Ilse De Lange trekt duizenden met stationsconcerten
Naar schatting 20.000 mensen hebben gisteren (zondag 21/09) de vier stationsconcerten bijgewoond die Ilse de Lange gaf in het kader van de NS-actie Treinen door de herfst. Zij trad op in Zwolle, Amersfoort, Nijmegen en Hengelo op de stationspleinen. Het concert in Hengelo trok 12.500 bezoekers. Met deze actie informeren de Spoorwegen het publiek over de weersinvloeden op het spoor en de pogingen van de NS die zo goed mogelijk te weerstaan. Verder zijn er tijdens de campagne evenementen en voordeelacties.
Tsjoch 26: een geridderd man
en een onverwacht pareltje
- door Assie Aukes -
Oppervlakkig gezien lijkt de programmatie van het jaarlijkse Tsjoch-festival in theater De Lawei elk jaar min of meer gelijk. Die schijn bedriegt. Natuurlijk zijn er namen die al talloze keren meegedaan hebben, zoals Doede Veeman die dit jaar waarschijnlijk voor de 26ste keer aanwezig was. Maar ook elk jaar zie je weer nieuwe namen in het programmaboekje verschijnen.
Meer dan 60 groepen en artiesten traden voor het voetlicht dit jaar. Ondanks het schitterende weer was er 's middags al behoorlijk wat publiek. De totale belangstelling schat ik minstens zo groot als vorig jaar, zo'n 1600 bezoekers.
Ridder Nanne
Geen buitenlandse gasten zoals vorig jaar met de jubileum-editie. We hadden wel een huldiging: Nanne Kalma werd geridderd om zijn verdienste voor de muziek in het algemeen en de muziek in Friesland in het bijzonder. Nanne speelde vanaf de jaren 60 in talloze groepen (van Pugh's Place, Farmers Union, Irolt tot Kajto en Liereliet), was mede-oprichter van de Ferieniging foar Fryske Folkmusikanten en in die hoedanigheid een van de initiatiefnemers van het Tsjoch-festival. Kalma trad 's middags al op als bassist bij het duo Ferbean, het duo dat dit jaar veel succes had met hun eerste album 'Lik op stik'. Er wordt momenteel druk gewerkt aan een nieuwe cd, waarvan al enkele nummers ten gehore werden gebracht. Helaas waren de teksten erg slecht verstaanbaar, zodat de belangrijkste dimensie van dit duo wegviel.
Een aantal oud-leerlingen van Nanne Kalma treedt elk jaar eenmaal op tijdens het Tsjoch-festival onder de naam The Frumious Bandersnatch. De groep trad vorig jaar nog tijdens het middagprogramma op, waardoor de meeste bezoekers dit optreden mistten. Vandaar dat voor velen dit optreden de verrassing van de avond was. De groep bracht uitsluitend eigen nummers maar grasduint daarbij gretig in de traditionele muziek in Europa. Het resultaat zou in België met gemak kunnen scharen onder de noemer De Nieuwe Traditie. Jammer is het feit dat de groep zo weinig optreedt, waardoor het de individuele groepsleden aan routine ontbeert. Ook had de volumeknop wel wat omhoog gekund bij de aanstekelijke computergestuurde instrumentalen.
Afscheid
Cotton Green geeft binnenkort haar afscheidsconcert en trad voor de laatste keer op tijdens Tsjoch 26. De groep heeft in de elf jaar van haar bestaan er alles uitgehaald wat er muzikaal in zat. De rek is eruit, volgens de leden, veranderende muzikale interesses, drukke banen en een druk gezinsleven vormen dan het laatste zetje. Jammer is het wel, want ook dit jaar wist Cotton Green weer te imponeren met aanstekelijke muziek. Misschien wat 'netter' en 'verzorgder' dan in de beginjaren, maar zeker net zo enthousiast. Weinig groepen wagen zich aan de samenzang van Steeleye Span, maar Cotton Green eindigde haar set met een spetterende versie van het alom bekende 'All around my hat'.
Stanza mocht de avond in de Kleine Zaal openen met haar eigen repertoire met invloeden uit de jazz- en de blues. De stem van zangeres Renny Bakker leent zich uitstekend voor dat werk. Rory Blocks 'Lovin' whiskey' kreeg een mooie eigen bewerking. Helaas wist de toetsenist het, in wezen mooie, geluid van de groep om zeep te helpen door te grossieren in bruiloft & partijen-klanken. Tenenkrommend was vooral het nepperige accordeongeluid tijdens het enige instrumentale nummer van de groep.
