-door Mirjam Adriaans-
"Songwriter, singer, traveler, troubadour - the calling I answered, the life I chose, the way I make my way." Zo omschrijft Walt Wilkins zichzelf op zijn website, en dat vat hem ook wel accuraat samen. Maar behalve de platen die hij gemaakt heeft, de reguliere optredens die hij doet in Texas of daarbuiten en de muziekmaten met wie hij dat doet is er ooit een begin geweest van die carrière. En hij heeft een nieuw album, Pedernales, dus wordt het tijd om hem eens wat vragen te stellen.
Zo'n jaar of tien geleden leerde ik de Amerikaanse singer-songwriter Walt Wilkins kennen. Hij had toen al een album (of twee?) van Bart de Win geproduceerd en in Texas was een vriendschap ontstaan die ervoor zorgde dat er een jaarlijkse uitwisseling ging plaatsvinden. In het voorjaar gaat De Win met partner Arianne Knegt naar Austin, als de bladeren hier gaan vallen komt Wilkins deze kant op, om hier met een paar kompanen te toeren. De eerste jaren was dat met Bill Small en publiekslieveling Jimmy Davis, tegenwoordig komt hij alleen met Small en ook zijn vrouw Tina is wel eens samen met hem de oceaan overgestoken.
Maar voor mij begon het dus met een huisconcert in Nuenen. Wat direct opviel was de ontspannen kamaraderie tussen de mannen, waar De Win duidelijk deel van uitmaakte. Vervolgens kwamen de liedjes, en waar het in eerste instantie de heerlijke presentatie met onderlinge grappen was die het publiek overtuigden, kwam bij mij al snel het besef bovendrijven dat hier serieus goede songs ten gehore werden gebracht. En waar Wilkins zich meestal bescheiden opstelde, liet hij zijn vakmanschap wel degelijk spreken in zijn vaak verhalende teksten en het gevoel waarmee hij zijn liedjes speelde. Tsja, een man met een gitaar die prachtige verhalen vertelt met zijn liedjes, dan ben ik verkocht. Natuurlijk heb ik heel wat albums van hem aangeschaft en ik luister graag, maar zo'n schijf valt in het niet bij de gloedvolle live uitvoeringen. En dat heeft niks te maken met de kwaliteit van die albums, maar alles met de magie die op het podium plaatsvindt, waarbij het publiek van harte welkom is.
Vorig jaar was er geen uitwisseling, om welbekende reden, maar ondanks het gebrek aan optredens heeft hij niet stilgezeten afgelopen anderhalf jaar, dus is er een kersvers album met de titel Pedernales. En daar staan opnieuw een paar mooie stukken op, die ik al live mocht horen, zoals Christmas Whiskey, My Friends en Santa Fe 1-20-19, stuk voor stuk zouden ze kunnen uitgroeien tot publieksfavorieten. En dan is er een schijnbaar buitenbeentje, Deeper Well (voor de kenners die het zich afvragen: nee dit is geen cover), met elektronica die zoon Luke Wilkins heeft toegevoegd. Ja, het klinkt anders dan de veelal akoestische stukken, maar Luke heeft volgens mij het nummer (of zijn vader) goed aangevoeld en heeft het geheel vrij sober gehouden en op een 'natuurlijke' manier door de song heen gevlochten. Tenslotte is er 2 Lucy's Reel, een klein instrumentaaltje dat tegen Ierse folk aanleunt.
Enfin, Walt logeert in de buurt bij Bart en Arianne, dus een afspraak voor een gesprekje is gauw gemaakt. Hij heeft een dag vrijaf, dus drinkt hij een kop koffie (niet teveel, dat schijnt niet goed te zijn voor de stem) en waarschuwt dat hij niet echt een interessante vent is. Desondanks heeft hij heel wat verhalen, met name over Texas en de mensen daar met wie hij speelt en opneemt. Om nadere uitleg hoef ik niet eens te vragen, die komt vanzelf.
FF: Wanneer ben je begonnen met muziek maken?
