die kinderen te beschijnen, alsof ze ze wil aanmoedigen.
Zij hebben eerder hun best gedaan om de Woody Express te helpen bij hun vertolking van een stel kinderliedjes van Woody Guthrie die in het Nederlands zijn vertaald. Toen wisten ze allemaal dat wat eruitzag als een klein gitaartje eigenlijk een ukulele was en waarom een slang niet kan lopen (omdat hij geen pootjes heeft). Het project bestaat al een paar jaar, zo vertelt Jan De Smet (o.a. De Nieuwe Snaar) naderhand. Hij leerde het werk van Woody Guthrie kennen toen hij 16, 17 jaar oud was en toen er een jaar of 8 terug een kindervoorstelling moest worden gemaakt voor het theater schoot hem te binnen dat Guthrie kinderliedjes had gemaakt. Frank Vander Linden, die ook voor De Nieuwe Snaar had geschreven, werd gevraagd om er een aantal te vertalen, De Smet en bassist Arne Van Dongen maakten arrangementen en de twee worden deze middag versterkt door gitarist Peter Van Eyck. Inmiddels is er een heel lespakket voor kleuters tot een jaar of 6, waarbij thema's aan bod komen als de auto (Vrooaar / Car, Car), bedplassen (Droog Bed / Dry Bed) of pesten (Pesten Is Een Pest / Don't You Push Me Down). De Smet: "We willen wel wat tegenwicht bieden aan het commerciële werk van Studio 100, ik heb daar verder niks op tegen, maar je moet de kinderen ook kennis laten maken met andere muziek." Gevraagd naar zijn persoonlijke Guthrie-favoriet luidt het antwoord stellig: "Deportee, een lied over Mexicaanse gastarbeiders in een vliegtuigongeluk. Er werd niets voor hen gedaan, ze werden niet eens fatsoenlijk begraven."
Op muzikale wereldreis in Brussel
Op Brosella is het altijd genieten van wat je nog niet kent, soms ook van wat je al wel eerder hoorde. Het Dhafer Youssef Quartet trapt virtuoos af, maar zou net zo goed op de jazzdag kunnen staan, soms waaiert het zelfs iets te veel uit naar mijn smaak, maar het blijft een meester op ud. Ook de Assad Family uit Brazilië is af en toe jazzy, met hun ontspannen bossanova-klanken en hier en daar een beetje samba. Hans Mortelmans doet min of meer hetzelfde programma als in maart op het Triskell Festival in Heerlen, al klinken zijn liedjes op een festivalpodium wat minder intiem. Hij krijgt daarentegen wel heel wat luisteraars voor zijn vlotte Antwerpse teksten in wereldse sausjes. Susheela Raman is Brits, maar haar muziek is geworteld in de Indiase traditie. Ze heeft een fijnhese soulstem en een paar indrukwekkende gasten, waaronder Nathoo Solanki die een lekker primitief oergeluid laat horen op drums.
De Bulgaarse groep Oratnitza bestaat pas 3 jaar en heeft dit jaar zijn eerste cd uitgebracht. Net als de Warsaw Village Band uit Polen steken ze traditionals in een modern jasje. Dat doen ze door elementen uit hiphop of dubstep en Aboriginal motieven toe te voegen via twee, door Georgi Marinov soms zelfs tegelijk bespeelde, didgeridoo's. Dat geeft een heerlijk energiek resultaat, waarop vooral jongere bezoekers het knap lastig vinden om stil te blijven staan. Er worden echte, akoestische instrumenten gebruikt, ritme komt uit de cajón (en af en toe een grote trom, de tupan), maar ook door de rappende zang van Ivan Gospodinov, de hypnotiserende melodie wordt geproduceerd met fluiten (kavals), soms spookt er een synthesizerachtige klank door het spel, die komt dan wel via een apparaatje. De vier mannen stellen zich eerst muzikaal voor, om vervolgens de drie dames van Kipri te introduceren, die de hypnotiserende ritmes zo mogelijk nog wat intensiveren met hun karakteristieke traditionele samenzang.
Na afloop vertelt fluitist Hristiyan Georgiev dat ze op deze manier de jongeren in Bulgarije willen betrekken bij de traditie. Het klinkt trouwens niet alleen aanstekelijk voor de jeugd, na een eerste toegift wordt met nog eens luid applaus en gejoel gevraagd om een tweede, die de organisatie graag toestaat. Georgiev meldt dat ze pas een keer of drie buiten Bulgarije hebben gespeeld, wat mij betreft zou ook Nederland mogen worden toegevoegd aan hun speellijst.
Na Oratnitza is het even wennen aan The Shee, een zeskoppige band uit Schotland die alleen uit vrouwen bestaat. Met twee violen, een harp, mandoline, dwarsfluit, zang en dans dragen zij hun steentje bij aan de Keltische traditie. In het begin is het inderdaad niet meer dan dat, maar de dames bouwen hun set goed op, weten wel degelijk een eigen geluid te creëren, eerst met een mooie cover van Sugar And Pie van Abigail Washburn, maar ook hun eigen composities blijken vrolijk, dansbaar en liggen lekker in het gehoor. Fijne afsluiter.
En dan zit de folkdag van Brosella er alweer op. Opnieuw hebben we mogen genieten van een hartelijke ontvangst door de organisatie, en een enthousiasme dat zelfs te vinden is bij de dames van de wc. Zij krijgen niet zoveel mee van de muziek, maar zorgen wel voor extra sfeer door de aankleding van 'hun kot' met onder meer vogeltjes van origami. Zij vatten de dag treffend samen: "Brosella is een heel goe festival met supertof publiek, dat ook afkomt als het regent."
Hier vind je de volledige fotoreportage.