Gastbijdrage van Henk
In 2010 heb ik naast het reguliere cd-aanbod, dat ik in deel 1 beschreef, genoten van speciale projecten als Folk Against Fascism, A Folk Song A Day van Jon Boden, de ep The North Farm Sessions van het Engelse folkduo Jonny Kearney & Lucy Farrell, het reisverslag van de trip die Linde Nijland & Bert Ridderbos maakten naar Butan. Maar er zijn er meer. Bovendien geef ik wat links naar mooie nummers waar ik om heb gelachen, met meegezongen heb, of stilletjes van genoot. Een soort folk-hitparade…
EP’s
Allereerst drie ep’s, die met vier à vijf nummers extra als volwaardig album zomaar in mijn top-15 hadden kunnen belanden:
- Epic van het Amerikaanse talent Sharon van Etten (met ondermeer het gedreven A Crime: YouTube)
- De titelloze ep van de Amerikaanse singer/songwriter Jill Andrews (met ondermeer City Noise: YouTube)
- The North Farm Sessions van het Engelse folkduo Jonny Kearney & Lucy Farrell (luister eens naar hun vanzelfsprekend harmoniërende stemmen bij hun delicate spel op gitaar, viool en piano in het fraaie Hares On The Mountain : YouTube).
Projecten
Dan selecteerde ik vier project-albums uit het aardige voorraadje cover-cd’s en ‘Various Artists’-albums.
- Het mooiste actie-album van het jaar is ‘Folk Against Fascism’. Dit dubbelalbum is een sympathieke reactie van een groep folkmuzikanten op een campagne van de extreem-rechtse British National Party (BNP) ter bevordering van ‘real Englishness’ als antwoord op ‘the growing power of Islam’. De BNP roept alle Engelsen op meer van hun eigen volksmuziek te gaan houden en hun eigen cultuur. Die poging om folkmuziek voor het extreem-rechtse karretje te spannen, schoot veel muzikanten in het verkeerde keelsgat. Ze verenigden zich onder de paraplu FAF en organiseerden dit jaar tal van concerten, ceilidhs, morrisdance-events en festivals. Ook zijn er FAF-t-shirts te koop, plaatsten muzikanten het FAF-logo op hun albums, kortom een fanatieke tegencampagne. Onder muzikanten en bands die voor het eerste (van drie) compilatie-dubbelalbum nummers doneerden zijn grootheden als Christy Moore (Pink Triangle), John Tams (Safe House), June Tabor (Standing in Line) en Chris Wood (Spitfires), maar ook minder bekenden als Duotone en The Bewy Sisters. Het is een heerlijke dubbel-cd geworden, die je voor slechts 10 pond kunt bestellen op www.folkagainstfascism.com. Op die site kun je ook een aantal nummers beluisteren. Veel nummers kende ik al, maar soms werd ik verrast zoals door de prachtige intieme uitvoering van het nummer Wildflower door Laura Veirs, begeleid door de gitarist van The Decemberists.
- Met zijn onstuitbaar dynamische folkbigband Bellowhead brengt Jon Boden in 2010 het boeiende album Hedonism uit en excelleert hij in nogal wat mooie live-beelden op Youtube. Daarnaast stuwt hij zijn partner Fay Hield naar grote hoogte op haar debuutalbum Looking Glass, dat overigens buiten mijn top-15 blijft omdat ik het – ondanks Fay’s voortreffelijke zang - toch net allemaal iets te behoudend vind klinken voor zo’n jeugdige getalenteerde zangeres. Tja, Jon Boden is bijzonder actief en tot veel in staat. Echt uitzonderlijk vind ik zijn initiatief A Folk Song A Day. Vanaf 24 juni zingt hij elke dag een folksong in op zijn website. Vaak a capella, maar ook nogal eens boeiend begeleid op gitaar, viool, piano of accordeon. Dat resulteert elke maand in de release van een album, met als uiteindelijk resultaat 365 songs verdeeld over 12 albums. Ik ben in het gelukkige bezit van ‘July’ en ‘October’. Van dat laatste album draai ik geregeld het bezield gezongen en op een oude galm-kroegpiano begeleidde Johnny’s Gone To Hilo. Beluister om de sfeer te proeven maar eens een sample van dit nummer op bijvoorbeeld Play.com. Op Jon Boden’s site a folk song a day die geheel aan dit bijzondere project is gewijd kun je altijd enkele van zijn meest recent opgenomen nummers in zijn geheel beluisteren. Als Folkforum zou doen aan een verkiezing van folkman van het jaar mag het wat mij betreft deze Jon Boden zijn, vanwege dit al tot historisch te kwalificeren initiatief. Het is niet meer dan logisch dat Boden nu voor het tweede achtereenvolgende jaar is voorgedragen voor de ‘BBC Radio 2 Folk Award for Folk Singer Of The Year’.