Walt: Net voordat ik 14 werd begon ik met gitaarlessen. Ik was 13 en ik maaide gazons (kennen jullie dat hier, kinderen die het gras maaien voor de buren?), nou, ik maaide dus het gazon voor iedereen bij ons in de straat. Ik was altijd aan het werk en kocht een gitaar van een vriend van mijn zus, waarna ik gitaarles nam. Zo'n 6 tot 8 lessen en dat was het, toen zat ik in een band. Dat verklaart misschien ook waarom ik nooit echt goed ben geworden (lacht hij).
FF: Dan komen we gelijk bij de vraag of je ooit in een band gespeeld hebt.
Walt: Ik speelde dus meteen in een band en kwam er al gauw achter dat ik het geweldig vond om in een band te zitten, ik begon toen ik nog geen rijbewijs had, toen ik 14 was dus. Ook tijdens mijn studententijd heb ik steeds in een band gespeeld en de volgende echte band was de Mystiqueros.
FF: Dus hoe lang bestaan de Mystiqueros nu?
Walt: Nou, officieel zijn we gestopt met samenspelen op 1 januari 2020, maar we zijn begonnen in 2007, ik denk tenminste dat Billy [Bill Small, red.] me dat nog verteld heeft deze week, hij heeft een veel beter geheugen dan ik. Of was het nou '06?
Arianne zegt dat ze hem op Blue Highways heeft zien spelen in 2008, en dan besluit hij dat het waarschijnlijk toch 2006 geweest moet zijn en dat de band dus zo'n 14 jaar bestaan heeft.
FF: Speel je nog andere instrumenten dan gitaar?
Walt: Nee.
Dat is een kort maar krachtig antwoord. Hij pauzeert even en lacht dan: je zou denken dat als ik alleen maar gitaar speel, dat ik dan wel veel beter zou zijn dan ik ben, maar nee, dat is het.
FF: En schrijf je je liedjes ook met gitaar?
Walt: Ja.
FF: En hoe gaat dat in zijn werk dan, begin je gewoon te spelen, gaat het organisch of ...?
Walt: Wat er meestal gebeurt is dat er een of twee regels in mijn hoofd opkomen en dan probeer ik die te onthouden en er wat aan toe te voegen, tot ik bij een gitaar kan. En meestal komen ze met een melodie erbij, dus dan zoek ik er een toonsoort bij en werk ik vandaaruit verder. Je zou dus kunnen zeggen dat dat vrij organisch gebeurt.
FF: Vind je het leuk om naar de muziek van anderen te luisteren?
Walt: Ja natuurlijk.
FF: En wie zijn je grote muzikale helden?
Walt: O nou, ik hou van muziek! Als ik hier ben en we zijn onderweg van een optreden terug naar huis, dan laat ik graag muziek horen in de bus, uit mijn telefoon. Ik weet niet precies hoeveel, maar ik heb denk ik wel bijna 15.000 nummers erop staan.
"Walt is onze dj," voegt Arianne toe.
Walt: Ja, ik hou van muziek, je moet wel van muziek houden om dit te doen. En als het om muzikale helden gaat: omdat ik uit Texas kom zijn er natuurlijk de Texaanse jongens, iemand als Guy Clark, hij is een held op songwritergebied, maar ik hou van zoveel dingen, Jackson Browne, ik denk dat hij een grote invloed op mij gehad heeft, The Eagles, maar ik hou van alles, wereldmuziek, van pop in de jaren '80 ging ik naar reggae, cajun, ik hou van alles, nou ja, misschien niet van angry death metal of zo.
"Deze week luisterden we ook naar een stuk uit Dido and Aeneas," vertelt Bart de Win.
Walt: Ja, ik luister al een jaar of twintig ook naar klassieke muziek. En afgelopen jaar ben ik verliefd geworden op een stuk uit een opera, ik weet niet hoe het heet, ik weet niet eens of die stukken wel een titel hebben, maar als dat zo is dan is het waarschijnlijk Remember Me, want dat zit in het refrein.
