-door Assie Aukes-
2010 was een raar jaar. Een jaar waarin een kabinet valt om de uitzending naar Afghanistan, terwijl het volgende kabinet alweer overweegt om weer troepen naar dat land te sturen. Het jaar dat we een gedoogregering kregen, ook nog woord van het jaar. Een regering die het niet goed voor heeft met het culturele leven in ons land. Tal van culturele activiteiten voor volgend jaar zijn al uitverkocht, zonder dat er iets van een programma bekend is. Raar, toch?
De Keltische hausse in de Nederlandse theaters is voorbij. Op de Lawei in Drachten na, heeft geen enkel theater bij mij in de buurt buitenlandse acts op dit gebied geboekt. Ook Odeon in Zwolle, toch vele jaren een theater met een warm hart voor de folk, laat het dit seizoen bij een enkele Keltische avond. Nederlandse acts als Rapalje, Fling en, in mindere mate, Blue Dew en Scrum vullen in een aantal gevallen de lege plekken in, maar je ontkomt toch niet aan het feit dat de belangstelling voor Keltische folk minder en minder wordt. En hoe staat het met de folkclubs??
2010 is ook het jaar dat Dranouter na meer dan 35 jaar de titel folkfestival liet vallen, terwijl folkgroepen als Mumford & Sons en Gogol Bordello de blits maakten op Lowlands en Pinkpop. Raar, toch? Ondanks (of misschien wel dankzij) de hogere bezoekersaantallen was het festival in Dranouter dit jaar anders van sfeer. Niet minder, niet beter, gewoon anders. Het specifieke Dranoutersfeertje, gegroeid vanuit de jaren ’70 is, wordt algemener. Dranouter wordt meer en meer een ‘gewoon’ festival. Of liefhebbers van folk en aanverwante muziek daar veel te zoeken hebben, laat ik graag aan die bezoeker zelf over. Wel is het jammer dat Dranouter haar voorbeeldfunctie voor kleinere festivals laat vallen, al kunnen die festivals qua bezoekersaantallen profiteren van deze koerswisseling. Het komende jaar zal het wellicht leren.
2010 was het jaar waarin ik twee broers verloor. De een in februari na een kort ziekbed aan kanker, de ander in september aan complicaties na een operatie. Een zware tijd met weinig interesse in nieuwe muziek. Wel aan oude herinneringen en binnen die herinneringen was veel plaats voor muziek. Beide broers hebben bijgedragen aan mijn muziekontwikkeling in de jaren zestig. Rein, de oudste die in februari overleed, was rustig, bedaard en wat introvert. Hij liet mij kennismaken met Bob Dylan, Donovan, Simon & Garfunkel, Boudewijn de Groot en Liesbeth List om maar een paar namen te noemen. Hessel was wat avontuurlijker van aard. Van hem leerde ik de liefde voor de soulmuziek uit de jaren zestig. De namen van Otis Redding, Sam & Dave, Temptations, Four Tops, Arthur Conley en Wilson Pickett zijn nog steeds in mijn geheugen gegrift. Maar Hessel haalde ook de eerste elpees van The Band, Buffalo Springfield en The Dubliners in huis. Persoonlijk had ik in die tijd meer aandacht voor Britse beatbandjes als The Who, The Kinks, The Move en The Small Faces. Toch moet er toen een zaadje geplant zijn, want na omzwervingen door de hardrock (ik heb de eerste elpees van Black Sabbath, Led Zeppelin, Deep Purple en Uriah Heep nog allemaal in de kast staan) was het toch de country-rock en de folk uit de beginjaren zeventig die mijn hart raakte. Ook Boudewijn de Groot kreeg een speciaal plaatsje toebedeeld. Als twaalf- of dertienjarige heb ik de elpee Voor de overleverden grijs gedraaid. Beide broers deelden niet mijn passie voor de folk, dat was jammer. Maar Hessel was de laatste jaren toch wel een trouwe gast op het Zwolle Folkfestival. Voor beide broers heb ik met liefde muziek uitgezocht voor hun uitvaart.
