Gisteravond begon het festival 3daysON in Deventer, een feestje om het vijfjarig bestaan van Productiehuis Oost-Nederland te vieren. Drie dagen lang zijn de ONgewoonste combinaties van artiesten en de mooiste producties van ON in en rond het Burgerweeshuis te zien en te horen. NO blues is vrijdagavond de spetterende uitsmijter, het intieme caravan-optreden van het Rigor Mortis Ensemble smaakt naar meer.
3daysON is een festival voor nieuwsgierige cultuur- en muziekliefhebbers. Het programma belooft een ONgewoon festival met in de hoofdrol onder meer: film, optredens in de caravan, hilarische rock ON roll verhalen, bijzondere muzikale ONtmoetingen, de 50ste Broeikas bijeenkomst, Deventer moordzaken bezONgen, exposities, klassieke bewerkingen van oude computermuziek en nog veel meer bijzonder combinaties.
Dat was reden genoeg om op vrijdag nog te besluiten de meest folky optredens te gaan bezoeken. En die waren beslist de moeite waard. Allereerst bemachtigde ik een van de twaalf plaatsen in het Meesleeptheater, een caravan die omgebouwd is tot mini-muziekpodium. Daar speelt het Rigor Mortis Ensemble moderne moordballaden, deze avond is er drie keer een voorproefje van het bloederige programma Deventer Moordzaken. Mieke Rous, Erik van Loo (beiden ook van Mama Roux) en Dick Dijkman (Jonas Mous, ex-Dubius) zijn gevraagd om liederen te schrijven geïnspireerd op -niet die ene bekende maar juist al die andere- naoorlogse moordzaken van Deventer, die in 2006 gebundeld werden in een boek van Willem Visscher, Moord en Doodslag in West-Overijssel. In de eerste sessie hoor ik twee liedjes over dezelfde moord, eentje vanuit het perspectief van de moordenaar, het andere vanuit dat van zijn lief. Een lied dat in eerste instantie over een gewone finale van de voetbalcompetitie lijkt te gaan ziet in een keer iemand van het elftal letterlijk omgelegd worden, de arme man wordt doorzeefd met kogels en speelt nu voor altijd uit en nooit meer thuis. En ook een zaterdagse uitgaansavond ontaardt in een moordpartij, vertolkt in de vorm van een aftelversje, nog 4 flesjes bier, samen in een krat, er valt wel eens wat om, nog twee flesjes bier in een krat, enfin, iets in die trant.
De contrabas past maar net in de caravan (het klepraampje moet open), onversterkt klinken de stemmen van Mieke Rous en Dick Dijkman warm en intiem, accordeon en gitaar of mandoline doen de folky begeleiding. Dit smaakt naar meer, en de belangstelling voor dit programma is zo groot dat het morgen (zondag 31 augustus 2008) twee keer uitgevoerd gaat worden in zijn geheel, met alle 11 liedjes. Aanrader!
Er staan ook wat bijzondere ontmoetingen gepland, ik zie een stukje van Roos Rebergen (Roosbeef) en Tjeerd Bomhof (Voicst). Roos zingt in haar eigenwijze heldere stem liedjes over bijvoorbeeld Vieze / fysio therapeuten en, uit eigen ervaring, een nummer over haar vader die op de wc de krant leest met alle nare gevolgen vandien voor de gezinsleden die hun heil buiten moeten zoeken, in weer, wind en brandnetels. Bomhof begeleidt haar op gitaar, en geboeid luistert het toegestroomde publiek in het café, dat heel goed gevuld blijft.
Dat geldt niet voor de concertzaal, die langzaam wat leger raakt bij Tracy Bonham. Zij doet veel nieuw werk dat niet erg lijkt aan te slaan bij een groot deel van de luisteraars, al is het ingenieus gespeeld, met veel eigen, vaak ter plekke met haar viool gemaakte samples erin verwerkt. Soms begeleidt ze haar eigen tikje donkere stem op gitaar. Het doet me denken aan Naked Song van een paar jaar terug, al is de theatersetting van toen waarschijnlijk beter geschikt voor de muziek dan een poppodium.
Als ze een stuk van Bela Bartok doet, is dat een experiment. Het klinkt ingewikkeld, maar mooi, eigenlijk speelt ze dat in een snarentrio dat jazz en klassiek vermengt. Het publiek is er niet erg van onder de indruk, en dat ontlokt Tracy de opmerking "I know I lost you there, but hey, I had some fun." Op het eind komt bassist Anne Maarten van Heuvelen (NO blues) nog even meespelen, maar de stemming lijkt er nog niet echt in te zitten.
Dat verandert bij het optreden van NO blues, de groep is ooit hier in het Burgerweeshuis begonnen, een jaar of vier geleden als project van Productiehuis Oost-Nederland. Dat heeft het aangedurfd om een paar muzikanten uit totaal verschillende hoeken bij elkaar te zetten en inmiddels is alweer de derde cd van de band in de maak. Het zal ongetwijfeld het meest succesvolle project zijn in de nog korte geschiedenis van het Productiehuis. En hoewel de 'arabicana' op zich, de mix van Arabische muziek en Amerikaanse stijlen, me inmiddels niet meer verrast, weet de groep dat nog wel te doen, eenvoudig door hier en daar het avontuur van een improvisatie op te zoeken, een intro of solo net iets anders te spelen dan op de plaat of bij eerdere concerten. De liedjes ontwikkelen zich nog steeds, en vanavond krijgen ze nog wat extra jeu door de gastmuzikanten. Heerlijk om Tracy Bonham haar eigen rol van gevaarlijke vrouw ("I like to stare them poor boys down") te horen zingen in Black Cadillac, en wie denkt dat een pedal steel alleen maar country-achtig kan jengelen moet eens naar René 'Tres Manos' van Barneveld luisteren. Sophie Cavez deed er wel zes uur over om van Gent naar Deventer te komen, maar ze laat haar accordeon prachtig kleuren bij de muziek, een van de eerste nummers van toen en titelnummer van de debuutplaat, Farewell Shalabiye, geeft ze nog meer sfeer. Er wordt veel nieuw werk gedaan, de derde cd wordt in oktober verwacht, met o.a Headlock, River Nile, een lied in het Arabisch over de moeder van ud-speler en zanger Haytham Safia en voor alle moeders. Zanger / gitarist Ad van Meurs doet zelfs een nummer in het Frans, wordt chanson nu ook ingelijfd in het repertoire? De groep komt steeds meer op stoom en geeft het feestje een spetterend karakter, opnieuw verbaas ik me over de vingervlugheid van percussionist Osama Milaagi. Mooie afsluiter van een boeiende avond.
Op het overnachtingsadres zie ik een stukje over het festival op Deventer Televisie, en hoor Bas Aaftink van Productiehuis Oost-Nederland zeggen dat er gedacht wordt aan een vervolg, als het publiek en zijzelf tevreden zijn over deze eerste editie. Gezien het feit dat de caravan in no time gevuld was voor de Deventer Moordzaken, de oefenkelder bomvol zat bij de verhalen van Bob Fosko (die wij dus niet zagen) en de concertzaal enthousiast reageerde op NO blues, lijkt me dat het in elk geval op de vrijdag wel goed zat bij het publiek. Als de rest van het weekend net zo verloopt heb ik er alle vertrouwen in dat het vervolg er komt, er zijn gelukkig nog heel wat muzikanten en luisteraars die het avontuur in de muziek opzoeken en weten te vinden.
Meer info over 3daysON op www.3dayson.nl, meer over Productiehuis Oost-Nederland: www.oninternet.nl.