Die zoek ik thuis even op en inderdaad, Remember Me of Dido's Lament (de officiële titel) is een prachtig trieste aria van de 17de eeuwse Britse componist Henry Purcell.
FF: Wat betekent folkmuziek voor jou?
Walt: Ik zou zeggen dat het de muziek is van mensen. Weet je, wat wij doen, en Bart ook, al heeft die een klassieke opleiding (hij is natuurlijk een briljante muzikant)... Maar het gaat erom dat er ooit klassieke muziek gemaakt werd en daarnaast had je mensen die rondreisden met luiten of gitaren of wat dan ook, die in huizen speelden, op dorpspleinen, op de hoek van de straat, dat is folkmuziek. Verhalen over mensen, over worstelingen en verlies, blijheid, familie, geloof. Country is voortgekomen uit folk en de beste country vertelt daar ook over, over de echte dingen in het dagelijks leven.
Weet je, Guy Clark zag zichzelf als een folkmuzikant, wij vinden hem een pure dichter en een geweldige country liedsmid, maar hij vond zichzelf een folkmuzikant. En ik hou van cowboy muziek, de oude cowboyliedjes, en hij zet in: I ride an old paint, I lead an old dam
I'm going to Wyoming, To throw a...
En dan herinnert hij zich opeens het dubbelconcert van afgelopen maandag in Eindhoven, dat zeker folky te noemen is: En The Fugitives dan, hoe vond je die? Ik vond ze heerlijk!
Ja, dat was erg mooi, dus we kletsen even [het verslag daarvan kun je hier nalezen, red.], maar na de algemene achtergrond heb ik ook nog een paar vragen over het nieuwe album, Pedernales. 
Walt Wilkins - Pedernales - eigen beheer
FF: Je hebt ook een nieuwe plaat nu en daar staan een paar mooie nummers op, ik noem Christmas Whiskey...
Walt: Dat is de favoriet van Tina!
FF: En het instrumentaaltje 2 Lucy's Reel, dat klinkt Iers, hoe is dat ontstaan?
Walt: Toen ik een jaar of twintig was, misschien wat jonger nog, kreeg ik een dulcimer van mijn ouders voor kerst of mijn verjaardag. En dat vond ik heel leuk, ik nam het ding met me mee toen ik uit huis ging en heb het nummer op een gegeven moment ergens in Kentucky een keer geschreven, een jaar of dertig geleden? In een keuken, ik zat er graag en vond het een heel fijne gele keuken. Die dulcimer is kwijtgeraakt bij een verhuizing of misschien heb ik hem nog wel, maar er kan niet meer op gespeeld worden.
En toen was ik een paar jaar geleden, Bart en Arianne waren er ook, bij een huisconcert met Nathan Hamilton [ook een sterke songsmid, red.]. Het was een heel mooi huis en de gastheer van die avond maakt dulcimers van gevonden voorwerpen en gaf me er een, ik was stomverbaasd door zijn gebaar. En ik heb dat stuk toen gespeeld met Bart en een bassist, dat was roekeloos, maar wel heel fijn!
Eenmaal thuis zei ik tegen Ron Flynt (mijn partner in de studio), man, we moeten er nog een liedje opzetten. En ik heb het akkoord een beetje veranderd, zodat het een geheel werd met La Vie Dansante. Ik heb het min of meer in een take opgenomen, het is een beetje slordig gespeeld, maar ik was er heel blij mee. En we hebben het naar Warren Hood gestuurd (hij is een geweldige violist uit Austin die ik al een paar jaar ken) en die stuurde twee fantastische stukken terug waar we stukjes van gebruikt hebben.
FF: Het album bestaat uit vier delen, Adios (deel 3) spreekt voor zich, bij het huisconcert heb je al uitgelegd dat Santa Fe over je moeder gaat en de andere twee zijn covers van John Prine en Billy Joe Shaver, allebei ook overleden vorig jaar, maar hoe kom je aan de titel Pedernales (ook de titel van het eerste deel van de plaat)?