2010 was dus het jaar van de noodgedwongen, maar fijne muzikale herinneringen uit het verleden. Heb me minder dan anders bezig gehouden met de actuele stand van zaken. Het stoppen als programmeur in schouwburg Odeon zal daar debet aan zijn geweest. Het was een jaar om nieuwe invullingen te zoeken. Daar is niet veel van terecht gekomen. Natuurlijk heb ik het nodige beluisterd, maar buiten de gebaande paden heb ik me dit jaar niet begeven.
Albums
Ondanks alles vond ik de onderstaande albums de leukste van 2010:
• Richard Thompson - Dream attic
• Pete Morton - Economy
• Natalie Merchant - Leave your sleep
• Mumford & Sons - Sigh no more
• The Chieftains - San Patricio
• Orion - Strawberry town
• Kris Drever - Mark the hard earth
• Flogging Molly - Live at the Greek Theatre
• Chumbawamba - ABCDEFG
• Emily Portman - The glamour
Een paar cd’s is al uit het jaar 2009 (Mumford & Sons, Orion) maar ik vond ze te leuk om ze te laten schieten. Daar staat tegenover dat het album van Pete Morton officieel pas in januari 2011 uitkomt… Verder heb ik genoten van Willie Nelson & Asleep at the Wheel, Robert Plant, Zaz (met het verrukkelijke zomerhitje Je veux), Maalstroom & Jo Freya, Elvis Costello, Mark Chadwick, Ray Davies, The Lovell Sisters en Court Yard Hounds (De Dixie Chicks zonder zangeres Nathalie Maines). Naast de cd-speler liggen nog cd’s van The Watchman, No Blues en On the road to Bhutan, het interessante reisdocument van Linde Nijland & Bert Ridderbos. Ook de Friezen deden het naar behoren, al waren ze vooral bezig met het vertolken van andermans werk. Zo kwam Piter Wilkens met een tweede album met Friese vertalingen van werk van Cornelis Vreeswijk en verscheen er in navolging van Cohen yn ’t Frysk dit jaar Dylan yn ’t Frysk. Hoewel Dylan als geheel wat minder overkomt dan zijn voorganger, staan er wel een paar prachtige vertolkingen op, zoals One more cup of coffee van Popstar-finaliste Kim Stolker en Boots of Spanish leather van de mij onbekende Reina Rodina.
Gurbe Douwstra kwam met zijn album Thús wel met nieuw Friestalig materiaal.
Daarnaast hoorde ik dit jaar een behoorlijk aantal Nederlandstalige albums die ik de moeite waard vond:
• Sido Martens - Zilverziel
• Alex Roeka - Zachtaardig vergooid
• JW Roy - Weet het zeker…
• Gerard van Maasakkers - Deze jongen
• Ernst Jansz - Dromen van Johanna
• Esther Groenenberg - Slingers en ballonnen
• Rob de Nijs - Eindelijk vrij
• Ellen ten Damme - Durf jij?
• Ruud van den Boogaard - Open hart
• Lucky Fonz III - Hoe je honing maakt
Twee mannen van 61 jaar, Richard Thompson en Sido Martens, voeren het klassement aan. Twee mannen die ook al jaren bezig zijn in de muziek, daar steeds hun eigen weg in zoeken en steeds met interessante albums voor de dag komen. Wanneer ze blijven komen met albums als Dream attic en Zilverziel, dan zal ik tot in lengte van dagen liefhebber blijven.
Lucky Fonz vind ik een twijfelgeval. Niet al zijn teksten spreken me aan, sommige vind ik zelfs oubollig. Toch redt hij door zijn charme en onbevangenheid, iets wat me enkele jaren geleden ook overkwam met Roosbeef.
Ondanks het grote aantal cd’s dat Harrie Uijterwijk in The Claddagh elke keer bespreekt, vond ik het aanbod vanuit de Keltische landen magertjes dit jaar. Naast The Chieftains en Kris Drever vond ik eigenlijk alleen Solas interessant, al blijkt op The turning tide dat de groep in de persoon van Mairead Pheland de minst aansprekende zangeres uit het bestaan van de band in de gelederen heeft. In het buitenland zijn gelukkig altijd wel groepen die de Keltische kastanjers uit het vuur halen. Uit België komt, naast Orion, Faran Flad, die met Maiden Voyage een zeer behoorlijk debuutalbum heeft afgeleverd. Het Duitse Cara is, ondanks een forse personeelswisseling, erin geslaagd om met het nieuwe album Long distance love het niveau te consolideren. Toch kan ik me niet onttrekken aan het gevoel dat de Keltische muziek behoorlijk in een impasse zit, een gevoel dat ik ook al bij het optreden van Electric Céili in Dranouter had.
