Limburg loopt warm voor liedjes in het eigen dialect. De L1 limbo top 10, waarin ook plaats is voor anderstalig werk, loopt tegenwoordig over van dialect-songs. Niet enkel nostalgie of schlagers, maar ook eigentijdser werk als van Neet Oet Lottum, Ongenode Gasten of Arno Adams. Op dit moment staat ene Lex Nelissen (de Limburgse Captain Beefheart, zeggen ze) op de eerste plaats nog voor Gé Reinders. Een stads- en generatiegenoot van de in Roermond wonende Reinders, gitarist/zanger/liedschrijver Rob van Appeven bewandelt nu ook de Limburgse weg.
Hij speelde in de jaren zeventig, samen met Gé Reinders, in de pubrockgroep Zimmerman. Later maakte Van Appeven ondermeer deel uit van de Michigan Red Bluesband en de Limburgse feestrockband Wauze, waarvoor hij enkele dialectliedjes schreef. Over het algemeen maakte de door Donovan en Dylan geïnspireerde Van Appeven vooral Engelstalig werk, zowel solo als in de klezmerachtige groep Circo di Sento. In 2003 schakelde hij weer over op het Limburgs.
Met het nummer De Maasbrök van zijn eerste louter Limburgs talige cd Eindelijk plat behaalde hij de derde plaats in de L1 Limbo Top 10 in mei 2004, na Ton Engels en Gé Reinders. Want Van Appeven is een begenadigd songschrijver. Dat blijkt ook nu weer op Zware dagen, lieve schat. Niet alleen vanwege de teksten een boeiend album, maar ook muzikaal. Hij omgeeft zijn teksten met folky spel op gitaar, mondharmonica, percussie en toetsen en krijgt assistentie van Paul Hertoghs op slide- en elektrische gitaar. Dat alles in het idioom van een Amerikaanse singer-songwriter.
Als je het Limburgs beheerst valt er heel wat te luisteren. Zo niet dan zijn een aantal flarden voldoende om te weten waar 't om draait. Vaak hoor je sprankelend snarenwerk. Dan klinkt het weer slow roots rockend (Zeeve jaor), dan weer zalig deinend bluesy (De waerwolf in de morge), of aangenaam klein gehouden ('t Beste) met enkel akoestische gitaar en subtiele accentjes op elektrische gitaar.
Ruim zeventig minuten toont Van Appeven zich kritisch met een knipoog; spitsvondig maar meer nog poëtisch. Zo baalt hij in het openingsnummer Biej de anger neet van het tegelijk verheerlijken van tradities én het verafschuwen van alles wat anders is: ...‘Eier raope / 'n kerstkiendje / lever geine Turk / als vriendje'...
In het nummer Verwinde poëet komt het woord euthanasie niet voor, maar Van Appeven werkt wel knap naar dit taboe toe. Aanvankelijk gaat het over ‘n Mooder is 't beste / blief altied 't beste / 'n mooder is 't beste / veur 'n kiendj'. Maar Moeder wordt negentig ‘en ze wilt noe waal 's dood'. Als haar kinderen die wens negeren luidt het couplet ten slotte cynisch: ‘n Mooder krieg 't beste / verdeent altied 't beste / 'n mooder krieg 't beste / van heur kiendj'. Let ook eens op een fraaie zin als: ‘God zegene de miense die dit wel hebben gedaon, ondanks de verbojen, de jurist en de kaplaon...'
De songs beschikken allen over kop en staart. Neem nou zo'n nummer Eintj van het fees, over het eind aan een relatie. Zij maakt het uit onder het mom van ‘doe vingst wel wir 'n ander'. Hoe het hem treft weet de songwriter in een goede drie minuten raak te beschrijven. En dat is ook nog eens fraai omgeven met pregnant fingerpicking spel op gitaar.
Het nummer begint met ‘Ze zei neem 't neet te perseunlijk / trek ut dich neet teveul aan (...) 't is net wie 't eind van 'n feestje / 't is net wie 't eind van 't jaor (...) doe komst er wel mit klaor... '. Om uiteindelijk te eindigen met: ‘Maak ut get oet det mien hart gebroken is / maak 't get oet det ich dich nooit meer zee / Maar 't is toch echt neet wie 't eind van 'n feestje / 't is echt neet wie 't eind van 't joar / Ik ga er helemaal kapot aan / Ik kom d'r neet mit klaor, neet mit klaor...'
De titel van het album Zware dagen, lieve schat heeft niet enkel betrekking op relatieproblemen, alhoewel je dat wel zou denken als je dan weer in Zeeve jaor een tekst hoort als ...'Zeven jaor hubst du mich bedrogen / zeven jaor hubst du mich bezeikt / zeven jaor hubst du mich belogen / zeven jaor bun ich dur dich geneid...' Nee, Van Appeven somt in de minimale begeleidende tekst ook nog een aantal andere zaken op: ‘Zware dagen lieve schat, ook voor oude begrippen als socialisme en solidariteit en nieuwe begrippen als vrijheid en veiligheid' of ‘Zware dagen, ook voor amateur liedjesmaker en zangers; ‘kutproduksie' zei de provinciale radiomedewerker en gooide mijn vorige cd al na tien seconden in de prullenmand...'
Dit laatste zal nu minder snel gebeuren, maar de productie is ook nu niet optimaal. Van Appeven maakt, na slechte ervaringen met platenmaatschappijen, zijn albums zelf, neemt ze op in zijn eigen huiskamer, vervaardigt eigenhandig de hoesjes en verkoopt ze via zijn hotmail adres. Hij ontloopt daarmee weliswaar de sores met de platenbazen, maar mist de corrigerende hand van een kritische producer. Oneffenheden in het geluid worden niet bijgepoetst. Zou die megafoonachtige zang in Kerkraoj, Haerle of Mestreech zo bedoeld zijn? De tekst van dit nummer - waarin Foxy Foxtrot als het ware verdwaalt in de Streets of London - is zelfs voor een Limburger moeilijk te volgen. Jammer want een fijngevoelige producer - die met Van Appeven door één deur kan - zou zijn uitstekende songs nóg beter tot hun recht laten komen.
Maar, Van Appeven zal zich aan dit soort opmerkingen niet veel gelegen laten liggen. Want, zo schrijft hij, de liedjesschrijver blijft schrijven. En de zanger blijft zingen en ook cd's maken. Blijft leuk en misschien zijn er toch wel mensen die dat willen horen...
Ik in ieder geval graag.
Henk - Waardering 8