Natuurlijk hebben we zoveel mogelijk cd's besproken, maar er bleef ook nog flink wat moois liggen afgelopen jaar. Al luisterend ontdek je hoe gevarieerd de Belgische folk is, van de zomerse mix van Jaune Toujours en de frisse Keltische klanken van Orion via het filmisch concept van Ballroomquartet tot de moderne avontuurlijke traditie van de albums van Homerecords.be.

jaune toujours - ko lektiv
Jaune Toujours - Ko Lektiv - Choux de Bruxelles CHOU 0902 / Pias

Wie van een lekkere internationale mix van fanfare, klezmer, snufje rock, lepeltje reggae of texmex en nog zo wat van die zomerse vrolijkheid houdt raad ik aan om naar Jaune Toujours te gaan luisteren. Als je ze niet al kende tenminste. Deze Brusselaars hebben afgelopen jaar met hun album Ko Lektiv weer een heel fijn stoofpotje klaargestoomd. Piet Maris bepaalt met zijn accordeon en prettig rauwgerande stem (in het Frans, Engels of Vlaams) de hoofdlijnen, zijn orkest bestaand uit Théophane Raballand (drums, percussie), Mathieu Verkaeren (contrabas, ukelele), Mattias Laga (sopraansax, klarinetten), Bart Maris (trompet), Yves Fernandez (trompet, flügelhorn), Sam Versweyveld (trompet, flügelhorn) en Dirk Timmermans (trompet) kleuren in. Het duidelijke spelplezier van de muzikanten zorgt ook bij de luisteraar snel voor een zonnig gevoel.

orion - strawberry town
Orion - Strawberry Town - Keltia Musique RSCD 295

Als je gaat voor frisse Keltische klanken met een zwierig internationaal tintje kun je met een gerust hart Strawberry Town van het al sinds 1987 bestaande Orion gaan aanschaffen. Het geluid van deze band wordt op deze plaat vooral bepaald door de accordeons (zowel chromatisch als diatonisch) van Raquel Gigot en het uitgebreide instrumentarium (o.a. viool, nyckelharpa, toetsen) van Rudy Velghe. Daaraan worden nog zang en bouzouki (John Faulkner, die ook al werkte met Ewan MacColl, De Dannan en Dolores Keane), gitaar (Erwan Berenguer) en toetsen (Gwenaël Micault) toegevoegd en een flink stel gastmuzikanten, waaronder een heus kamerorkest, Oxalys. Orion brengt veel nieuwe deunen, waaronder vrolijke jigs en reels en tussendoor wat Bulgaars of Bretons. Ondertussen blijven ze oog houden op de traditie en beroemde voorgangers, bijvoorbeeld met het gevoelig gezongen titelnummer, Strawberry Town, dat Faulkner leerde van Ewan MacColl, of The Harper's Heir, een ode aan Turlough O'Carolan, een gerenommeerd Iers harpist uit de 18de eeuw. De Sint-Jorisdansen / Rondedansen (door Hubert Boone verzameld in de jaren '60) worden opgedragen aan twee Vlaamse folkgrootheden die tijdens het maken van dit album kwamen te overlijden: Dirk Van Esbroeck en Wannes Van de Velde. Orion laat horen dat mooie folk niet gebonden hoeft te zijn aan landsgrenzen. De Keltische hoofdlijnen varen zeer wel bij de invloeden uit andere muzikale streken.

ballroomquartet - ballroomquartet
Ballroomquartet - Ballroomquartet - BQ 2009 01 / Munich Records

