-door Mirjam Adriaans-
Op 25 maart is er weer een Celtic Night in Nuenen. Het Iers Sessie Festival heeft deze keer twee Nederlandse bands uitgenodigd, Roos Trio & Friends zorgt voor een feestelijke aftrap waarna Four of a Kind hun energieke jigs en reels ten gehore mogen brengen. En die laatste is een band waar ik heel benieuwd naar ben. Wat ik tot nu toe hoorde klinkt veelbelovend, dus heb ik multi-instrumentalist Tijn Berends eens gevraagd naar zijn muzikale achtergronden.
Zo langzamerhand begint de Celtic Night Nuenen een vaste activiteit te worden in het voorjaar, naast het Iers Sessie Festival dat elke eerste zondag van november plaatsvindt. Het wordt alweer de derde keer dat deze avond georganiseerd wordt en de bands die er staan komen steevast uit Nederland of van net over de grens. En uiteraard is er na afloop nog een nazit met sessie voor wie zin heeft, dus neem vooral je instrument mee als je er naartoe gaat.
Een paar leden van het trio Four of a Kind (mmm, daar moet ik eens wat over vragen) zag ik al in andere formaties en dat klonk zeker niet verkeerd. Afgelopen jaar nog zag ik Tijn Berends (bouzouki, mondharmonica) en Suzanne Leeuw (bodhrán) als leden van een (gelegenheids?)band die Amazing Lowlandic Folk Explosion heette.
Ze wisten het 40-jarig jubileum van Frans Van der Aa als accordeonbouwer een heel lekker feestelijk Iers tintje te geven. Als ik hoor dat deze twee samen met kompaan Michael Boere naar de Celtic Night komen ben ik benieuwd. Ik zoek hun album Hops & Stops op op Spotify en al luisterend hoop ik dat ze fysieke exemplaren meenemen naar Nuenen, want deze nog jonge gasten klinken eigenlijk wel heel fris en fruitig. Als ze dat ook live kunnen met publiek erbij dan verwacht ik op zijn minst een ijzersterke ambiance in de zaal.
We gaan het zien op 25 maart, maar eerst wil ik meer weten over de muzikale achtergrond van multi-instrumentalist Tijn Berends, dus klim ik in de mail en krijg al snel een paar fijne antwoorden terug:
FF: Wanneer ben je begonnen met muziek maken en kun je daar iets over vertellen?
Tijn: Toen ik een jaar of veertien was, nu dus een jaar of zestien geleden, ging ik met de natuurstudievereniging mee op zomerkamp. ’s Avonds bij het kampvuur werd er gezongen, en ik vond de liedjes zo leuk dat ik ze thuis op internet opzocht. Wat bekende Ierse nummers, wat Boudewijn de Groot, dat soort dingen. Ik had nog een oude, stoffige mondharmonica liggen en daarop speelde ik de melodietjes mee. Die paar deuntjes kregen al snel broertjes en zusjes, de mondharmonica kreeg op mijn zestiende verjaardag gezelschap van een gitaar (en een paar maanden later zo’n blikken buitenboordbeugel waar je de harmonica in klemt) en vanaf daar werd het eigenlijk alleen nog maar erger.
FF: Heb je ooit in een band gespeeld en zo ja welke?
