Tjane - Mark - M&W MWCD 4053
Tjane maakt stoffige traditionele Nederlandse ballades weer de moeite waard om even naar te luisteren. Hun recept: frisse zang in een vaak vrolijke folky sound, speelse swingende ritmes en injecties uit eigentijdse genres.
De professionele nieuwe Nederlands/Vlaamse band van de Bredase folkmuzikant Guy Roelofs, poets het oude materiaal glimmend op. Zonder de traditionele oorsprong compleet te verkwanselen. Afgezien van de naar mijn smaak iets te prominente rol voor de drums vind ik Tjane's debuutalbum een aangenaam luisteralbum dat je in een opgeruimde stemming brengt. Voor de dansers biedt het ook de nodige mogelijkheden.
Na de grote namen met wie hij een paar jaar geleden werkte in het project Cadans der Getouwen, heeft Roelofs zich in Tjane omringd met sterke talenten als violist Gilles Rullmann, drummer Ruben van Boven en van net over de Vlaamse grens zangeres Silvie Moors en contrabassist Ben Faes. Bovendien krijgt het fluitspel van Jenny van Diggelen - Roelofs' partner die hem al jaren ter zijde staat - alsmaar meer zeggenschap en pit.
Guy Roelofs is folky in hart en nieren. Hij is er al vroeg bij. Als tiener maakt hij de folkrevival mee in de jaren zeventig. Hij raakt gecharmeerd van Ierse folk en vindt in Donal Lunny zijn grote voorbeeld. Maar evengoed ontdekt hij oude Nederlandse traditionele folksongs, naar maatstaven uit die tijd fris opgeknapt door kwaliteitsgroepen als Wolverlei, Wargaren en Owee. Op Mark tooit hij nu een aantal daarvan als De Rozendans (rozen aan mijn hoedeken), Ontwaak en Er Zoude Een Meisje in een nog eigentijdsere outfit. Daarin laat hij invloeden toe uit pop, jazz, Nederland/Vlaamse volksmuziek en andere West-Europese volksmuziek. Donal Lunny klinkt nog steeds door in Roelofs gedreven spel op bouzouki en in zijn terughoudend gebruik van keyboards. Drums, melodie-instrumenten viool en houten dwarsfluit, contrabas en sterke zang, completeren Roelofs' pallet.
Deze sound laat hij ook los op traditioneel materiaal uit de Lage Landen dat hij later leert kennen. ‘Ghij Sotten' pikt ie op via albums van Paul Rans en Folkcorn. Hij raakt gecharmeerd van de melodie die Dames Dubbel (Marita Kruijswijk en Marian Nesse) speelt bij ‘Luilak'. Roelofs vindt de traditionele tekst echter te kort en voegt er enkele zelf geschreven strofes aan toe. Pakt leuk uit!
Andere melodieën en liederen speurt hij op in oude liedboeken. Bovendien componeert hij enkele nieuwe walsjes, scottishes en polka's. Een polka leent hij van de Finse groep Ottopasuuna. Soms voegt hij nieuwe eigen gecomponeerde intermezzo's toe. Met zo'n gericht adrenaline shot beurt hij bijvoorbeeld de traditionele ballade ‘Er zoude een meisje gaan halen wijn' ondanks het oud-neerlandsch op tot een fraaie folkhit.
Roelofs stoeit wel meer met nieuwe melodielijntjes en ritmes. Dat gaat hem goed af. Zo is ‘Rozendans' behoorlijk op de schop genomen. Wat een aanstekelijke swing! Roelofs hanteert daarin de bodhran. In ‘Ontwaak' is de warme stem van Sylvie Moors en de lyrische fluit van Jenny van Diggelen gedompeld in een funky bad van de ritmesectie. Zoals ook de set Scottishes weliswaar iets mellower maar toch ook funky swingt. Inventieve percussie en loops geven ‘Kringdansen' een moderne swing. Het ontwikkelt zich tot een traditioneler klinkende dans uit de bundel ‘Meisjesdansen' van Nico G. Vlot. Maar die lekkere swing drijft je onstuitbaar de dansvloer op. Een andro dan maar...?!
De drummer geeft de Tjane-sound extra vitaliteit. Toch vind ik het enige nummer zonder drums het allerbeste wat dit album biedt. Guy Roelofs schreef zelf stemmige muziek bij ‘Valse Liefde' een tekst die hij vond in het ‘Balladenboek' van Tjaard de Haan: ...Wat is de hemel donker, ik zie geen maan of ster / De jongeling die ik liefheb die is zo ver, zo ver / (....) / Mijn ogen wenen water, mijn hartje stroomt in bloed / Ach, had ik eer geweten wat valse liefde doet... Passend bij dit drama wordt super breekbaar gezongen door Sylvie Moors. Er klinkt subtiel snarenwerk van Guy Roelofs op bouzouki, een donker gestreken contrabas en een heldere fluit. De dramatiek wordt nog eens wonderschoon aangezet door vier strijker van ‘Archi Amici', een Bredaas strijkorkest, op viool (2x), altviool en cello. Knap!
Tot slot nog even iets meer over de muzikanten die deze toch wel bijzondere Nederlands/Vlaamse groep vormen:
Guy Roelofs (bouzouki, keyboards, percussie) is naast muzikant ook producer en muziekdocent. Hij heeft al een rijke carrière in de folk achter de rug. Voor Cadans der Getouwen waren er groepen als GROND en Moira en speelde hij samen met nogal wat grote namen uit de keltische folk.
Jenny Van Diggelen bespeelt tin whistle en houten Ierse dwarsfluit en zingt. Ze is muziekdocente, en stond de afgelopen jaren naast Roelofs in al zijn projecten.
Violist Gilles Rullman (ook zang) - de oude folkies kennen ongetwijfeld zijn ouders van Crackerhash - maakt ook deel uit van Maalstroom en enkele bijzondere combinaties, zoals een trio samen met Philippe Masure en Gerry Murray.
Drummer Ruben van Boven is ook actief in jazz, muziektheater en westcoast-rock. (Groove Station, Vicio Novan, Next Page).
De klassiek geschoolde Vlaamse contrabassist Ben Faes voelt zich eveneens thuis in jazz en folk (Wannes Van De Velde, Sexteto Tanguedia, het Papillon-project, Jokke Schreurs Trio).
De Vlaamse zangeres Sylvie Moors leent haar stem aan meer mooie projecten (nyckelharpa-speler Didier Francois, polyfoon koor Graindelavoix, folkgroep Floes, theatergroep Laika, etc). Naast zangeres is zij specialiste op het gebied van jeugdliteratuur en werkt deeltijds bij Stichting Lezen Vlaanderen.
Henk - Waardering 8+
PS: Aan ‘Mark' wordt in het Vlaamse radioprogramma De Groote Boodschap aanstaande donderdag 24/11 (van 21 tot 23 uur) een half uur aandacht besteed. Er is een interview en er zullen verschillende nummers gedraaid worden. In dit VRT 1 programma (ook te beluisteren via www.radio1.be) zijn dan ondermeer 4 vrijkaarten te winnen zijn voor de CD presentatie op zondagmiddag 27 november in het Cultureel Centrum Van Gogh in Zundert. Tijdens die cd-presentatie wordt ook een nieuw trekharmonica-boek gelanceerd. Ad Kwakernaat en Guy Roelofs hebben samen een boek met 10 composities van Guy gemaakt. Het is een boek met CD.
Zie ook: www.tjane.nl.