Ballroomquartet schept zowel live als op zilveren schijf verwachtingen die ze vervolgens dan toch weer een andere wending geven, zelfs op hun jongste en meest toegankelijke album tot nu toe. Meestal wordt een eerste schijf titelloos, deze vier muzikanten gaven de derde (na Surfing Sufi en Soundmanifest) geen naam. In eerste instantie mis ik een beetje de vervreemdende effecten van die andere platen, de muziek en het scala aan instrumenten klinken inmiddels zelfs al vertrouwd. Autoharp, mandoline, viool, accordeon, hammond, synths, theremin en vocoder worden aangevuld met drums, percussie en piano en er is een nieuwe bassist, Michaël Donckers, die ook klarinet en hammond bespeelt. Voor hun jongste schijf toog de groep naar Berlijn, waar ze met producer Blixa Bargeld (frontman van de Einstürzende Neubauten en voormalig gitarist bij Nick Cave) aan de slag gingen. Onder zijn invloed heeft Ballroomquartet een filmisch muzikaal verhaal gemaakt rond een 18de eeuws scheepsjournaal. Enkele nummers bevatten dan ook gesproken tekst, fragmenten uit een dagboek die verteld worden door een... is het nou een vrouw? Het blijkt bij nader inzien toch drummer David Vertongen te zijn, wiens stem bewerkt werd in de computer. Hij zal vast ook de vervormde kinderstem zijn die in het experimenteel uitwaaierende The Storm heel even te horen is met het kinderversje Hoedje Van Papier. De heren weten met dit conceptalbum toch nog te verrassen en het blijft een genot om naar het vakmanschap van dit viertal te luisteren.

dietrich - evok
Dietrich - Evok - Homerecords.be

Deze plaat wordt door diverse folkliefhebbers genoemd als een van de beste van 2009 en daar kan ik me volledig bij aansluiten. Dit duo vertrekt vanuit de traditie, maar weet daar een heel eigen, avontuurlijke draai aan te geven, met indringende samenzang en een heel scala aan instrumenten: draailier, strijkwerk of bouzouki gaan samen met smaakvolle samples en zowel akoestische als elektrische gitaren.  In onze column Achter De Muziek Aan is Evok een van de favoriete albums van 2009 van Assie en schrijft Henk in een gastbijdrage: Jeuc Dietrich (een oude rot die al werkte met Yacoub, Nunez en Tri Yann) en Anik Faniel brouwen een folky amalgaam met elementen uit polyfonie, roestbruine aarde, avantgarde, oriëntaalse kruiden, draailier en een snufje Malicorne. Marius Roeting schrijft in een artikel in New Folk Sounds: Gefascineerd, gehypnotiseerd luister je ruim 48 minuten lang naar een klanklandschap dat alle facetten van de muziek in zich herbergt: traditie, vernieuwing, verstilde en opgewekte klanken. Sereen en dynamisch, groots en eenvoudig, georkestreerd of juist de pure naaktheid van de menselijke stem.

karoline de la serna - traduzca
Karoline de la Serna - Traduzca - Homerecords.be

De Brusselse Karoline de la Serna heeft in diverse groepen gezongen, deed in 2007 nog mee op het album E40 van Dazibao en treedt af en toe met die band op. Voor haar solo-cd Traduzca heeft ze zelf de teksten en muziek (op eentje na) gemaakt en daarbij een stel gerenommeerde muzikanten om zich heen verzameld: Karim Baggili (flamenco-gitaar, du, zang), Vincent Noiret (bas), Frédéric Malempré (percussie). Alle liedjes (behalve de Franstalige bonustrack) zijn in het Spaans gezongen, herbergen flamenco-elementen en een zuidelijk gevoel voor passie. De dame heeft haar Spaanse wortels ontdekt en vermengt die met de invloed van de smeltkroes van culturen die haar woonplaats nou eenmaal is. De krachtige opener Abertura is vrijwel woordeloos, daarna heeft de plaat even de neiging voort te kabbelen, tot Gracias Por La Vida, een gevoelige ode aan de ouders die haar het leven hebben geschonken. Als ik dan nog eens wat aandachtiger luister gaat de plaat groeien, vallen me enkele mooie subtiliteiten in de muziek op en vind ik het uiteindelijk toch een sterk debuut.

milann en laloy - la marquiae
Milann & Laloy - La Marquise - Homerecords.be

Ietwat hesige, af en toe richting falset neigende stem en gitaar van Milann, die ook de meeste nummers schreef, worden vergezeld door de diatonisch accordeon van Didier Laloy. Bas en drums completeren het geheel. Door de uitgebalanceerde mix van een wat poppy bandgeluid en de virtuoze accordeon, die ook wat wereldse invloeden herbergt, krijgt de muziek een eigen karakter. Milann zingt in het Engels of Frans en met de traditional Jovano zelfs in het Macedonisch. De schijf bevat bovendien twee heerlijke instrumentalen, het dynamische Kadar Dans Le Placard en het ingetogen Senn met een tango intermezzo, beiden van de hand van Laloy.

Mirjam Adriaans