Tijn: Meerdere. Van 2009 tot 2014 in de Teetotallers, mijn eerste band. Dat was een beetje Rapalje-achtige muziek (inclusief de kilts) maar dan door enthousiaste tieners die hun gebrek aan vaardigheden en repertoire ruimschoots compenseerden met hun jeugdige charme en schandalig lage gage. Met die groep heb ik op de meeste folkfestivals gespeeld die Nederland toen had, dat was erg gezellig. In 2012 ben ik samen met accordeonist Erik de Jong het duo Itchy Fingers begonnen. Dat duo bestaat nog steeds, we spelen nu al bijna elf jaar samen. We doen van alles, vooral Iers en Schots maar in verschillende settings: luisteroptredens, balfolk, en ook voor ceilidhs. Van 2014 tot 2017 speelde ik in Sessioneers, dat toen een duo was bestaande uit mijzelf en Wesley Hollander. De muziek was vooral heel gezellig, veel Dubliners-repertoire met hier en daar wat eigen werk er tussendoor. Sinds 2017 speel ik in Withershins, een vierkoppige formatie die folkmuziek in de wat bredere zin speelt. Het repertoire bevat veel eigen werk, wat complexere arrangementen, abstractere geluiden, heel artistiek allemaal. En tot slot sinds 2015 in Four of a Kind, maar daar komen we volgens mij straks nog op terug.
FF: Welke instrumenten bespeel je?
Tijn: Veel te veel. De stapel mondharmonica’s (in verschillende toonsoorten en gradaties van roestigheid) begint beangstigende proporties aan te nemen. Daarnaast een vrij diverse verzameling snaarinstrumenten. Een jaar of tien terug heb ik samen met mijn opa een Ierse bouzouki gebouwd. Niet ’s werelds beste instrument, maar goed genoeg om op te leren spelen. Met de gitaar erbij kwam daarmee het aantal snaarinstrumenten waar ik op kon spelen op twee, en als je er twee kan kan je ze eigenlijk allemaal. Momenteel zwerven er een banjo (een donatie van een vriendin van de familie), mandoline (idem, maar een andere vriendin), waldzither (gekocht op een rommelmarkt) en een ukelele (gekregen van een oom) door mijn huis, naast een aantal gitaren en bouzouki’s. Oh, en de concertina. Dat is een soort mondharmonica met een beademingsapparaat, die ik bespeel uit nijd – het is verreweg het moeilijkste instrument dat ik speel, maar ik weiger om het op te geven.
FF: Welk instrument gebruik je bij het schrijven van je eigen muziek?
Tijn: Meestal de bouzouki, die ligt het fijnst in mijn hand. Soms ook de concertina, maar daarop merk ik toch snel dat de muziek in mijn hoofd mooier is dan wat ik uit mijn vingers krijg.
FF: Wie is je grote muzikale held (meerdere antwoorden mogelijk)?
Tijn: Eens zien... Brendan Power, die man kan geluiden uit een mondharmonica toveren die je niet voor mogelijk houdt. En hij is een briljant uitvinder, ik heb een paar harmonica’s van zijn hand en ze spelen onvoorstelbaar soepel. Donal Lunny, die volgens mij gemiddeld elke 10 jaar een nieuwe revolutionaire band in elkaar zet en daarnaast ook bijzonder vet bouzouki speelt. En de Corries, die lieten zien dat goede muziek niet ingewikkeld hoeft te zijn.
FF: Wat betekent folkmuziek voor jou?
Tijn: Alles. Ik houd ervan om in mijn eentje deuntjes te spelen en gewoon te genieten van het geluid. Om bij een rustige sessie ergens op een regenachtige zondagmiddag walsjes te spelen en lekker achterover in de maat te leunen. Om om drie uur ’s nachts te kijken wie er een nóg sneller setje reels in A-drenaline-majeur in kan zetten. Om op vakantie waar dan ook in de wereld op de meest onverwachte locaties bij sessies aan te schuiven en muziek te kunnen spelen met mensen die ik nooit eerder ontmoet heb. Om bij een optreden eerst een beleefd applausje te krijgen voor een bizar ingewikkeld, meerstemmig, polyritmisch arrangement in drie afwisselende toonsoorten, om vervolgens de hele zaal mee te laten zingen met Whiskey in the Jar. Dat soort dingen.
FF: Natuurlijk wil ik ook meer weten over Four of a Kind, het album Hops & Stops en wat we op de Celtic Night kunnen verwachten.
FF: Four of a Kind bestaat niet uit vier, maar uit drie leden, kun je dat even uitleggen en iets vertellen over hoe jullie elkaar hebben leren kennen?
