Freek Nijland staat in Friesland bekend als een grootheid in de
natuurbeschermingswereld. Als man van het weidevogelmeetnet weet hij
alles van kieviten, tureluurs en grutto's. Geen wonder dat hij zweert
bij mooie zang en dat zijn voorkeur uitgaat naar songs. Vroeger hield
hij al van Sandy Denny, een liefde die dochter Linde Nijland van hem
overnam. Voor de tweede editie van zijn festival Folk in de Wâlden,
heeft Freek Nijland weer enkele uitzonderlijke stemmen naar Oenkerk
gelokt.
De meest bijzondere die je zaterdag 7 juni op het wonderschone lommerrijke landgoed Stania State zult kunnen horen is die van de Amerikaanse singer-songwriter Robert Fisher aka Willard Grant Conspiricy. De recensent van goddeau.com had het na diens concert afgelopen zaterdag in de Gentse Handelsbeurs over ‘een bariton die ijskappen kan doen smelten'. Daar kun je mee voor de dag komen.
In het Dagblad van het Noorden maakt Nijland geen geheim van zijn liefde voor het lied. Hij projecteert die ook op de mensen die naar zijn festival komen met de woorden ‘ze willen niet alleen genieten van de muziek, maar ook luisteren naar de teksten'.
Even verderop in het verhaal vertelt Nijland dat ‘in België het accent ligt op dansmuziek, terwijl de voorkeur in Noord-Nederland meer uitgaat naar luisterliederen': "De mensen komen luisteren naar wat de artiesten te vertellen hebben zonder dat daar elektrische vervorming aan te pas komt. Folkliefhebbers zijn geïnteresseerd in puurheid en emotie. Mij lopen de rillingen er soms bij over de rug en ik put er ook troost uit."
Dat geldt voor mij ook. Toch wijs ik Nijland er graag even op dat balfolk ook in het noorden van het land aan populariteit wint. Niet ver van zijn woonplaats floreert een van de betere groepen op dat gebied Chardon in Harlingen. En ook Groningen kent bals en aardige groepen als Sidaro. Ik ben zelf meer een luisteraar dan een danser, maar goed gespeelde balfolkmuziek zal toch elke folkliefhebber aanspreken?!
Dus Freek, ga voor de aardigheid aanstaande zaterdag 31 mei eens naar het bal in IJsbrechtum. Het is te doen in Dorpshuis It Nije Formidden aan de Dooarpshusleane 1. Ongetwijfeld weet je dat IJsbrechtum aan de oude weg Sneek-Bolsward ligt, tegen Sneek aan, 20 minuten lopen van station Sneek. Ten bal spelen van 19.00 - 23.30 uur Duo Noordwest, La Jolie Folie en Duo Middelsee. Naast Franse en lage-landen-muziek zul je ook Zweedse invloeden horen.
Ga je 's middags al, dan kun je er op een workshop Zweeds proeven aan de hambo, de stigvals en een paar polska-varianten. Ben je verhinderd, ga dan in augustus weer eens naar Folkwoods en geniet van de artisticiteit en creativiteit waarmee groepen als Dites 34, Tref en Snaarmaarwaar balfolkmuziek spelen.
Maar goed. Freek Nijland gaat vooralsnog meer voor de stemmen, voor de songwriters. Vorig jaar bracht hij een geweldige line-up bij elkaar voor de eerste editie van zijn festival. Mooi was het, en op een prachtige locatie, maar er had wel wat meer publiek mogen komen. Het was de vraag of er nog een tweede editie vanaf kon. Maar Nijland is een doorbijter. Door het beperkt budget was het lastig, maar toch. Het wordt weer smullen, dit keer van Lenny Kuhr, Iain Matthews, dochter Linde met haar Sandy Denny project, en de fantastische Amerikaan Chris Smither, die mij vorig jaar van begin tot eind boeide tijdens zijn concert bij ‘Meneer Frits' in Eindhoven. Overigens zijn het niet enkel singer/songwriters in Oenkerk. Onder de twaalf acts zit ook keltische muziek en bluegrass.
Absolute topper op Freeks affiche is, ik zei het al, Willard Grant Conspiricy. Daarmee neemt hij wel een gok. Robert Fisher maakt er een gewoonte van om elke plaat weer anders te laten klinken. Twee jaar terug was Let it roll nogal ruig countryrocky getint. Onlangs kwam zijn zevende uit: Pilgrim Road (Glitterhouse/Munich). Ik vind hem daarop met zijn uitgebreide begeleidingsorkest nogal bombastisch klinken. Teveel pathetiek, teveel galm op de piano, zwaar aangezette cello, orkestrale arrangementen, zwaarmoedige zang. Welke sound je met Fisher in huis haalt is dus afwachten.