By The Way, als er dan toch een folkman van het jaar gekozen wordt, moet er ook een folkvrouw komen. Wat mij betreft wordt dat de Belgische accordeoniste Sophie Cavez. Qua spel op de diatonische accordeon kan ze weliswaar nog het een-en-ander opsteken van haar collega Anne Niepold (o.a. Deux Accords Diront), maar qua productiviteit slaat Cavez in 2010 alles. Gevraagd naar het aantal formaties waarin ze eigenlijk optreedt kwam ze ooit na enig gepeins tot 13. Ze staat vrijwel elke avond op het podium. Op een blog schreef een journalist die haar voor het eerst zag: ‘Eenmaal achter de microfoon en aan de knoppen verandert dat bedeesde meisje opeens in een fenomenale muzikante. Dan blijkt ze dwingend te kunnen zijn, die de gang van zaken op het podium bepaalt. En die wisselwerking tussen haar en de band is prachtig om te zien en te horen’. Hij had het over een concert dat The Watchman gaf in het Eindhovense café Wilhelmina waar Sophie als gast aanschoof. Eindhoven heeft het er nu nog over. Zoals ook over haar rol bij het optreden van Ad van Meurs (The Watchman) & Friends tijdens Folkwoods afgelopen zomer. Zelden heb ik muzikanten zo oprecht enthousiast zien genieten van hun eigen concert wat ook afstraalde op het publiek. Mooie belevenis! Naast dit roots-uitstapje bracht Sophie Cavez afgelopen jaar twee boeiende albums uit met dansbare folky tunes: Het titelloze album samen met violist Baltazar Montanaro met zeer luisterbare balmuziek, wat ook geldt voor D-Sensation (met o.m. het stomende nummer Poisson d'Avril: YouTube ) met haar band KV Express, waarin bassist Cedric Waterschoot alle ruimte krijgt voor een verduiveld prangend accent aan dit album. Op folkbals treedt ze ook af en toe op in de knotsgekke formatie Jeff Caresse waarin violist Baltazar Montanaro (ZEF) en accordeonist Aurélien Claranbaux (ZEF) als vrouw op het podium verschijnen, terwijl Sophie Cavez zich uitdost als man, zoals hier op het Moederbal. Van al die andere groepen waarin ze een rol speelt noem ik nog Dazibao, Urban Trad, Ialma en Knopf Quartet (een experimenteel accordeonkwartet met Vincent Ansaldi, Jonathan De Neck, Anne Niepold en Sophie Cavez).
- Van de vele Various Artist-albums zet ik graag David Rotheray’s The Life of Birds even in de spotlights. Na een jarenlange carrière als gitarist met The Beautiful South, de topgroep die er drie jaar geleden mee stopte, is David Rotheray terug met een heel ander project: The Life of Birds. Het gaat om een samenwerking met tien verschillende zangers, waaronder enkel grote namen uit de Britse folk. Zo bezingt Jim Causley in het topnummer The Sparrow, the Thrush and the Nightingale (YouTube) een satire over hebzucht en verraad in de muziekindustrie. En zijn er songs met Kathryn William (piano-begeleiding), Jim Causley & Bella Hardy (met pedal steel), Eleanor McEvoy (over de ziekte van Alzheimer), Alasdair Roberts (gothic-sfeer) en Eliza Carthy.
- Cover-albums waren er ook in overvloed. Eén noem ik graag: Mark Erelli & Jeffrey Foucoult: Seven Curses. Op een nummer na gaat het hier om enkel covers. Maar ze worden bezield en oprecht in minimale bezetting gebracht met alle respect voor de originelen van onder andere Richard Buckner, Neil Young, Woody Guthrie, Bruce Springsteen, Steve Earle en Paul Siebel.
DVD’s
Dan moet ik het nog even hebben over drie bijzondere dvd's waar ik dit jaar kennis mee maakte. Alle drie onderschrijven ze de stelling dat muziek verbroedert, ongeacht taalbarrière of cultuurverschil. Het gaat om op film vastgelegde reisverslagen van muzikanten, te weten de trip die Ad van Meurs (The Watchman) maakte door de VS, de zoektocht van de Amerikaanse banjo-gigant Béla Fleck naar de roots van zijn instrument in Afrika en de reis van Linde Nijland & Bert Ridderbos naar Butan.
- In de roadmovie Searchin' for the heart of the Heartland [overigens al verschenen in 2009, red.] volgt filmer Dré Didderiens de reis van zanger-gitarist Ad van Meurs (The Watchman) en zijn partner Ankie Keultjes door de Heartlands, de centrale staten van de Verenigde Staten. Naast zinderende beelden van het landschap komen diverse mensen aan het woord, zoals producer Cowboy Jack Clement, die in de legendarische Sun Studio's met Jerry Lee Lewis werkte. Er is natuurlijk veel muziek met o.a. naast The Watchman ook David Munyon en Truckstop Honeymoon. Bekijk hier de trailervan de film. De dvd gaat vergezeld van een cd met muziek uit de documentaire.
