Nynke Laverman - Alter - Crammed discs CRAM 209/ distributie: Coast to Coast
Even was er een gevoel van teleurstelling toen ik Alter voor het eerst beluisterde. Waar was het majestueuze geluid van Nomade gebleven? Alter is weer meer akoestisch en via de computer, waar ik een prerelease mocht beluisteren klonk het in mijn oren nogal magertjes. Tot het schijfje in de brievenbus lag. Via de cd-speler klinkt het album veel voller en na een aantal speelbeurten openbaart zich de subtiele gelaagdheid van de instrumentatie. En dan blijkt Alter een natuurlijke opvolger van Nomade te zijn.
Het merendeel van de liederen schreef Nynke Laverman zelf. Koos ze voor eerdere album verre oorden als Mexico en Mongolië als inspiratiebron, op Alter is het muzikale vizier vooral op Zuid-Europa gericht. Al bleef ze dit keer wel 'smûk' thuis in haar huis in het Friese Weidum, waar ze met volle teugen kon genieten van het weidse landschap én haar zoon Pelle. Voor de muzikale invulling ging ze dit maal in zee met de Spaanse producer Javier Limón. Met deze bekende flamencogitarist en haar partner Sytze Pruiksma (percussie, marimba, noardske balke, dulcimer, harmonium, piano) ging Laverman op zoek naar een nieuw geluid. De Portugese fado blijft een grote bron van inspiratie, maar Limón liet haar vooral zichzelf blijven en voegde onderhuids zijn flamencogitaarklanken toe. Het sterkst komen deze flamenco invloeden naar voren in Eftereach, waarin de pas overleden Friese dichter Tsjêbbe Hettinga op zijn unieke wijze de Friese taal laat dansen, en in Balts, de mooiste verbeelding van een paringsdans die ik ooit in het Fries hoorde.
Een nummer is in het Engels, Awaiting. Een lied uit de tijd dat Laverman niet helemaal wist in welke taal ze moest zingen. Producer Javier Limón wist haar te overtuigen om in het Fries te blijven zingen. Gelukkig maar, want hoewel een mooi nummer, staat de Engelse taal toch wat verder van de zangeres af. In het Engels zingen er zoveel, in het Fries is Nynke Laverman in dit genre uniek. Twee nummers zijn niet helemaal origineel. Foarjiersfers is een Friese vertaling van een gedicht van Rutger Kopland, maar sluit qua thematiek mooi aan bij het eigen werk van Nynke Laverman. Het laatste nummer De brulloft is een vrije vertaling van I'm going in van de door Laverman zeer bewonderde zangeres Lhasa de Sela. Het dramatisch gezongen lied vormt ontegenzeggelijk een van de hoogtepunten van dit sublieme album.
Veel liederen op Alter gaan over de lente en een nieuw begin. Zo betekent dit album voor Nynke Laverman ook een nieuw begin, vooral gericht op een internationale doorbraak. Niet voor niets zocht ze contact met het kleine maar gerenommeerde Belgische label Crammed Discs dat het album in tientallen landen tegelijk uitbrengt. In Nederland wordt de distributie verzorgd door Coast to Coast.
Assie Aukes