Ook uit België heb ik weinig muziek gehoord. DJ Jåk vertelde mij op Dranouter dat er een aantal releases aanstaande waren, maar veel heb ik daarvan niet gehoord. Enkel nieuw werk van Willem Vermandere en Ballroomquartet kwamen mij ter ore. Maar met Alles gaat over van Vermandere en het titelloze album van Ballroomquartet kon ik mij prima vermaken.
Optredens
Het jaar startte met Ad van Meurs en het eindigde ook weer met deze zanger-gitarist uit Eindhoven. In januari speelde hij met The Folksurvivalclub in Zwolle, in december speelde hij in het kader van de cd-presentaties van Hela Hela met NO Blues in Oentsjerk.
• Sido Martens - Papenstraatheater – Zwolle
Het verrassingsoptreden op mijn laatste concert in Zwolle, met speciaal voor mij het Friestalige De partisaan uit het Cohen yn ’t Frysk-project.
• Emily Portman - Dranouter
Ondanks de nieuwe richting van het festival bewijst deze jonge Engelse zangeres dat ook Britse folk anno 2010 op Dranouter relevant is.
• Orion - Brosella – Brussel
Geweldig jammer dat het concert van deze groep, met verschillende gastmuzikanten als Philip Catherine en ‘Ringo’McDonagh, letterlijk in het water viel. De volhouders hebben echter kunnen genieten van een zeer geïnspireerd optreden.
• Bellowhead - Trad It! – Groningen
Knap om de zaal al binnen enkele minuten in te pakken. Bellowhead wist de halve zaal aan het dansen te krijgen, iets wat ik niet vaak in Groningen gezien heb.
• Nordic - Trad It! – Groningen
Ontegenzeggelijk muzikaal het meest interessante wat Trad It! 2010 te bieden had.
• Folksurvivalclub - Papenstraattheater – Zwolle
De versie van Joni Mitchells A case of you van Marjan Cornille staat me nog als de dag van gisteren bij. Prachtige samenzang van voorgenoemde Cornille en Ankie Keultjes.
• Carolina Chocolate Drops - Dranouter
Het was een belevenis om deze opmerkelijke mix van blanke bluegrass en old time music met de donkere countryblues eens live mee te maken.
• No Blues - Stania State - Oentsjerk
Door de inbreng van violist Morad Khoury en zangeres Shereene Fauzi Danial kwam de arabicana van deze band op een nog hoger plan. Het is te hopen dat deze twee gastmuzikanten, die ook te beluisteren zijn op het nieuw NO Blues-album Hela Hela, nog vele malen de optredens van deze band gaan opluisteren.
• Julie Fowlis - Brosella – Brussel
Julie Fowlis werkt onverstoorbaar aan haar carrière en is inmiddels uitgegroeid tot een van de toonaangevende zangeressen in het Gaelic.
• Solomon Burke/Joss Stone - Dranouter
Het idee dat dit misschien wel het laatste concert van Solomon Burke is geweest (heb ik niet uitgezocht, het idee bevalt wel), gekoppeld aan het feit dat de man een perfecte show neer zette, maakte dit tot een legendarisch concert. Het dansje met Joss Stone was een aardig toetje.
Op het moment van schrijven is onze woonomgeving omgetoverd tot het middelpunt van schaatsend Nederland. Nog nooit hadden we zoveel aanloop uit alle hoeken van Nederland om te komen schaatsen in de Weerribben, op de Beulakerwijde en de Belterwijde. Mijn vrouw is dagelijks op de schaats, mijn jongste dochter is druk aan het werk in een van de schaatscafés van Blokzijl. En ik?
Ik nestel me bij de kachel met het boek van Dree Peremans over Dirk van Esbroeck en ik luister naar de cd’s die Henk mij toegestuurd heeft. In de vorige afleveringen van Achter De Muziek Aan hebt u daar al over kunnen lezen. Ik heb het voorrecht om zijn favoriete muziek te mogen beluisteren.
Ik wens iedereen een muzikaal maar vooral gezond 2011.
Assie