-door Mirjam Adriaans, foto's Ronald Rietman-
Het weer was prachtig en de stemming was opperbest bij aankomst in Oentsjerk voor de tweede editie van Folk in de Wâlden en dat bleef zo. We kregen namelijk een ijzersterk programma te zien en vooral te horen. Er waren grote namen, die mooie sets speelden, zoals Iain Matthews en Chris Smither, afsluiter Willard Grant Conspiracy zorgde voor een absoluut hoogtepunt. Maar juist van de minder bekende namen (Swart-Wyt, VeNCE, Cara Luft, 4 Wheel Drive) kwam voor mij het pure luisterplezier.

Eigenlijk is er over de hele dag geen reden tot klagen te vinden, of het moet over het bezoekersaantal zijn. Hoewel ik het idee had dat het er iets meer waren dan vorig jaar, was dat lastig in te schatten. De stralende zonneschijn zorgde ervoor dat veel mensen net buiten de tent of op het terras bij de Tuinzaal gingen zitten om te luisteren, met als gevolg dat het binnen minder druk leek, maar schijn kan bedriegen.

Het was een hele kluif, om 12 optredens in mijn eentje te verslaan, maar wel een heel plezierige. Dat begon al met het Duitse trio Iontach, vrij onbekend in ons land. Charmant wordt door multi-instrumentalist Jens Kommnick gevraagd of hij in het Duits mag aankondigen of dat we de voorkeur geven aan Engels, het publiek kiest voor zijn moedertaal, Ierse fluitiste en zangeres Siobhán Kennedy mag het in het Engels doen. Toetseniste en bodhran-speelster Angelika Berns zegt niets, ze zingt mee, soms ook solo en dan is een licht Duits accent te horen. De groep speelt het Keltische repertoire sterk, maar het zijn vooral de a capella liedjes die mij kunnen bekoren. Ze staan op het festival als openingsact, om de eenvoudige reden dat ze een paar uur later alweer in Bremen moeten zijn voor het volgende concert.

In de Tuinzaal hoor ik het Friese project Swart-Wyt, waarin John Eskes op gitaar of accordeon het duo Bauke van der Woude en Campbell Forbes begeleidt. Nou klinkt die laatste naam niet zo Fries, en hij komt dan ook van de Bahama's, maar ze maken mooie luisterliedjes, afgewisseld met vrolijke tussendoortjes, met als grootste succesnummer deze middag een vette knipoog naar voormalig minister Verdonk in het deels door Forbes gezongen Fuort Dermei. Zijn stem valt helaas wat weg, maar dat wordt goedgemaakt als na afloop een mevrouw juist naar dat nummer komt vragen. Och, dan doen ze het toch gewoon nog een keer als zij dat gemist heeft.

campbell forbes
Campbell Forbes

Chris Smither zet een sterke set neer, en houdt de hele tent muisstil geboeid. Hij krijgt een flink applaus als hij ter introductie van No Love Today de zwarte groenteverkoper uit zijn jeugd in New Orleans imiteert met typische rauwe stem, het nummer met de opsomming van groente en fruit blijft een van mijn favorieten uit zijn repertoire. Daarna ga ik eens luisteren bij het Groningse VeNCE. Hun debuut-cd beloofde heel wat, maar kun je dat live ook waarmaken is altijd de vraag bij een jonge band. In dit geval is die met een volmondig ja te beantwoorden, oudere en nieuwe nummers werden in het deel dat ik hoorde met veel inzet gespeeld, af en toe rockt het flink, of ze weten met een paar man een bijna orkestraal geluid te produceren. Maar ze kunnen ook heel subtiel zijn, met een enkel aantikken van een snaar door violiste of cellist geven ze een verrassend einde aan een stevig nummer. De bandleden komen uit diverse muziekhoeken, en dat vertaalt zich in een eigen geluid, dat je eigenlijk niet echt in een hokje moet stoppen, al heeft het veel van folkrock. Op het eind komen er twee blazers bij en zou je zweren dat er een Balkan brassband staat te spelen, laat deze groep zich vooral verder ontwikkelen op hun eigenzinnige manier, daar kan nog heel veel moois uit voortkomen.

vence
VeNCE

Vervolgens hoor ik enkele nieuwe liedjes van Caroline Herring, een dame met gitaar die me al eerder wist te overtuigen bij een optreden in Eindhoven (zie hier). Ze heeft net een cd uitgebracht, Lantana, en daarvan horen we o.a. Lay My Burden Down (nee, niet de traditionele gospel, maar een eigen stuk), States OF Grace en Song For Fay. Maar bovenal maakt ze indruk op mij met de murder ballad Paper Gown. Het gaat over een moeder die in 1994 haar twee zoontjes verdrinkt en eerst vertelt dat ze ontvoerd zijn door een zwarte man om vervolgens toch op te biechten wat ze gedaan heeft. Zij wordt in twee nummers bijgestaan door het duo Cara Luft en Hugh MacMillan, voor het eerst in Nederland, maar bij de muzikale wandeling later wordt me duidelijk dat ik deze namen moet onthouden.

