-door Mirjam Adriaans, foto's Ronald Rietman-
Ja, de band is vernieuwd en er zijn meer wereldse invloeden, maar het is toch onmiskenbaar Laïs. Dat als vanouds draait om prachtige damesstemmen, dat rockt en stoomt, maar ook fijne a capella liedjes laat horen naast heerlijke covers en traditionals. Alleen de publieke belangstelling bleef achter gistermiddag in Oisterwijk, met een zaal die nog niet voor de helft gevuld was. Laïs, dat een boeiend en afwisselend concert liet horen en zien, had veel meer verdiend.
Al bijna dertig jaar is Laïs een begrip in de folkwereld. In de jaren negentig van de vorige eeuw hoorde de groep bij de pioniers van de folk revival in België, met hun lekker eigentijdse versies van oude Vlaamse teksten. Vorig jaar verscheen voor het eerst in jaren weer een volledig nieuw album van de groep, De Langste Nacht, waarop niet drie, maar twee zangeressen te horen zijn. Jorunn Bauweraerts en Nathalie Delcroix hebben ervoor gekozen om door te gaan nadat Annelies Brosens na de tour rond het 25-jarig bestaan de band verliet om andere wegen in te slaan.
Ze hadden het wel even moeilijk toen, zo vertellen ze na afloop, Jorunn en Nathalie dachten er zelfs over om helemaal te stoppen met de band. Toch bleef het kriebelen, de dames herpakten zich, vonden zichzelf nog maar eens opnieuw uit, stelden een band samen met hun partners Tomas De Smet (bas) en Bjorn Eriksson en maakten dus weer een plaat. Helemaal in het Nederlands. Hoog tijd om Laïs weer eens naar ons land te halen, zo dachten Koen Hottentot van Roots aan de Zaan en Jos Creusen van Groeten uit Oisterwijk, twee organisatoren die de handen ineen sloegen om precies dat te doen. Want ja, zo'n band zal toch wel genoeg bezoekers trekken.
Helaas blijkt het Nederlandse publiek dit weekend wat minder gretig dan gedacht. Bij het GUO-concert in Tiliander in Oisterwijk (capaciteit 280 stoelen) was de zaal niet eens halfvol en ook in Zaandam viel de belangstelling tegen, zo hoorden we. En ja, het kost een paar duiten om zo'n zevenkoppige band te boeken, dus zijn de kaartjes net wat prijziger dan normaal (al komt het bedrag niet eens in de buurt van wat je betaalt voor een stadionconcert of een grote musical), maar het optreden bleek die uitgave dubbel en dwars waard en wie er niet bij was kreeg ongelijk.
De gemene deler van alle albums die Laïs tot nu toe heeft uitgebracht is toch dat die voortreffelijke damesstemmen blijven intrigeren, of ze nu traditioneel materiaal zingen in het Nederlands dan wel Frans of meer een eigen weg zoeken in het Engels, a capella of met toegevoegde elektronica. En dat geldt wat mij betreft ook voor het nieuwe album De Langste Nacht, een plaat waar ik afgelopen jaar een nummer (Zwarte Feest) van hoorde toen ze op de Belgische tv een Toots Sessie speelden. Ik raakte geboeid, want al moeten Jorunn en Nathalie het nu met zijn tweeën doen, hun stemmen blijven prachtig, rijpen mooi met de jaren mee. Live krijgen ze overigens vocale ondersteuning van Esther Lybeert (ook op toetsen en viool). Ook het donkerder geluid, dat soms meer aan wereldmuziek of psychedelica doet denken dan aan traditionele folk weet mijn aandacht te trekken. En die nieuwe klanken zullen ongetwijfeld te maken hebben met de inbreng van Eriksson (elektrische gitaren, viool en een soort mini keyboard) en De Smet (bas), allebei afkomstig uit Zita Swoon en Eriksson Delcroix (een van de zijprojecten van Nathalie).
Deze middag is de bezetting iets anders dan aangekondigd, we zien naast de beide koppels wel Lybeert en drummer Roel Poriau, maar niet Tom Theuns. Al is Maarten Flamand (samen met Lybeert de kern van indie-pop-rockband The Antler King) zeker een vaardig vervanger op mandoline, zo blijkt al gelijk bij aanvang als hij een intro speelt die je direct in oosters aandoende sferen meetrekt. Als geheel maakt deze zevenkoppige band er een heel lekkere show van, zonder meer vakkundig en vol overtuiging gespeeld en vaak ook een lust voor het oog, met bijpassende dansjes en kostuums die soms wel deel uit lijken te maken van de muziek.
We horen veel nummers van De Langste Nacht, waaronder oude liedjes uit de Vlaamse traditie zoals Lindeboom, of eigen werk, zoals het eerder genoemde Zwarte Feest waarvoor Delcroix de tekst schreef, naar aanleiding van haar ervaringen met corona, hetgeen in elk geval de donkere sfeer verklaart. Daarnaast zijn er verrassende covers van Madou (Niets Is Voor Altijd, met een riffje dat aan David Bowie doet denken) en Wannes Van De Velde (een mooi intense versie van Pieter Breughel In Brussel).
Wat deze middag op de verzamelde folkliefhebbers nog het meest indruk maakt zijn de a capella stukken voor de pauze. Het Poolse Jasio U Pana (terug te vinden op het jubileumalbum 25 uit 2019) dat door de drie dames voor het podium gezongen wordt met een vleugje Bulgaarse uitstraling in hun stemmen is hemeltergend mooi, maar ook het zestiende eeuwse Belle Qui Tiens Ma Vie (dat ze ooit met Gabriel Yacoub uitvoerden) met de herenstemmen van De Smet en Eriksson klinkt wel heel bijzonder fraai. Na de pauze doen ze dat met zijn vijven nog eens dunnetjes over in Lindeboom, maar dan met begeleiding van een harmonium.
Natuurlijk vergeten ze hun verleden niet, dus komen ook onder meer Marie Madeleine en 't Smidje (dat overigens nog niet zo lang geleden ook in Polen een hit is geworden) voorbij. Er mag ("nee, er moet") dan gedanst worden, twee mensen nemen daarbij het voortouw en dan volgen er al snel meer. Geen jig, al geven de dames van Laïs zelf het goede voorbeeld, er wordt vooral enthousiast gefreestyled, maar een andro bij Le Renard Et La Belette is wat gemakkelijker te doen, dus vormt zich al snel een dansende slang voor het podium.
De staande ovatie aan het eind is zonder meer verdiend en met de swingende klanken van Opzij, Opzij, Opzij wordt met een alom bekend stuk van Herman van Veen afgesloten. Laïs heeft zichzelf met verve heruitgevonden.
Wie Laïs nog wil zien zal komende tijd in elk geval de grens over moeten. Kijk voor data en meer info over de groep op https://www.lais.be.
Zowel in Zaandam als in Oisterwijk staan nog heel wat mooie concerten op het programma, voor Roots aan de Zaan zie: https://rootsaandezaan.nl (vernieuwde website met filmpjes van eerdere optredens en de mogelijkheid om direct tickets aan te schaffen).
Wat de organisatie Groeten Uit Oisterwijk nog allemaal in petto heeft kun je vinden op: https://www.groetenuitoisterwijk.nl