-door Mirjam Adriaans, foto's Ronald Rietman-
Niet alleen de zon, maar ook de organisatie van Orfest straalde bij het eerste lustrum van het festival. Hoe kan het ook anders, met alle mooie muziek, fijne dansers en als kers op de taart de verrassende Bretonse topact Hiks die ze al jaren een keer live wilden zien als afsluiter op hun eigen podium.
Voor het eerst is Orfest een tweedaags festival. Na alle kou en regen van afgelopen tijd is iedereen blij dat de zon volop schijnt in de wederom sfeervol aangeklede achtertuin in Noordeloos en de camping stroomt op vrijdag dan ook al aardig vol, waarna een tweede terrein geopend kan worden. Voor de vloer die het vorig jaar heeft begeven is een meer solide oplossing gezocht en gevonden. Toch wordt ook deze constructie met argusogen in de gaten gehouden en op zaterdagochtend worden nog even wat extra paaltjes de grond ingeslagen ter versteviging.
Vrijdag
Estbel mag het festival openen, het trio is ontstaan als een duo bestaande uit Vlaming Hartwin Dhoore (diatonische accordeon, Franse doedelzak) en de Estse Leana Vapper (Estse doedelzak, Franse doedelzak, Vlaamse doedelzak, ?uit, zang), waarbij de bekende Belgische folkmuzikant Paul Garriau (draailier) zich aangesloten heeft. Enkele weken geleden was dit trio al te gast op het folkbal in Eindhoven en werd daar goed ontvangen en ook nu vallen de zwierige melodieën in goede aarde. Hun spel is traditioneel, maar door de Vlaams Franse deunen te mengen met die uit Estland geven ze een eigen draai aan de muziek.
Dan is het aan EmBRUN (die ook op de eerste editie van Orfest stonden) om hun derde cd te presenteren, alleen is die nog niet af. De opnamen zijn achter de rug en er wordt druk gemixt, maar helaas moet het publiek nog even wachten op de definitieve schijf. Ondertussen beloven de heren wel alles te spelen wat daarop staat en natuurlijk komen ze graag volgend jaar terug. Multi-instrumentalist Toon van Mierlo heeft de band verlaten, in zijn plaats is Pieterjan Van Kerckhoven de gelederen komen versterken op doedelzak. Het valt me op dat het doorstomende EmBRUN dat ik op eerdere optredens zag toch wat mer rustpunten heeft ingebouwd en hier en daar zelfs muzikale valkuilen waar heel wat dansers geen raad mee weten. Accordeonist Bert Leemans was al bij zo'n beetje alle eerdere edities, en heeft dit jaar maar besloten om het hele weekend te blijven omdat hij het zo'n tof festival vindt.
Met Beatball (bestaand uit de broers Harald en Rurik Bauweraerts, uit de bekende folkfamilie) heeft Orfest een uitstekende afsluiter gevonden voor de eerste dag. In charmant Vlaams kondigt Harald Bauweraerts de composities aan, soms met de naam van een dans erbij, maar "ge moet zelf maar een beetje aanvoelen welke dans ge kunt doen want ik weet da zelf ook nie altijd. Maar da ga wel lukken he?". Inderdaad, er wordt flink wat vrije interpretatie gegeven aan de stuwende mix van dit duo, dat zijn naam eer aandoet met een lekkere beat in hun draailier en snerpende doedelzak, met hier en daar een sampletje en andere electronica. Aan het eind komt Diederik Timmermans de broers ondersteunen op diatonisch accordeon. De bezoekers mogen nog even nagenieten bij de bar om daarna gauw een warme slaapplek op te zoeken.
<>Zaterdag
Het terrein stroomt goed vol op zaterdag, Orfest heeft gelukkig nog wat dagkaarten over voor mensen die op het laatste moment nog willen komen, maar raakt in de loop van de dag helemaal uitverkocht. In afwachting van de dansinstructie vermaken diverse bezoekers zich met een zwempartij in de Giessen, met een zonnetje dat hoog aan de hemel welwillend op het festival neerkijkt, later op de dag worden ter verkoeling zelfs ijsjes uitgedeeld.