caroline herring
Caroline Herring

In de uitvoering van de Nederlandstalige folky kleinkunst van Mama Roux zie ik een moderne versie van de Andrews Sisters, inclusief pasjes op het podium. Begeleiders Juul Beerda (accordeon) en Erik te Loo (bas) zien we later nog terug bij Willard Grant Conspiracy. Op Folk in de Wâlden doet Linde Nijland het laatste optreden van haar tour met Sandy Denny nummers, en wordt voor de gelegenheid een nieuw nummer toegevoegd. Iain Matthews staat namelijk ook op het affiche en die schreef If You Saw Thro' My Eyes, dat hij destijds met Denny uitvoerde en deze middag met Linde. Daarna gaat het even mis met het inzetten van Sail Away To The Sea, maar zoals ik later een toeschouwer hoorde zeggen: "dit was mooi, misschien wel juist omdat het misging." Linde gaat over een paar maanden trouwens naar Bhutan, een reis met nog een stel anderen die door Turkije, Iran en Pakistan voert. Haar vaste begeleider Bert Ridderbos gaat mee, en zal in Bhutan een cittern overhandigen aan een plaatselijke muziekschool. tijdens de reis wordt er ook gefilmd, en nu wordt het concert alvast door een cameraman vastgelegd. Violist Hans Battenberg is nog steeds geblesseerd, en wordt vanmiddag vervangen door Joost van Es, die we later bij 4 Wheel Drive zien.

Image
Linde Nijland

Eerst is er een kleine pauze in het programma, waarin we een muzikale wandeling kunnen doen, een leuk initiatief van de organisatie. Op 4 plekken in het prachtige park Stania State staan namelijk groepen onversterkt te spelen. Ik noemde al Cara Luft & Hugh MacMillan, maar ook Sidaro doet mee. Zij zijn de hele dag door al onversterkt op diverse plaatsen te horen en creëren met hun klezmer georiënteerde spel een lekkere sfeer. In deze intermezzo's vind ik ze beter tot hun recht komen dan vorig jaar, toen ze in de tent het festival openden.

cara luft & hugh macmillan
Cara Luft & Hugh MacMillan

Van Iain Matthews krijg ik niet zoveel mee. Hij is een grote naam in de folk, maar ik zag hem al eens solo en als gast van anderen optreden en dat beviel me eigenlijk beter dan wat hij nu doet met band. Hij doet wel een mooie versie van Brown Eyed Girl van Van Morrison. Hij deed dit lied al begin jaren zeventig, werd het stuk helemaal beu, tot hij het een paar jaar terug herontdekte en als wals ging spelen. Ik ben vooral nieuwsgierig naar 4 Wheel Drive, een Nederlandse bluegrassband. Nou ja, Nederlands... Een Duitse indiaan op banjo, nog een oosterbuur op bas, een zuiderbuur op gitaar en een Colombiaan uit Emmen op mandoline zijn de medespelers van violist Joost van Es. Lekker samen rond een microfoon brengen ze nummers van hun nieuwe cd Another Town, bijvoorbeeld Thirsty In The Rain van Peter Rowan, dat eigenlijk een soort aanklacht is tegen de consumptiemaatschappij, maar ook Bill Monroe en zijn Uncle Penn komen voorbij. Veel covers dus, maar ze hebben ook een paar eigen nummers, zoals Hillbilly Twist, geschreven door banjoman Jürgen Biller. Fijn optreden, ze mogen zelfs een toegift doen, maar als ze nog eens terugkomen en een tweede bis in willen zetten is de organisatie toch onverbiddellijk.

4 wheel drive
4 Wheel Drive

Omdat je toch erg veel indrukken opdoet op zo'n festival laat ik Lenny Kuhr aan me voorbijgaan, haar liedjes zijn niet echt mijn ding, al vind ik haar stem steeds mooier worden. Nancy Kerr & James Fagan pak ik wel mee, ook zij hebben pas een nieuwe plaat uitgebracht, doen wat werk daarvan en Kerr hanteert nu naast de viool ook nog een autoharp. Het klankgat is uitgesneden in de vorm van Australië, waar ze het ding dan ook op de kop tikte. Ik geniet verder vooral van het geluid van Fagan's bouzouki met gitaarbody, maar langzaam slaat de vermoeidheid toe. Alleen afsluiter Willard Grant Conspiracy staat nog op het programma. En ja, dan blijf ik toch weer geboeid luisteren naar prachtige donkere muziek en dito teksten. Het begint al goed als hij aankondigt "what I'm about to do with this guitar no self-respecting folk musician would ever think of doing. They would be embarassed to do so." hij heeft het over een combinatie van een wiegelied en een hymne, "both are obvious, one piece is a hymn because it's about god, the other is a lullaby because it's about death." Een zeeman met een geslachtsziekte of een meisje dat in een put valt en doodgaat, nee vrolijk zijn zijn onderwerpen niet, maar hij vat ze in zo'n prachtig palet van klankkleuren, dat je er vanzelf in opgaat. Heerlijk accordeonspel, inventieve bas en af en toe een elektrische gitaar begeleiden zijn akoestisch gitaarspel, het is intiem, en opnieuw is het muisstil in de tent.

willard grant conspiracy
Willard Grant Conspiracy

Veel van de muzikanten zie ik de hele dag door op het terrein rondlopen en hier en daar stilstaan bij een collega. Er valt immers heel wat te genieten, en dat doet het publiek dus, waaronder de vrijwilligers die behalve gastvrij ook muziekliefhebbers blijken te zijn. Folk in de Wâlden bewijst dat je helemaal geen grote namen nodig hebt om kwaliteit te bieden, het is alleen jammer dat er niet meer mensen zijn die een bezoek aan dit festival hebben aangedurfd. Hopelijk is er volgend jaar weer een kans, hou bij deze vast in juni de zaterdagen vrij in je agenda van 2009.