Columns
Achter de muziek aan (45): Een stem die tot aan de sterren ging
De recensenten hebben het al geschreven. Folkwoods was afwisselend. Ieder had zo zijn eigen hoogtepunten. Voor het eerst ontdekte ik bij rondvraag geen gelijkluidende opinie. Andere jaren is er wel eens zo'n communis opinio, maar nu lagen de meningen ver uiteen.
De een had het over ingenieuze arrangementen van Riccardo Tesi, de ander over het koffieconcert van Lenny Kuhr, weer een over de Afrikaans-Keltische mix van Baka Beyond, de droommuziek van Irfan en het sprookjesachtige Faun. Iemand zweerde bij de heftige countryrock van JW Roy & Friends, terwijl een ander juist weg zwijmelde bij het verstilde intermezzo tijdens dat concert toen friend Anneke van Giersbergen zich solo achter de piano zette.
Ook wees iemand op het tamelijk intieme Internationaal Folk Complot met de hemels samenkleurende stemmen van Linde Nijland en Vera Coomans. Een ander vond dat concert echter pas interessant worden als de twee violisten Wouter Vandenabeele en Walter Kuiper samen het vuurtje wat opstookten. Ook de bezielende balfolk van bands als Dites 34, Tref, Snaarmaarwaar en Triple-X werd naar voren gehaald. En wie helemaal ging voor ‘het gas erop' noemde de speed-grass van de Pine Box Boys en de punkfolk of hoe je de muziek van de Modena City Ramblers ook maar wilt labelen.
Bij al die namen - vooral de eerste twee - kan ik me iets voorstellen, maar word ik nou echt te oud als ik zeg dat ik die Ramblers véél te hard vond spelen? Dat ze niet zongen maar onverstaanbaar schreeuwden. Dat hun muziek hoofdzakelijk bestond uit harde beats. Dat het verder een ondefinieerbare geluidswal was, met nauwelijks een moment van rust. Dat ik er muzikaal weinig aan beleefde? Voor het podium lieten de swingers zich lekker meebeuken in het gedreun. Zij beleefden een prachtige festivalafsluiting. Ik verliet echter na een half uur de tent en had een minuut nodig om de piep uit m'n oren te wrijven.
Afijn, voor mij zaten de highlights in kleine momenten. Zoals in de kleinste ronde festivaltent van 3 meter doorsnee. Daar zaten tien kleine kindertjes rondom muzikante/zangeres Helga Buitelaar. Ze zongen en speelden op echte en geïmproviseerde instrumenten. Ze gingen er helemaal in op. Buitelaar weet hoe ze dat moet aanpakken. Ze heeft trouwens een leuke cd opgenomen met ‘Folk voor Kids en andere onvolwassenen', die ze op Folkwoods ten doop hield.
Nog zo'n mooi moment: Als 's ochtends het zonnetje scheen - en dat deed-ie gelukkig - ging er niets boven een gratis krantje bij een lekkere beker verse koffie op een bankje voor de camping-winkel. Wat waren de dames, die de ontbijtjes en dergelijke daar verzorgden, trouwens vriendelijk, overigens net als de meeste van de 175 vrijwilligers.
Tijdens de concerten kwamen de spaarzame emotionele hoogtepunten onverwacht. Zoals tijdens het Rawazzie-project van Dommelvolk als ze de té jong overleden Bots-voorman en -zanger Hans Sanders eren met een aantal nummers. Vooral de massaliteit waarmee hun hit ‘Wat zullen we drinken, zeven dagen lang', door alle zangers op het podium werd ingezet, deed iets.
Zo'n moment beleefde ik ook tijdens het koffieconcert van Lenny Kuhr. Ik kan het niet meer precies terughalen, maar het had te maken met de vier generaties Kuhr in de zaal: Lenny op het podium, haar moeder, haar dochter en haar kleinkind op de eerste rij. En dan in die setting dat ene nummer, speciaal geschreven voor haar kleinkind. Kippenvel!
Wat 'n concert trouwens. En wat een presentatie. Lenny Kuhr straalde het leven uit. Dat ze hier op een folkfestival nog steeds als een vreemde eend in de bijt wordt beschouwd (afgelopen zomer op Folk in de Wâlden en nu voor de 3de keer op Folkwoods) is vreemd als je haar muziek en teksten beluistert. Haar teksten bezitten zowel poëtische warmte als de extra dimensie van de goede Amerikaanse singer-songwriters. In Mediterrane landen zou ze al lang als folkdiva zijn omarmd. Ze laat zich begeleiden op akoestische gitaar, akoestische basgitaar en piano of accordeon. Daar sluipt geregeld iets in van bijvoorbeeld de weemoed uit de fado.
Een maatschappijkritische houding schuwt ze niet. Het nummer ‘Ga met me mee', dat ooit door Jules de Corte uit het Frans werd vertaald, draagt ze met een lach op aan Geert Wilders. Onder het mom dat-ie nooit te oud is om te leren zingt ze: 'Ga met me mee, het land ontdekken. Nergens gesloten toegangshekken. Iedereen mag er binnen...'
Lenny Kuhr, wat 'n stem, wat 'n dictie. Als ze in ‘Fadista' zingt over die ene keer dat ze een concert meemaakte van haar grote voorbeeld Amália Rodrigues, zou die tekst nu eigenlijk net zo goed op haar zelf kunnen slaan: hoe je stem tot aan de sterren ging / en hoe dieper dan de zee / hoe je daar stond, fadista / hoe je dat deed...
Het concert van Lenny Kuhr speelde zich af in de grote Tent 2. Als je een beetje oog voor detail had dan viel ook daar de inventiviteit van de festival-aankleding op. Hoog in die tent hingen twaalf brandende kroonluchters! Evenals voorgaande jaren was er veel energie gestoken in de aankleding van het festivalterrein.
Nieuw waren dit keer de grote vuilcontainers die omgebouwd waren tot luie lounge-bank. Een ander nieuwtje: een grote nagenoeg dichtgetimmerde houten kubus van 3 bij 3 bij 3 meter met enkele kleine toegangsgaten die voor kinderen een opening boden naar een donker labyrint in de kubus. Een enkele keer ging dat mis en leverde dat benauwde momenten op. Josse was net te klein om zelfstandig de weg uit de kubus terug naar buiten te vinden. Zijn moeder wurmde zich door zo'n gat om haar kind eruit te leiden, maar ze kwam klem te zitten. Uiteindelijk konden Josse én zijn moeder bevrijd worden dankzij hulp van andere kinderen en technische festivalmedewerkers...
Henk
PS 1:
De regionale tv van Omroep Brabant zond in het zondagavond nieuws een kort item uit over Folkwoods. Zie hier.
PS 2:
Irritant was dat bij sommige concerten een cameraman van CTV midden voor het podium het zicht ontnam. Daar staat tegenover dat de concerten die diezelfde cameraman opnam straks op internet te bekijken zijn. Hou daarom ook CTV in de gaten, oftewel Cinversity TV. Zij hebben opnamen gemaakt van Ballroom Quartet, Irfan, Baka Beyond, Max Pashm en Faun. Zie hier.
PS 3:
Hoe je de cd ‘Folk voor Kids en andere onvolwassenen' kunt bestellen en alle andere info over Helga Buitelaar vind je hier.