Tegelijk is een sessie gaande die een warm welkom biedt. Wanneer de winnaar bekend wordt gemaakt die geraden heeft welk speciaal bier er dit jaar uit de tap komt (Maredsous) blijkt die nog op de camping te zijn, maar hij komt graag even overzwemmen om zijn prijs in ontvangst te nemen. Helaas staat de vergunning niet toe dat er glaswerk gebruikt wordt, zodat het speciaalbier niet in zijn eigen glas geschonken kan worden, maar hard plastic (dat hergebruikt kan worden) biedt uitkomst.
Naast bal zijn er nu (net als voorgaande jaren) ook singer-songwriters die in de pauzes op een klein podium spelen. Het eerste duo, Jyoti Verhoeff op zang en toetsen, begeleid door Maya Fridman op zang en cello, neigt naar new folk of gothic en Tanya Jay & Silent Paul voegen wat meer rockelementen toe aan hun muziek. De ongepolijste Amerikaanse folk en blues van Robert den Hartigh spreekt me op dit podium nog het meest aan. Van afsluiter Corrie Brijsbaert hoor ik een warme stem met poppy liedjes nadat ik bijgekomen ben van het heerlijke optreden van Snaarmaarwaar (waarover zometeen meer).
Bij de balbands trapt Lirio af, met voornamelijk nieuw werk van hun eerder dit jaar verschenen cd Hanterdroom. Na hun eersteling is het een tijdje rustig geweest rond de band, studie in het buitenland en gezinsvorming hebben optredens een tijdlang op een laag pitje gezet, maar ze zijn weer helemaal terug. En omdat het nou eenmaal geen weer is voor een Treurwilgenwals dopen ze die voor de gelegenheid maar om in een Knotwilgenwals. Hun kenmerk, de subtiele romantiek op accordeon, gitaar en viool is nog volop aanwezig, terwijl de arrangementen fijner uitgewerkt zijn en ze een mooie stap verder hebben gezet. Hoewel ze inmiddels heel wat concurrentie hebben als Nederlandse balfolkband bewijzen ze nog niets aan kracht te hebben ingeboet en vormen ze een prima opener van de zaterdag. Komende woensdag (12 juni) is de groep nog eens te zien, dan op het folkbal in Eindhoven.
Zoals gezegd, concurrentie heeft Lirio genoeg in eigen land. Ook de Kelten Zonder Grenzen hebben een nieuwe plaat. Een duidelijk zwangere Lies Sommer houdt haar draailier met wat kunst- en vliegwerk in bedwang, maar weet de deunen samen met harpiste Coca Roman toch tot een goed einde te brengen. Waar de plaat wat meer dromerige melodieën bevat (eentje was al te beluisteren op de Folkwoods-benefiet-cd) is het optreden wat stoerder, helemaal met de inbreng van Ball Noir drummer Mark van den Heuvel.
Een gloednieuwe band is Zigo, en die konden ze blind boeken aldus organisatrice Lies Sommer. Tja, met namen als Pablo Golder (I Fratelli Tarzanelli), Sophie Cavez (o.a. KV Express, Jeff Carsse, Duo Montanaro/Cavez), Florian de Schepper (Bogus, Broes) en Wouter van Liedekerke (Broes) moet dat inderdaad wel goed zitten en dat is het ook. Overigens is het niet Sophie Cavez die in deze formatie accordeon speelt, maar Pablo Golder. Sophie hanteert de bas, doet dat met veel plezier en eigenlijk niet eens zo heel anders dan haar trekzak. Ze ondersteunt de melodieën die Golder uitvoert, maar geeft haar eigen draai aan de baslijnen, zoals ze dat bijvoorbeeld ook doet in haar duo met violist Baltazar Montanaro, waar ze haar partijen om zijn spel heen vlecht. Zoals een bezoekster al opmerkt: het enige jammer hieraan is dat ze geen cd hebben. Wellicht komt daar gauw verandering in, de groep is al bezig geweest in de studio.