Walt: De Pedernales is een rivier die dwars door het midden van Texas loopt van een kleine plaats, Harper, een twintigtal mijl ten westen van Fredericksburg waar ik veel tijd doorbreng, naar het oosten tot hij in de Coloradorivier uitmondt. Pedernales is Spaans voor vuursteen [dat daar in de rivierbedding gevonden werd, red.].
Al onze rivieren hebben hun namen ooit van de Spanjaarden gekregen. Ik hou ook wel van die geschiedenis, en van de 'space race' destijds tussen de Spanjaarden en de Fransen om Texas in handen te krijgen zodat die landen daar zowat failliet aan gingen. Gelukkig hebben de Spanjaarden gewonnen, nu hebben we taco's in plaats van crèpes. Niet dat ik iets tegen de Fransen heb hoor, helemaal niet, het is gewoon interessante geschiedenis.
FF: Draaien de nummers op het Pedernales stuk dan om Texas, of de rivier of...?
Walt: Nee, die 8 stukken van het Pedernales-deel zijn opgenomen in twee sessies tijdens covid. Maar Tina en ik komen vaak bij Fredericksburg, ons huis daar ligt vlak bij Hill Country.
O, en in Texas spreken we het niet uit als Pedernales, maar als 'Purdonales', onze president Lyndon Johnson groeide letterlijk aan de oever van de rivier op en sprak het ook zo uit.
Maar we houden gewoon van die vallei daar, verder betekent het niet zoveel, nou ja, het betekent wel veel voor mij en een goede vriend, Chris Curtis, heeft het schilderij gemaakt voor de hoes.
FF: Is het album dan ook heel persoonlijk?
Walt: Ja, vooral Place By The River, het laatste stuk van dat deel, is heel persoonlijk voor mij. Een droom om daar te zijn. Een heleboel Texanen zullen zeggen dat al wat ze willen een plekje bij de rivier is, als ze dan met pensioen gaan willen ze daar een huisje zoeken om er te gaan wonen.
FF: Dat was het Pedernales-deel, Adios en Onward (het blokje met 2 Lucy's Reel en La Vie Dansante) zijn ook al voorbijgekomen, maar er is er nog een waar we het niet over gehad hebben, er zijn vier delen toch?
Walt: O ja, The Isolated Sessions, die drie liedjes had ik al online uitgebracht vorige zomer, in '20. We zaten in een zware lockdown en Ron en ik besloten dat we iets moesten doen om niet gek te worden. Dat deed ik voor de lol, en voor mijn mentale gezondheid. We hadden geen band, want die wilden we niet in de studio vanwege covid, dus vroegen we gewoon wat mensen om iets thuis te doen. Het is alleen gitaar en stem, maar ik speel geen gitaar op die stukken, Chris Beall, een vriend van me, zei toen laten we dit doen en hij speelt de elektrische gitaar.
En dit is de eerste keer dat ik iets samen met mijn zoon gedaan heb op een album, hij houdt niet van de term elektronische muziek, maar ik weet ook niet hoe ik het anders moet noemen, het wordt allemaal op de computer gemaakt, het stuk heet Deeper Well. Hij was toen 18 of 19, nee 18, en ik gaf hem de opname van gitaar en stem en zei laten we hier samen iets mee doen, dat is misschien wel leuk. Hij zei gelijk ja, maar ik heb er meteen bij gezegd, als je de track inlevert kan het zijn dat ik het ene stukje wel goed vind en iets anders misschien niet, en het kan een paar weken duren voor het dan klaar is. En ik zeg je, hij leverde het stuk in en het was gewoon geweldig! En zo staat het er ook op.
Bart speelt er ook op mee, hij speelt piano op het merendeel van de plaat, volgens mij ben ik hem nog wel duizend dollar of zo schuldig, ik loop achter met dingen ruilen (dat doen we meestal, op elkaars cd meedoen en zo). Op La Vie Dansante, een van mijn favoriete stukken, speelt hij zo'n jaren '70 synthesizer, een Moog. Ron had wel zo zijn twijfels daarover, maar ik heb gezegd dat hij het volume omhoog moest blijven zetten.
