In zijn tienerjaren schreef hij al Nederlandstalige liedjes. In de tijd dat hij bij de Bengels speelde ook nog, maar daarna ging hij over op het Engels. Een paar jaar geleden speelde hij samen met de Limburgse troubadour Arno Adams, en werd hij weer geïnspireerd om in zijn eigen taal wat te gaan doen. Nu is er een album, Verpand, met dat werk van BJ Baartmans.
Afgelopen jaar begon Bart-Jan Baartmans in de theaters op te treden met dat Nederlandstalige werk. Om het publiek na afloop ook wat mee naar huis te kunnen laten nemen, brandde hij een cd'tje met zes nummers, die hij in 2002 had opgenomen, ingetogen begeleid met mandoline of gitaar. Een mooi voorproefje van de nieuwe cd. Daarop staan drie van die zes nummers, met nog tien andere. De begeleiding is wat uitgebreid, maar is nog steeds sober gehouden. Er is gekozen voor akoestische instrumenten (banjo, mandoline, gitaar) en percussie of subtiel drumwerk. Slechts een nummer is echt stevig, met volledige bandbezetting met (elektrische) gitaren en drums. Dat is De Duivel Huist In Venlo Zuid, een nummer dat bij hem opkwam tijdens de ritten die hij richting Venlo maakte toen hij met Adams werkte en dat zich uitstekend leent voor dat 'harde' geluid.
Dan staan er twee 'covers' op. Van Baartmans zelf, welteverstaan. Tekstueel gezien hebben beide nummers min of meer dezelfde inhoud gekregen als hun Engelstalige voorgangers. Het openingsnummer en single Paradijs stond ook als eerste op zijn vorige album, Where Lovers Go. Toen heette het Do Me Right Do Wrong. De mandoline is weggelaten, het Gustav Klimt Strijkkwartet is toegevoegd, maar qua sfeer doet het grotendeels hetzelfde aan. Eenzaam is wel behoorlijk veranderd. Hoewel de melodie gelijk is gebleven, is deze versie heel wat soberder geworden dan het origineel Lonely, van de cd Red Light Tracks. Banjo, percussie en bas plus een snufje Fender Rhodes geven het een heel andere uitstraling. Daardoor komt het liedje wel veel beter tot zijn recht. Al met al lijkt het erop dat BJ Baartmans muzikaal gezien steeds meer de subtiele kant opzoekt van het singer-songwritersbestaan.
De teksten hebben nog steeds dezelfde inhoud. Alledaagse, zowel persoonlijke als maatschappelijke, thema's krijgen net iets extra's door de poëtische beschrijvingen. Of het nou gaat om de liefde (Vrije Val), of om het hedendaagse bestaan, met hypotheek, pensioen en technische snufjes (Laatste Dag). Dan zijn er de zorgen om de ontwikkelingen in ons landje in Schuldbekentenis en het Land Waar Alles Overwaait. En soms is er een dubbele laag, zoals het titelnummer Verpand, waarbij je aan schulden denkt, maar dat toch vooral over de donkere kant van het leven gaat. In de begeleiding is nu ook veel meer de sfeer van het liedje te horen dan in zijn vroegere werk, dat nogal stevig was. Een mondharmonica die troosteloosheid aangeeft in Lichtekooi, of een heerlijk ingetogen akoestische gitaar, die naar een jazzy geluid neigt in Aard. Hierin weet BJ Baartmans in een paar woorden heel veel over schoonheid te zeggen. Op de achtergrond horen we een paar keer de stem van Marjolein van der Klauw (Powderblue). Zij voegt vooral aan het lied Uitgespeeld een lekker geluid toe, dat al snel aan een gospel doet denken, hoewel de tekst over een doodgewone avond verhaalt en wat er dan zoal in iemands hoofd kan omgaan.
Steeds meer artiesten gaan hun eigen taal waarderen. Het is nou eenmaal makkelijker om gevoelens over te brengen in het Nederlands. Teksten krijgen meer zeggingskracht, en dat geldt ook voor Verpand van BJ Baartmans. Een echt goede zanger is hij niet, maar dat hese, wat gruizige stemgeluid past wel bij de thematiek van zijn woorden. Muzikaal gezien gaat hij verder op de weg die hij bij zijn vorige album al insloeg. Hij heeft de banjo aan zijn instrumenten toegevoegd en de arrangementen geven beter de sfeer van de nummers weer. Wat goed is heeft tijd nodig, en BJ Baartmans ontwikkelt zich tot een prima singer-songwriter, of moet ik misschien zanger-liedjesschrijver zeggen?
Mirjam Adriaans, waardering 8,5