Zo langzamerhand nadert de lustrum-editie van Orfest zijn einde, maar er zit een goede opbouw in het programma dus krijgen we nog veel meer moois. Eerst met Snaarmaarwaar, zonder Peter Jan Daems die enkele maanden geleden gestopt is omdat hij het muzikantenleven niet meer kon verenigen met zijn werk, ook zonder diens vervanger Ward Dhoore (die overigens heel wat uurtjes heeft geoefend op mandoline omdat ie dat instrument eigenlijk niet bespeelt) vanwege examens die uiteraard voorrang hebben, maar wel met Dirk Naessens, die we ook kennen van MANdolinMAN. Hij was bereid om het repertoire in te studeren en zorgt er samen met gitarist Jeroen Geerinck en mandola-speler Maarten Decombel voor dat de dansers volledig op kunnen gaan in een lekker energiek optreden. Ook Decombel is gecharmeerd door Orfest, en noemt het een zalig festival, een schande dat hij er nog niet eerder is geweest. Geeft niet, met een intensieve jig geven ze er nog eens een lap op in de toegift en warmen ze de dansers lekker op in de inmiddels snel afkoelende avond.
En dan staat ons nog de klapper van het festival te wachten. Niet iedereen zal blij worden van de drum n breizh van Hiks, waarvan de frontman overdag ook nog wat mazurkaatjes meepikt, maar ze weten mij en nog heel wat bezoekers bijna twee uur lang gemakkelijk te boeien. Inderdaad spelen drums en bas een grote rol, maar ook viool en bombarde en een hoop elektronica, waarbij de groep muzikaal veel meer te bieden heeeft dan de verwachte drum- en basdreun. De organisatie van Orfest was al enkele jaren fan en wilde heel graag de band een keer live zien, maar niemand haalde deze Bretonnen naar Nederland. Toen bedachten ze dat ze dat ook zelf konden doen en wel als afsluiter van het festival. Natuurkundigen zijn eigenlijk bij voorbaat al fan, zeker nu het album Boson is verschenen met titels als Quark, Boson, Radioactivité Beta of Antimatière. Een bezoeker die een t-shirt heeft gekocht 's middags vertelt dat de band hem gevraagd heeft of ze het hier niet erg vinden dat het hard gaat. Nou nee, Orfest mag dan heel gezellig en gemoedelijk zijn, hardrock of metal kennen ze hier nog van de in vroeger jaren georganiseerde Groot Feesten. En ook heel wat balfolkies weten de ruige groep te waarderen, die er dan wel stevig tegenaan gaat en soms een dans speelt die vrijwel niemand kent (zoals de kas a-barh), maar ach, dan ga je gewoon voor het podium staan kijken hoe de stoere frontman Gaël Lefevere in de weer is met zijn bombardes en vier verschillende microfoons of hoe violist Pierre Droual zijn viool door je ziel laat snijden, ondersteund door opzwepend drumwerk van Benoit Guillemot en de dynamische bas van Yann Le Gall. Op de nieuwe plaat Boson doen onder meer Sophie Cavez en Gabriel Yacoub mee, die komen niet op het podium, maar dat deert het strakke optreden niet. Het is een klapper van jewelste, waar een flink deel van het publiek graag voor de vloer op komt, of het nou is om te kijken en luisteren of om te dansen.
En dan is het tijd voor kampvuur, een laatste biertje, een enkele muzikant zit nog wat te spelen op draailier. De prachtige vijfde editie van Orfest is afgelopen. Waren er ook minpuntjes? Natuurlijk verliep niet alles vlekkeloos, er waren wat geluidsproblemen door een loszittend microfoontje bij Lirio, bij de soundcheck van Snaarmaarwaar viel de helft van het licht uit, maar omdat het geluid er wel was konden ze gewoon beginnen, en het werd wel behoorlijk koud in de avond, maar dat zijn nou eenmaal de ongemakken die bij elk festival aan bod komen. De organisatie van Orfest bestaat uit muzikanten en festivalgangers die weten wat zij een mooi feest vinden en dat is dan ook precies wat ze van hun eigen evenement maken. In de woorden van Gaël Lefevere: un super festival!