- In Throw down your heart filmde Sascha Paladino zijn broer Béla Fleck, de virtuoze banjospeler uit de VS, op diens zoektocht door Afrika naar de roots van de banjo. Fleck ontmoet muzikanten in Uganda, Tanzania, Gambia en Mali. Onder hen sterren als Oumou Sangaré, maar ook anonieme dorpsmuzikanten die bijvoorbeeld een meterslange xylofoon bespelen. De alsmaar vriendelijke en nieuwsgierige Fleck vindt steeds snel aansluiting op zijn vijfsnarige banjo. Muziek verbindt! Helemaal verbazingwekkend is de cohesie die als vanzelf ontstaat met andere snaarvirtuozen als gitarist Djelimadi Tounkara en ngonispeler Bassekou Kouyaté. Een fantastische muziek-dvd, waarvan hier een korte trailer.
- A Musical Journey on the road to Bhutan van Linde Nijland & Bert Ridderbos kreeg ik pas onlangs onder ogen [officiële release in januari 2011, red.]. Dit goed gedocumenteerde project-album (cd+dvd) bevat een verslag van hun twee maanden durende trip in 2008 per Range-Rover naar het Himalaya-staatje Butan. Daar traden zij op bij de inwijding van de nieuwe koning. Onderweg musiceerden Linde en Bert met tal van plaatselijke traditionele muzikanten in ondermeer Servië, Iran, India en Bhutan. Naast een aantal Richard Thompson-covers (o.m. Waltzing for Dreamers) en enkele eigen songs zijn ook reisbeelden en indringende concert-opnamen van onderweg vastgelegd, zoals het duet Zaspo Janko met de 12-jarige Servische zangers Danica Krstic, die op die jonge leeftijd al over een prachtige van tranen doortrokken volwassen stem blijkt te beschikken. Opmerkelijk is ook de opname voor de tv in India van de traditional The Snows they melt the soonest met drie Indiase muzikanten op sitar, harmonium en tablas. Nog indrukwekkender was een improvisatie op hetzelfde nummer samen met twee Iraanse muzikanten. A Musical Journey on the road to Bhutan is een met liefde gemaakt East Meets West-project in optima forma, vastgelegd door filmer Hans Meerman en aaneengesproken door Ian Matthews.
Leuke songs
In mijn top-15 (deel 1) heb ik al een aantal links geplaatst naar mooie nummers uit die genietbare albums, zoals ik dat hierboven ook deed. Als toegift hieronder nog een dertigtal links naar nummers die me bij de round-up van 2010 als vanzelf te binnen schoten, laten we zeggen dat ze zouden passen in een folky hitparade van 2010, nummers waar ik dit jaar om heb gelachen, graag met meezong, of stilletjes van genoot:
Johnny Cash: Ain’t No Grave (American VI: Ain’t No Grave)
Ray Davies (+ Mumford & Sons): Days/This Time Tomorrow (See My Friends)
Blaudzun: Quiet German Girls (Seadrift Sounsmachine)
Sido Martens Rode Louise (live-uitvoering) (Zilverziel)
Karen Elson: Stolen Roses (The Ghost Who Walks)
I Am Kloot: I Still Do (Sky At Night)
Agnes Obel: Riverside (Philharmonics)
Justin Townes Earle: Harlem River Blues (idem)
Frazey Ford: One More Cup Of Coffee (Obadiah)
Tired Pony: Point Me At Lost Islands (The Place We Ran From)
Jeffrey Foucault: Deserter’s Information Center (Cold Satellite)
Nona Mez (met Milow): Hard Luck Stories (Radio Rain & Hard Luck Stories)
Dan Mangan: The Indie Queens Are Waiting (Nice, Nice, Very Nice)
Johnny Flynn (+ Laura Marling): The Water (Been Listening)
Perfume Genius: Look Out, Look Out (Learning)
Mary Gauthier: The Foundling (idem)
Ruth Moody: Cold Outside (The Garden)
David Olney: Mr Vermeer (Dutchman’s Curve)
Sharon van Etten: Peace Signs (Epic)
Neil Young: Love and War (The Noise)
Natalie Merchant: The Dancing Bear (Leave Your Sleep)
Postdata: Paranoid Clusters (Postdata)
Owen Pallett: Oh Heartland, Up Yours! (Heartland)
Midlake: Acts of Man The Courage Of Others
Lucky Fonz III: Ik heb een meisje (Hoe Je Honing Maakt)
Mt. Desolation: Departure (Mt. Desolation)
Ian King: Four Loom Weaver (Panic Grass & Fever Few)
Fanfarlo: The Walls Are Coming Down (Reservoir)
Tunng: Hustle (And Then We Saw Land)
Gerard van Maasakkers: Een hand vol Vrienden (Deze Jongen)
Laura Marling: Hope In The Air (I Speak Because I Can)
ZEF: Dr. Tree (Black Balsam)
Ten slotte. Ik heb het nog nauwelijks gehad over de duizelingwekkende hoeveelheid muziek die internet ons biedt. Dat voert te ver. Eén site wil ik echter wel even noemen: 3voor12 , de onmisbare VPRO-muzieksite. Eind 2010 riep 3 voor 12 het nummer Cave van Mumford & Sons uit tot ‘Song van het jaar’. Niet in de laatste plaats zal daartoe hebben bijgedragen de live-uitvoering op Lowlands. Na dat stormachtige concert waarbij de giga Alpha-tent compleet plat gespeeld werd, bleek de M&S-cd Sigh No More van vorig jaar nu het best verkochte album op Lowlands.