-door Mirjam Adriaans, foto's Ronald Rietman-
Ze trekken elkaar aan, stoten elkaar weer af, zoeken toenadering of cirkelen om elkaar heen. Al luisterend naar de magische klanken van Bipolar Bows zie je een intieme interactie ontstaan tussen cello en viool, hier en daar ondersteund door een stem als extra instrument. Een muzikale paringsdans, die wervelt, zindert en betovert, met een verbeeldingskracht die je bij de lurven grijpt om nooit meer los te laten.
Het eerste album van Bipolar Bows, het in eigen beheer uitgegeven Krunčhug (2020, opgenomen in Room 13) werd bij mij een slachtoffer van de toen nog heersende pandemie. Hoe prachtig ik de muziek ook vond, het lukte me niet om er een recensie over te schrijven. Wat ik wel zeker wist was dat ze het jaar daarop volkomen terecht een Flanders Folk Award in de wacht sleepten als Beloftevolle Band en dat ik dit duo ooit live wilde zien. Gistermiddag was het eindelijk zover bij een GUO-concert in het Lodewijkskerkje in Oisterwijk.
De opkomst had groter mogen zijn, het kerkje zit ongeveer half vol, maar wie er is luistert ademloos naar het plukken, duwen, trekken en strijken van de snaren, sommigen met gesloten ogen om enkel die fraaie weldadige composities en arrangementen te horen. Je begrijpt direct de naam van het duo, de muziek gaat van minimalistisch subtiel tot bijna bombastisch (of andersom) in een oogwenk, maar draait ook om tegenpolen die elkaar aantrekken en dan weer afstoten.
In de eerste set komt vanuit het publiek de vraag of dit ook onversterkt zou kunnen in deze ruimte. Een voor de hand liggende vraag, want de akoestiek van het Lodewijkskerkje is uitmuntend. Violiste Lotte Remmen antwoordt dat ze gekozen hebben voor versterking, vanwege de manier waarop ze spelen, regelmatig pizzicato (dat is dus plukken en tokkelen). Hoewel er in de pauze wordt gekeken of ze onversterkt door zullen gaan wordt besloten om dat niet te doen. Een terechte keuze denk ik, omdat juist dat plukken, trekken, duwen en tokkelen een wezenlijk onderdeel is van het spel als tegenhanger van het strijken, terwijl ook alle nuances en lagen van de muziek voor iedereen hoorbaar zijn. Al ben ik na die vraag wel benieuwd naar hoe dat zou klinken, die cello en viool samen onversterkt in de prachtige akoestiek die dit kerkje biedt. Wellicht is het een optie om in dit soort ruimtes een onversterkte toegift te spelen, zodat bezoekers het verschil zelf kunnen horen. Maar dit zijn slechts muizenissen die in me opkomen na afloop en die doen niets af aan de kracht van dit wondermooie optreden. Want dat is ronduit prachtig!
De muziek van Bipolar Bows is heerlijk divers, ze spelen een geheel eigen vorm van cross-over folk met traditionele invloeden, hier en daar klassiek georiënteerd, iets wat lijkt op jazzy improvisaties en af en toe wat americana-elementen. Dat laatste is niet zo verrassend aangezien beide muzikanten deel uitmaken van Old Salt (en mocht je in de gelegenheid zijn om die live te zien grijp je kans, ze zijn zeer de moeite waard). Deze band is mede opgericht door Lotte Remmen en cellist Toby Kuhn viel in 2016 in Slovenië in als bassist om vervolgens vast lid te worden.
Vanaf dat moment zijn de twee, die allebei een klassieke opleiding hebben, samen toonladders gaan oefenen en bij een studieproject had Toby nog wel een partituur liggen. Dat leidt tot een magische hervertelling van de Passacaglia van de klassieke componist Händel in een arrangement van Johan Halvorsen, die deze middag ook voorbijkomt. Wat een heerlijk stuk! Het is een voorbeeld van hoe ze hun eigen stempel drukken op een werk dat in de klassieke muziek geldt als een pronkstuk voor cello en viool.
Ze spelen werk van zowel Krunčhug als van de opvolger Little Bundles Of Joy, die vorig jaar bij Homerecords verscheen. Van een fijne bourrée naar een uitbundige dans uit Bulgarije of een romantische wals uit Frankrijk, van heerlijke traditionele of klassieke stukken tot ijzersterke eigen composities. Elke melodie is een kunstwerkje op zich, met een kop en een staart.
Of ze allemaal een verhaal vertellen weet ik niet, maar de inspiratiebronnen zijn soms niet heel alledaags en wekken gelijk beelden op waarbij je je fantasie gemakkelijk de vrije loop kunt laten. Bijvoorbeeld in de compositie Stained-Glass Musk Rats, het bijzonder fraaie openingsnummer van hun tweede album. Je ziet bij deze combinatie van twee stukken bijna vanzelf de drie muskusratten over elkaar heen buitelen in het intrigerende licht dat door een glas in loodraam schijnt. Wheel is dan weer geschreven in een omgebouwde molen en bij dat stuk stel ik me een langzaam draaiend waterrad van een watermolen voor, eentje met grote schoepen die in het sprankelende water opgaan om hun werk te doen. Het is overigens een van de stukken waarbij Lotte haar vocalen inzet als extra instrument, hier klinkt ze ontspannen helder als een kabbelend beekje, waar ze eerder in het concert juist aan de Zweedse Lena Willemark deed denken met wat Scandinavisch klinkende schelle herderskreten.
Natuurlijk krijgt het duo een staande ovatie, die ze niet lijken te hebben verwacht, dus is er even overleg over de toegift, maar ze sluiten af met een heel fijn stuk, dat, hoe kan het ook anders, opnieuw een inventief arrangement krijgt waarbij cello en viool nog maar eens al strijkend en tokkelend om elkaar heen cirkelen in een zinderend paringsritueel. Wat een heerlijke belevenis is dit geweest, een ronduit boeiend pareltje om te koesteren en met de albums thuis nog lang van na te genieten!