-door Mirjam Adriaans, foto's Ronald Rietman-
Het moet de vriendelijkste Balkanoorlog ooit zijn, die Battle tussen de Roemeense Fanfare Ciocarlia en het Servische Boban I Marko Markovic Orchestra. Neemt niet weg dat beide giganten wel degelijk proberen elkaar de loef af te steken, en dus is het vooral het publiek dat wint op de zonnige 15de editie van het Gipsyfestival in Tilburg.
Het is alweer een paar jaar geleden dat het terrein van het International Gipsyfestival in de Interpolistuin in Tilburg zich vulde met zoveel belangstellenden. De beloofde Balkan Brass Battle zal ongetwijfeld een reden zijn voor de liefhebbers om te komen, maar dit jaar hebben de weergoden ook nog eens besloten om het festival een prachtige dag cadeau te doen, de zon laat zich volop zien en de temperatuur blijft lang aangenaam. De grote toeloop zorgt wel voor wat problemen bij de catering, die al vrij vroeg door de voorraad heen is en mensen moet teleurstellen. Ze doen echter wel hun best om het goed te maken, tijdens de Battle blijkt er weer kipcurry te zijn en kunnen er toch nog wat magen gevuld worden.
Bij de entree worden we al hartelijk verwelkomd door de koperklanken van Orkestar Braka Kadrievi, het schijnt alweer de vijfde generatie muzikanten te zijn uit dezelfde familie en ze doen hun best om het lage dak eraf te blazen. Later op het veld klinkt dit bruisende geweld beter, als er geen overkapping is om de klanken te weerkaatsen.
Voor de openers van deze middag op het hoofdpodium zal het vervolgens een geruststelling zijn dat de zon doorkomt en de lucht er alleszins vriendelijk uitziet, vorig jaar moesten ze zichzelf rap in veiligheid brengen toen een windhoos het festivalterrein teisterde. Nu krijgt het Koninklijk Zigeunerorkest Roma Mirando een mooie herkansing om aan een flink publiek laten horen dat er heel wat jong talent wordt gekweekt, dat de muzikale traditie zal gaan voortzetten.
Dan is het aan NO blues, die cimbalomspeler Vasile Nedea te gast hebben. Hoewel het niet eens het beste optreden is dat ik meemaakte van de groep blijkt de combinatie van de tovenaar met stokjes en de aanstekelijke arabicana een verrassend fijn uur op te leveren en na afloop bij de cd-stand vele vragen of ze samen wat hebben opgenomen. De cimbalom mengt zich in het geluid van ud, gitaar, bas en percussie alsof ie ervoor gemaakt is, terwijl het voor zover ik weet toch de eerste keer is dat dit project samen speelt.
Kálmán Balogh & The Gipsy Cimbalom Band, die met een zanger en zangeres erbij zoeken naar verdere mogelijkheden in de muziek, hebben helaas last van problemen bij het geluid. Ook krijg ik het gevoel dat ze nog niet helemaal weten welke richting ze op willen gaan, maar de zangers vormen een mooie vocale toevoeging en er zitten een paar lekkere nummers tussen het repertoire.
Dat geldt ook voor Fatima Spar en haar Freedom Fries, die zeker naar het einde toe het publiek weten mee te trekken in een mix van latin, vaudeville, New Orleans en jazz.
De Nadara Gipsy Wedding Band klinkt net zo aanstekelijk als op de cd, feestelijke bruiloftsmuziek, in een goed opgebouwde set waar naar hartelust op gedanst kan worden.
Organisator Albert Siebelink toont zich dik tevreden, zijn festival heeft mooi weer, mooie muziek en lekker veel bezoekers. Het zijn de speciale projecten die hem nog extra weten te bekoren, juist omdat ze nieuw zijn. Hij noemt NO blues en Nedea, maar ook Maurice Leenaars kreeg van het festival de vrije hand om een flamenco-optreden in elkaar te zetten, hetgeen een zinderende set oplevert. Naast gitaarwerk krijgen danseressen en een danser voor de dames heel veel ruimte. Om te zien is hij niet echt mijn smaak, maar zijn voetenwerk is zeker virtuoos te noemen.
Toch is het hoogtepunt van het festival geen verrassing, de Balkan Brass Battle tussen Fanfare Ciocarlia uit Roemenië en Boban I Marko Markovic Orchestra uit Servië was al als zodanig aangekondigd en maakt de verwachtingen ruimschoots waar. Al bij de eerste klanken van een trompettist van Fanfare Ciocarlia wordt de aandacht gevat, Marko Markovic beantwoordt de oproep met verve en vervolgens gaan de twee orkesten in volle bezetting de strijd aan.
Trompetten, saxen, roffelende drums en smachtende zang, om en om laten ze hun beste kunnen horen en zwepen het publiek op, dat massaal staat te springen voor het podium en enthousiast meezingt wanneer dat maar kan. Een lichte voorkeur lijkt er te zijn voor de Roemenen, maar de Serviërs laten zich niet onbetuigd. Na een tijdje groeit het verlangen om de twee giganten samen te zien spelen, en dat gebeurt in een spetterende finale, met onder meer het James Bond thema en maar liefst twee toegiften, "Only for you!!!" schreeuwen ze het publiek regelmatig toe. Zelfs de verkoper van daklozenkrantjes staat bij de uitgang mee te swingen en op de banken en tafels bij de bar staan mensen te dansen. Een beter einde had het jubilerende Gipsyfestival zich niet kunnen wensen.