Pareltje
De grootste verrassing kwam uit onverwachte hoek. Dora Hettinga (Tsjoch is natuurlijk ook de jaarlijkse reünie voor veel Friezen en Friezinnen…) attendeerde mij op Welmoed Fearsma die zij nog kende van haar middelbare schooltijd. Ooit was Welmoed zangeres van de Friese Gothic-band Autumn (dit jaar nog opener op het Wâldrock-festival), maar sinds enige tijd is zij solo bezig met eigen liedjes in het Fries. Ze stond niet op mijn lijstje, maar haar onversterkte optreden was een waar pareltje. Een zeer aangename stem, functioneel gitaarspel en een serie prachtige verstilde liedjes waren onze deel in de Blauwe zaal, waar je een speld kon horen vallen.
Natte jongensdroom
De Sadelrûkers bestaan al weer enkele jaren en de wilde haren hebben inmiddels plaatsgemaakt voor knap geknipte kopjes met hier en daar beginnende grijze lokken en zelf een enkel buikje. Toch davert de groep met evenveel enthousiasme door haar rechttoe-rechtaan-repertoire als in de beginjaren. Alle liederen gaan nog steeds over natte jongensdromen en veel bier. Op de vraag met welke groep De Sadelrûkers het best vergeleken kan worden, gaven de mannen zelf het antwoord: Status Quo. Zanger Tjeerd van der Heide kreeg al snel de lachers op zijn hand met zijn grappen en grollen, met name over Johan, de mannelijke helft van het scheidende duo Twarres.
Chris Kalsbeek zag ik voor de derde keer op Tsjoch en elke keer was beter dan de vorige keer. Deze derde keer stond Chris in de Kleine zaal, een perfecte entourage voor zijn muziek. Chris heeft de laatste jaren veelvuldig opgetreden en dat is te merken op het podium. Hij weet snel met instrumentenwisselingen om te gaan, heeft een goede presentatie en slaagt erin het publiek aan zich te binden met een prima repertoirekeuze. Zijn versie van '3 ravens', opgedragen aan Doede Veeman, vormde het hoogtepunt.
Bricquebec trad traditiegetrouw als laatste op in de zaal van de muziekschool. Na het succes van hun laatste album 'Hjoed' werkt de band alweer aan een opvolger. Zangeres Else van der Greft was zichtbaar ontspannen wat de presentatie van de groep ten goede kwam. Voor mij de perfecte afsluiter van een geslaagd Tsjoch26.
Bob Dylan
Iedere deelnemer van Tsjoch26 was gevraagd om een lied van Bob Dylan te vertolken als een soort hommage aan deze levende legende. In de praktijk kwam dat er niet altijd van. Van verschillende deelnemers hoorde ik van alles, behalve een Dylan-song. Cotton Green kwam niet verder dan een paar akkoorden, Stanza en De Sadelrûkers lieten het gemakshalve helemaal achterwege. De mooiste vertolking kwam van Welmoed Fearsma. Zij vond op een obscure bootleg-elpee uit 1973 een lied gebaseerd op het gedicht Dark Cross van ene John Newman. Welmoed vertaalde het nummer in het Fries, zonder de essentie uit het oog te verliezen. Een prachtig stukje werk. Goede tweede was Chris Kalsbeek met zijn versie van 'I want you' van het album 'Blonde on Blonde'. Door gebruik te maken van de harp wist Chris het nummer moeiteloos binnen zijn Keltische idioom te transformeren. Kalis bleef met 'You ain't going nowhere' wel erg dicht bij de versie van The Byrds, maar die aanpak past natuurlijk perfect binnen de muziek van deze band die pas versterkt werd met Om 'e Noard-gitarist Hans Kerkhoven.
De organisatie kan weer terugkijken op een bijzonder geslaagde editie van dit festival dat nauwelijks uit de Friese muziekwereld is weg te denken. Het geluid was dit jaar redelijk tot goed, met name in de Kleine Zaal. Wij kijken weer uit naar de 27de editie. Het zou aardig zijn om elke deelnemer eens een nummer van Doede Veeman te laten vertolken. Dan kan Doede eens als luisteraar komen.