Tijn: Four of a Kind is een aantal jaar terug als viertal begonnen. Onze toenmalige violiste is nu een jaar of vier geleden vertrokken, maar omdat we al wereldberoemd waren (ons YouTube-kanaal is een keer bekeken door iemand uit Rio de Janeiro!) wilden we de naam niet meer veranderen. We hebben elkaar leren kennen bij de Ierse sessie in Groningen, maar pas een paar jaar later kwam ons podiumdebuut op Iers op Texel 2015, op het open podium op de zaterdagavond. Ondanks de enigszins minimalistische voorbereiding (bestaande uit een kwartiertje samen inspelen voordat we het podium op moesten) was het publiek erg enthousiast, dus vonden we dat het een vervolg moest krijgen.
FF: Kun je iets vertellen over de titel Hops & Stops voor jullie album?
Tijn: De hopjes en stopjes, de nyeh, de oomph en de zing zijn elementen uit onze trukendoos die we gebruiken om de muziek ons eigen smaakje te geven. Naast gewoon samen lekkere snelle deuntjes spelen willen we er nét dat schepje bovenop doen, om ons de muziek echt toe te eigenen. Het verschil tussen een setje reels van een leuke sessie, en een nummer van Four of a Kind zit hem in de Hops & Stops.
FF: Naast alle fijne instrumentalen staat er ook een gezongen nummer op, met daarin een tekst verwerkt van Si Kahn, wat spreekt je aan in What You Do With What You Got?
Tijn: De laatste zin van het refrein luidt, “it’s not just what you’re given, it’s what you do with what you’ve got”. Het doet er niet toe wat je wordt gegeven, wat telt is wat je ermee doet. Dat vind ik een zeer inspirerende gedachte. En daarnaast is het muzikaal ook een erg goed nummer. De versie van Si Kahn heb ik gek genoeg nooit kunnen vinden, die van ons is gebaseerd op een a capella versie van The Lasses, die we ze ooit hoorden zingen op een bluegrassfestival vlakbij Deventer.
FF: Wat kan het publiek van Four Of A Kind verwachten tijdens de Celtic Night in Nuenen?
Tijn: Een paar jaar geleden waren we bij een klein folkfestivalletje ergens in het noorden van het land. We speelden er zelf niet, we waren er gewoon als publiek. Een van de drie bands die daar die avond speelde had een biografie van zichzelf geschreven die begon met de volgende tekst: “[naam van band] is niet zo’n band uit de categorie die de hele avond lang alleen maar zo snel mogelijk instrumentaaltjes zitten te spelen. Zij doen namelijk ook songs!”. Wij zijn er trots op dat Four of a Kind dus wél zo’n band is uit de categorie die alleen maar instrumentaaltjes zit te spelen. De hele avond lang dus, en wel zo snel mogelijk. Natuurlijk, we hebben een paar liedjes, en ook wij moeten wel eens uithijgen met een lekker rustig walsje, maar de kern van ons repertoire wordt toch echt wel gevormd door lekkere vieze reels en jigs. Het zou ook kunnen dat we Michael ertoe kunnen verleiden om tussendoor een leuke mop te vertellen, maar ik beloof niets.
Meer weten over Four of a Kind?
Website: https://www.fourofakind.nl/
Facebook: https://www.facebook.com/Fourofakind.nl
Zaterdag 25 maart 2023, Celtic Night in Cultureel Centrum Het Klooster in Nuenen.
Aanvang 20:00 uur
Kaartjes zijn €17,50 (vvk tot 20 maart 2023, daarna wordt de prijs €20,-), jongeren onder de 18 betalen €8,-
Meer info en tickets via: https://ierssessiefestivalnuenen.nl/celtic-night/
Programma:
20.00 uur Roos Trio & Friends
20.45 uur Pauze
21.15 uur Optreden Four of a Kind
22.15 uur- ? Nazit