Mari Boine betovert en bezweert
Mari Boine gaf afgelopen vrijdag en zaterdag concerten in respectievelijk Brussel (AB) en Amsterdam (De Melkweg). De recensenten van De Morgen en De Volkskrant zijn aan hun trekken gekomen. In hun recensies laten ze de lezer allereerst kennis maken met de achtergrond van waaruit Boine opereert. En dan gaat het over het Sami-volk, of zoals Ton Maas in de Volkskrant zegt, ook wel Lappen genoemd, maar dat is eigenlijk een Zweeds derogatief. Dat Boine - als Sami - onvermoeibaar actie voert tegen onderdrukking op basis van etniciteit en sekse (Maas).
Bart Steenhout benadrukt in De Morgen de nauwe verbondenheid van het Sami-volk met de natuur en dat
het door de eeuwen heen regelmatig vervolgd werd door de kerk omdat ze er een eigen godsdienst op
na hielden. En, zo vervolgt Steenhout, tegenwoordig zijn de Sami's nog met een kleine honderdduizend, en sinds kort - niet in de laatste plaats door het internationale succes van Boine - wordt hun cultuur ginds ook door de officiële instanties erkend.
Maar uiteindelijk gaan de recensenten ook in op de muzikale prestatie van Mari Boine.
DE MORGEN
Allereerst enkele citaten uit de recensie die Bart Steenhout in De Morgen schreef over het
concert op vrijdagavond in de AB in Brussel:
…Met de jaren dwaalde haar muziek trouwens steeds verder af van de traditionele wereldmuziek, namen
elektrische gitaren, keyboards en zelfs saxofoons een almaar prominentere plaats in. Wél gebleven is de joik,
de eeuwenoude zangstijl van de sami waarbij ze zowat alle uithoeken van haar stembereik aftast,
en de luisteraar in trans poogt te brengen….
…Veel uitstraling had ze nochtans niet, en meer dan eens leek de zangeres zich niet op haar gemak te
voelen bij de confrontatie met het publiek. Veel reden voor paniek was er anders niet want Boine had
vijf briljante muzikanten rond zich geschaard…
…Vooral gitarist Roger Ludvigsen maakte veel indruk met het ijzige, aan Daniel Lanopis verwante geluid
dat hij uit de snaren kneep….
…Er hing voortdurend elektriciteit in de lucht, maar de échte ontlading die je voelde aankomen,
werd keer op keer uitgesteld…
…De mysterieuze, bezwerende sfeer sfeer van nummers als - even diep ademhalen - 'Mielahisvuophta' of
Duottar Ràssi' werd nog beklemtoond door de donkere, haast spookachtige belichting…
…toch waren er een paar passages die uit de band sprongen. 'Modjas Katrin' bouwde op naar een wervelende climax waarbij Boine rond haar as dansre als een bezeten sjamaan, en ook tiojdens het bezwerende 'Goaskinviellja' sloegen de vonken uit. Heel mooi allemaal, maar de echte ontlading kwam er toch pas bij de bisronde met het Engelstalige 'Song for the Unborn' en een wervelenede versie van 'Guovssahasaid Ajagattis'. Eindelijk echt vuuurwerk na anderhalf uur knetteren…
DE VOLKSKRANT
Een avond later moest Mari Boine het in Amsterdam met heel wat minder publiek stellen.
Hier enkel citaten uit de recensie die Ton Maas in de Volkskrant schreef over dat concert in De Melkweg:
…Boine mag dan inmiddels een wereldmuziekster van formaat zijn, de voorverkoop voor haar optreden
in de Max, de grote zaal van de Amsterdamse Melkweg, was blijkbaar zo tegengevallen dat ze op
het laatste moment werd gedegradeerd naar de kleinere oude zaal….
…de eerste indrukken waren niet bemoedigend…net iets te trendy dansritmes, gladgestreken met samples,
zoals op haar nieuwe cd Gävcci Jahkejuogu/Eight Seasons, plagen ook het live-optreden…Pas na een uur
kwam hierin echt verandering Toen bevrijdde de band zich uit het productiekeurslijf van postmodernist Bugge Wesseltoft en begon losser te laveren rond de groove van Modjas Katrin, een lied uit het Russische deel van Lapland. Basgitarist Svein Schultz nam op imposante wijze het voortouw met een stuwende en daverende solo, waarna oudgediende Roger Ludvigsen op gitaar zijn voorbeeld volgde met arctische sfeerbeelden, die hij produceerde met slide en e-bow (een apparaatje waarmee gitaarsnaren kunnen worden aangestreken)…
…de kentering zette door en een uur lang leverden Boine en haar muzikanten het ene na het andere
hoogtepunt af. Slagwerker Kenneth Ekornes transformeerde de steriele beats uit
Richard Thomas' computer met levendige accenten en Boine liet haar stem
vrijelijk fladderen, koeren en gieren boven het weidse klanklandschap… …