Veel warmte en spelplezier
Eliza Carthy - Rough Music - Topic Records / M&W TSCD554
Met de Britse zangeres/violiste Eliza Carthy weet je het nooit. Ze put uit angelsaksische traditionele muziek, maar bepaalt zelf welke draai ze eraan geeft. Van folkrock op Red tot een ingetogen singer-songwriter aanpak op het alom geprezen album Anglicana. Nu keert dit Engelse supertalent op Rough Music terug naar haar roots.
Samen met haar partner Ben Ivitsky (altviool, gitaar en zang) speelt ze nu alweer twee jaar geregeld samen met - wat in Engeland beschouwd wordt als het talentvolste folkduo - Jon Boden (viool en zang) en John Spiers (melodeon en zang). De drie begeleiders van Eliza noemen zich ook wel The Ratcatchers.
Rough Music is geen doorsnee traditioneel album geworden. Nee, er straalt veel warmte en spelplezier vanaf. Wie Eliza Carthy de afgelopen maanden aan het werk zag, zal dat niet verbazen. Ze zit lekker in haar vel. Vorige zomer schitterde ze zelfverzekerder dan ooit op Folkwoods. Ze zong Engelse traditionals als nooit tevoren. En onlangs tijdens Route 05 in Tilburg toonde zij aan de zijde van haar ouders Martin Carthy en Norma Waterson, innemende ontspanning, bevlogen rauw fiddlespel en een nog vollere stem. Zij vormde de dragende kracht van Waterson:Carthy.
De samenwerking tussen Eliza Carthy en The Ratcatchers bevalt zo goed dat ze nog steeds graag samen het podium staan. Dit album is een weerslag van het plezier en het vakmanschap waarmee deze vier jonge Engelse muzikanten samen aan de slag gaan. In die zin is het meer een band-album dan een Eliza Carthy-album, hoewel haar indringende krachtige zang en fiddle-spel het album het meest kleuren. Samenzang met de anderen geeft het album ook een eigen karakter. Zeker als hier en daar vocaal geassisteerd wordt door Fay Hield, Haether MacLeod en Willy Molleson.
Sommige nummers lijken live opgenomen. Het is alsof ze in je huiskamer staan te zingen. Zowel samenzang als fiddle-spel hebben iets ongepolijsts, een ongekunstelde charme. In de instrumentalen Cobbler's Hornpipe, Upside Down en Scan Tester's Country Stepdance, Lemmy Brazil's NO.2 klinkt een enthousiasme, hechtheid en instrumentbeheersing door die we in onze contreien kennen van Ambrozijn.
Eliza Carthy kruipt op Rough Music dichter toe naar de aanpak zoals we die kennen van haar ouders hanter gedurende hun veel omvattende carrière. In het a cappella gezongen Maid On The Shore hoor je de jonge Watersons terug, zoals je in nogal wat samenzang (Turpin Hero, Gallant Hussar en Tom Brown) onwillekeurig moet denken aan Waterson:Carthy. Wanneer gastmuzikante Lorna MacDonald in de laatste nummers de bastrombone ter hand neemt herinnert dat plots aan de manier waarop vader Martin Carthy ooit samen met blazers speelde.
Ongetwijfeld zal Eliza in dit opzicht ook aangestoken zijn door het enthousiasme waarmee Jon Boden en John Spiers zich laten inspireren door grote voorbeelden uit de generatie van haar ouders. Luister maar eens hoe John Spiers op melodeon twee tunes van John McCusker en Mike McGoldrick op een John Kirkpatrick-achtige manier transformeert tot een morrisdance-medley.
Het repertoire komt deels uit oude muziekboeken zoals Dave Townsend's English Dance Music Vol.2 (Double Lead Through) of uit Still Growing, English Traditional Songs & Singers van de Cecil Sharp Collection (Gallant Hussar). Enkele nummers leerde Eliza van oude muzikanten als Ewan MacColl & Peggy Seeger (Tom Brown en Turpin Hero), of van Greg Stephens (Cobbler's Hornpipe). Overbekend zijn ze geen van allen, of het zou The Unfortunate Lass moeten zijn, een geheide traditional waarin Carthy echter verschillende versies bijeen heeft gebracht. Billy Bragg's King James Version en Eliza's eigen Mohair zijn weliswaar van nu, maar ook min of meer in een bijpassend traditioneel idioom gegoten.
De album-titel Rough Music is afgeleid van een gebruik uit het verleden. Midden in de nacht werd met oorverdovende herrie op potten en pannen (rough music) een onwelvallige dorpeling uit zijn huis verjaagd, als hij iets op zijn geweten had. Bewijzen waren niet nodig. Als het verhaal de ronde deed dat meneer zijn vrouw mishandelde of het stiekem met een ander deed, was dat al voldoende. Overigens is dit niet enkel een Engels gebruik geweest. Hier in Nederland kenden we deze ‘rough music' die gehanteerd werd bij het volksgericht als ‘ketelmuziek' in Duitsland als ‘katzenmuzik'.
Zo erg als ketelmuziek heeft Eliza Carthy het niet willen maken. ‘ We've tried to make the album a bit nicer than that', schrijft ze met die heerlijk onderkoelde Engelse humor in de hoestekst. Maar ook: Rough Music is also a term for music that doesn't necessarily conform to the metronome: that stretches, that beats with humans.' Dat ogenschijnlijk slordige maar oh zo oorspronkelijk rudimentaire klinkt inderdaad door in Rough Music, niet storend of kijk-ons-eens, maar subtiel en aangenaam.
Henk - Waardering 9-