Afgelopen dagen trad hij hier in de buurt een paar keer op. In Gent, in het Limburgse Ottersum en in het Amsterdamse Paradiso. Hij werd begeleid door een tien mans superband met strijkers, blazers en op gitaar o.a. Chris Eckman (Walkabouts).
De recensie van Dirk Verhoeven stemt na het concert in Paradiso op Kindamuzik niet optimistisch: ...Gelukkig belooft Fisher hier niet meer dan zes liedjes over de dood te zingen. Aan die belofte houdt hij zich, maar het maakt de avond niet minder drukkend. Te regelmatig gaat het orkest toch over de pijngrens van het publiek door te veel uit de kast te trekken binnen een nummer. Strijkers, blazers, lome drums en gruwelijk uitgesponnen achtergrondvocalen, ze vallen als een loodzware deken op de luisteraar neer, zoals in 'Water & Roses', een veel te sterk parfum. Deze luisteraar ziet elf man die kundig met elkaar musiceren, maar dit nauwelijks naar het publiek communiceren. Gevolg is dat de set met bijna alleen maar nieuwe nummers te gezocht overkomt en de luisteraar op afstand houdt. Geloof, of eerder het gebrek daaraan, is vandaag het voornaamste tekstthema. Het is een sober atheïsme wat Robert Fisher belijdt. Hij en zijn tien discipelen zullen weinig zieltjes winnen vanavond...
En als ik Jurgen Boel op goddeau.com over het concert in Gent lees, stemt me dat niet geruster: ...De nadruk ligt op The Pilgim's Road, een prachtplaat maar wel eentje die gebaat is bij de beslotenheid van de huiskamer en niet noodzakelijk werkt binnen de setting van een concertzaal, zelfs al heeft die dan de intimiteit van de Handelsbeurs. De prachtige uitvoeringen ten spijt blijft het optreden daardoor te lang voortkabbelen. (...) In weerwil van zijn gewoonte (Fisher weigert het spel van bissen mee te spelen), kan er met "Fare Thee Well" toch een bisnummer af. De unieke bezetting zo laat hij weten noopt hem er toe, de bis is er niet voor hem maar voor zijn muzikanten, zonder wie deze avond niet mogelijk zou zijn. Die opmerking typeert Fisher ten volle: een man die enerzijds enorm veel dankbaarheid en bescheidenheid aan de dag weet te leggen maar die anderzijds ook geen blad voor de mond neemt en zich enorm assertief en bitter op kan stellen. Het mag eigenlijk niet verwonderen dat hij dus voluit voor zijn laatste plaat gekozen heeft, ook al verliest het optreden daardoor aan dynamiek. Het concert van 2008 zal deze avond dus niet worden....
Ik denk dat Nijland Willard Grant Conspiricy niet contracteerde op basis van The Pilgrim's Road, maar op basis van een intieme Robert Fisher op gitaar en met indrukwekkende stem. Kijk en luister hier eens hoe hij een kleine twee jaar geleden in Paradiso het nummer The Trials of Harrison Hayes speelt. Dat hele concert is overigens nog steeds te zien op fabchannel.
Maar alleen met gitaar of met tien man in de begeleiding, met Fisher valt er altijd wat te beleven. Hij toont zich een nukkig man. Na zijn concert in de Gent schreef Jurgen Boel daarover: 'Hij beschikt over een gevoel voor humor dat tussen zwartgalligheid, cynisme en bitterheid in zweeft. Die humor werkt fantastisch wanneer hij zichzelf in de zeik zet, zo spreekt hij steevast over "the choreography part of the show" als hij rechtstaat om een bandlid iets te zeggen. Zijn spot krijgt echter een bitter kantje wanneer hij concertganger die hem filmt rechtstreeks aanspreekt en net niet bedreigt ("Are you enjoying yourself? Good at least one of us is.").