En wat ook wel bijzonder is om te zeggen over het album en wat het anders maakt, is dat het tijdens covid gemaakt is en iedereen zijn deel thuis heeft opgenomen. Behalve Tina dan, die wel in de studio kwam om haar partijen in te zingen. Maar verder, Arianne, Bart, zij deden hun partijen hier in huis, en Jamie Lin Wilson, Courtney Patton, Drew Kennedy, Josh Grider... Ze hadden allemaal apparatuur van voldoende kwaliteit in huis om hun stemmen goed op te nemen. Ik heb ooit een album gemaakt, Vigil, een jaar of twaalf geleden en op dat album was helemaal niks live opgenomen, iedereen reageerde toen: "o je kan het gewoon voelen hoe jullie dit samen gespeeld hebben." Terwijl dat dus helemaal niet zo was, maar die technologie, die is fantastisch. Maar niks haalt het bij samen in een ruimte spelen.
FF: Je hebt ook livestreams gedaan, ik vond dat op een gegeven moment niet echt leuk meer, ik wilde graag deel uitmaken van een echt publiek, hoe was dat voor jou?
Walt: Dat was wel raar, om uit te vogelen hoe dat ging. Maar Tina en ik zijn meteen op dag 1 begonnen, we hebben er elke donderdag om zeven uur een gedaan, 56 of zo. Het gaf ons iets om naar uit te kijken en een reden om liedjes te leren, te oefenen en om iets samen te kunnen doen. We moesten tenslotte iets verzinnen om te doen en het was leuk. Raar, maar je raakt eraan gewend. Ik heb er een stel gedaan met Tina, maar ook met anderen, voor het goede doel en zo, ik hou er gewoon van om te spelen. Je gaat er zitten met een grote cocktail en doet net alsof er mensen bij zijn.
En het had zijn voordelen, zelfs onze Nederlandse fans keken en het was voor hun 2 of 3 uur 's ochtends, maar er werd gekeken, in de VS van Maine tot Los Angeles. Je merkt dat je door al die jaren van toeren toch iets hebt opgebouwd, iemand uit Schotland heeft volgens mij de helft van alle afleveringen gekeken, Tina las alle berichten voor, dat gaf echt voldoening. Tina vond het geweldig, die wil er nog wel mee doorgaan, maar ja, ach, misschien doen we nog wel wat, met kerst of zo.
We kletsen nog wat na en dan wordt het tijd om afscheid te nemen. In de loop der jaren is al gebleken dat Walt Wilkins een enorme belangstelling heeft voor geschiedenis, hij bezoekt graag kastelen of andere plaatsen met een verleden en is inmiddels begonnen met lezen over Nederland, ja vanaf het begin, de modder, de Romeinen en huizen op palen. Tijdens en na het interview vraagt hij zelf ook veel, waar we vandaan komen, hoe mijn lief en ik elkaar leerden kennen, wat voor opleiding we hebben gehad. Gewone vragen, maar hij zuigt alles op alsof het een soort nectar is, iets waarmee hij aan de slag kan als hij onderweg is om het vervolgens te verwerken in zijn eigen honingraat. En misschien legt zijn nieuwsgierigheid naar de dingen om hem heen ergens in de compartimenten daarvan de vruchtbare voedingsbodem voor zijn liedjes. Want dat er uiteindelijk mooie, sterke, gevoelvolle of gewoon lekkere liedjes uitkomen staat vast. En waar ze ook over gaan, ze zijn het waard om te koesteren.
Wil je Walt Wilkins nog live zien dan kan dat, hij doet nog een paar optredens samen met Bart de Win, data november 2021:
Zaterdag 6 november Nijend 24 in Anderen
Zondag 7 november Muziekcafé De Meister in Geleen
Maandag 8 november Crossroads Sessies in Theater Het Zwijnshoofd in Bergen op Zoom
Woensdag 10 november Rumpts Kerkje in Rumpt
Websites:
Walt Wilkins: https://www.waltwilkins.com/
Bart de Win: https://bartdewin.nl