Nee, Fisher doet geen moeite zich populair te maken. Wel treedt hij graag wat vaker op. Radiozendtijd, optredens, publiciteit, het komt hem twaalf jaar na het debuut van de Willard Grant Conspiracy nog niet aanwaaien. In een interview met Sjoerd Sikking op Revolvermagazine.nl zei hij twee jaar geleden: "Als ik een jaar of 24 was, dagelijks mijn neus poederde en mijn nachten doorbracht met een fotomodel, zouden ze me dan wel draaien op de radio?" En: "Het is een struggle, elke dag opnieuw. Zélfs als je connecties hebt en goede recensies krijgt. Dat zegt helemaal niks. Ik heb veel contacten hier in Nederland, maar wat levert het me op? Twee optredens. Twee jaar terug waren het er nog vijf, begrijp je. En ja, dan sta je in Paradiso, maar wat kan je doen in drie luttele kwartiertjes? Ik heb de mensen van Crossing Border bijvoorbeeld persoonlijk opgebeld. Weet je wat ik te horen kreeg? ‘Sorry, je bent al eens op ons festival geweest.' Wat een bullshit, hoe lang is dat geleden? Tien jaar? Het is echt ontzettend frustrerend.". En over zijn alsmaar veranderende sound: "Misschien is die variatie wel één van de problemen weet je dat. Blijkbaar ben ik nogal moeilijk te ‘marketen' (...) "De platenmaatschappijen zouden het liefst zien dat we allemaal spelen met een stropdasje om, netjes op een rijtje staan en elke avond braaf dezelfde liedjes doen." (...) ‘We zijn nu druk aan het touren. Ik ben de komende tijd nog wel even onder de pannen. Hopelijk kom ik weer snel terug naar Nederland, en dan met veel meer optredens. Crossing Border? Ja, dat zou heel erg mooi zijn."
Zou hij zich ook tevreden stellen met het mooie maar veel kleinschaliger Folk in de Wâlden?
Henk
PS 1
Het festival Folk in de Walden duurt zaterdag 7 juni van 13.00 tot 23.00 uur. Kaarten kosten in de voorverkoop 25 euro via de website van het festival. Aan de kassa moet vijf euro meer worden afgerekend. Meer info en alles over de voorverkoop vind je op www.folkindewalden.nl.
PS 2
Op een ander aardig kleinschalig festival, Pastorale au Parvis in Nisse, hoorde ik vorig jaar de Zeeuwse singer/songwriter Elly Kellner. Ze werd aangekondigd als schaapsherder in de zak van Zuid-Beveland. Ik ben er in mijn recensie destijds en in deze rubriek onlangs voetstoots vanuit gegaan dat Kellner geregeld met haar schapen te zien was op de bloemendijken onder Nisse. Tot Kellner mij onlangs mailde: ..."Ik las op https://www.folkforum.nl/content/view/9641/172/ een mooi stukje over mijzelf geschreven door Henk. Maar ik wil jullie er toch op wijzen dat ik geen schaapherder ben. De verwarring is misschien ontstaan omdat mijn vriend wél schaapherder is. Ikzelf ben dit zeer zeker niet. Ik ben singer-songwriter, ik houd mezelf bezig met muziek en creativiteit. Dat maakt helaas niet zo'n mooi verhaal maar voor de toekomst zou ik het toch op prijs stellen dat het schaapherder verhaal achterwege blijft. Ik kreeg bij de Common Grounds optredens ook vragen over het schapenverhaal en dergelijke, haha!"...
Natuurlijk heb ik meteen teruggemaild:
..."Het spijt mij dat ik jou ten onrechte als schaapsherder heb opgevoerd, hoe mooi dat vak ook is. Ik had het niet verzonnen, maar was afgegaan op de introductie destijds in Nisse. Letterlijk kan ik het me niet meer herinneren, maar ik meen dat je werd aangekondigd als singer-songwriter die ook geregeld langs de bebloemde dijken in de Zak van Zuid Beveland was terug te vinden tussen de schapen. Het woord schaapsherder zal ongetwijfeld gevallen zijn, anders kan ik me niet voorstellen hoe ik jou ooit als zodanig had kunnen opvoeren. Je stond daar op het podium in een spijkerbroek met duizend-en-een zakken waarvan ik dacht, tja dat lijkt me handig om alle benodigdheden als schaapsherder in mee te nemen... Terwijl ik geen idee heb wat een schaapsherder behoeft... Ha, ha. Zo zie je hoe een misverstand in de wereld komt. Ik ging er zondermeer vanuit, omdat er van jou op het podium ook geen ontkenning volgde. Maar achteraf gezien had ik het dus compleet mis en hoefde jij ook niks recht te zetten. Ik zal er ongetwijfeld nog een keer op terugkomen in mijn rubriek 'Achter de muziek aan'...
Bij deze!
(Veel liedjes van Elly zijn gratis te downloaden via www.last.fm/music/Elly+Kellner en meer vind je over haar hier).