-door Mirjam Adriaans, foto’s Ronald Rietman-
Na een reis van zo’n 36 uur, door vijf landen, met twee ferry's en een uur of tien autorijden en drie dutjes zou je denken dat Eliza Carthy & Tim Eriksen geen energie meer overhebben om nog op te treden. Maar niets is minder waar, voor het laatste concert in hun Europese tour weten ze nog een keer alles uit de kast te halen om het publiek in Oisterwijk te verwennen met hun prachtige stemmen en heerlijk eigenwijze instrumentatie in een indrukwekkend transatlantisch samenspel.
Het is het eerste optreden in de GUO-reeks 2017/2018, het 40ste seizoen voor programmeur Jos Creusen, het eerste op een nieuwe locatie, Fletcher Hotel-Restaurant Boschoord in Oisterwijk. We worden hartelijk ontvangen aan de balie en vriendelijk doorverwezen naar beneden waar een zaaltje voor het concert is gereserveerd. De eerste indruk is goed en ook het zaaltje ziet er fijn uit voor een muzikale middag, er worden gauw nog wat stoelen bijgezet omdat er toch wat meer mensen komen dan verwacht.
Het optreden is onversterkt en dat is waarschijnlijk niet voor iedereen een onverdeeld genoegen. Als je vooraan zit is alles prima te volgen en er is goed nagedacht over de plek van de versterker van de elektrische gitaar, zo ver mogelijk naar achter zodat dat geluid niet alles overstemt. Er is zelfs opluchting, omdat een versterkte basdrum soms wel heel erg kan doordreunen en dat gebeurt nu gelukkig niet. Ehh, elektrische gitaar en basdrum, waren wij eigenlijk wel bij een folkoptreden? Jazeker wel, al zijn zowel Eliza Carthy als Tim Eriksen geen traditionalisten, maar juist altijd bezig met vernieuwing in de folk en beiden oogsten daar veel lof mee, dus een samenwerking tussen deze twee maakt nieuwsgierig en deze middag laten ze in Nederland horen dat ze niet alleen op plaat, maar ook live een indrukwekkend staaltje muziek kunnen maken.
De eerste set begint wonderschoon met een paar a capella gezongen stukken, eerst Tim Eriksen solo met Farewell To Old Bedford, een Amerikaanse traditional, vervolgens Eliza Carthy met een variant op The Grey Cock, een oud lied uit Engeland. Deze twee hebben hun prachtige vocale en instrumentale krachten gebundeld op het album Bottle, dat al in 2015 verscheen, maar nog niet officieel in Nederland gepresenteerd werd. Eriksen is een opvallende verschijning met zijn kale hoofd en volledig zwarte kleding, Carthy heeft zich ingehouden, draagt ook donkere kleding en heeft haar haar als uitzondering op de regel geen hip kleurtje gegeven, daar had ze geen tijd meer voor, al had ze de blauwe verf wel bij zich, zo verzekert ze ons in de pauze.
Het wordt een middag ontspannen pendelen tussen de VS en Engeland, met veel traditionals en een eigen invulling daarvan en tussendoor nog wat eigen werk, in de vorm van Follow The Birds van Eriksen, dat een mooi arrangement krijgt met elektrische gitaar en viool. Het album Bottle wordt verspreid over de twee sets in zijn geheel en in volgorde gespeeld, met hier en daar wat uitleg. Want als er een toeristische dienst zou zijn geweest in de achttiende eeuw, dan zou die ongetwijfeld een reis naar de Amerikaanse koloniën gepromoot hebben met het verhaal dat je daar fijn wat buffels en inboorlingen kon gaan schieten, het schetst de inhoud van openingsnummer Buffalo. Wat er echt gebeurde wordt verteld in het indringend schrijnende Logan's Lament, de elektrische gitaar zou in dit tweeluik eigenlijk nog wel net een tandje meer mogen hebben, maar dat is bij een onversterkt optreden niet aan te raden omdat dan de rest zou verdrinken in het geluid. Dus horen we hoe de twee stemmen prachtig samen kleuren en een heerlijke samenwerking tussen de elektrische gitaar en de viool en basdrum. Aan het eind van de eerste set is er Prodigal Son, een shape note song (een traditie met a capella vierstemmige zang), nou is daar normaalgesproken geen elektrische gitaar bij betrokken, maar Eriksen heeft dat dan in zijn hoofd en combineert dat gewoon en het komt wonderwel goed uit de verf, een prima voorbeeld van hoe hij zijn eigen invulling geeft aan de traditie.
Hoewel de elektrische gitaar dus heel knap in toom wordt gehouden (het zal niet vaak voorkomen dat je als luisteraar zowel de gitaar zelf als het geluid van de versterker kunt horen) en toch vrij goed in balans is met de vocalen en de viool, zijn er deze middag ook heel wat a capella en akoestische stukken die overtuigen en soms juweeltjes opleveren, zoals het titelnummer van de plaat, Bottle, waarop de banjo en handgeklap samen met de basdrum een prachtig ritmisch geluid opleveren en Eriksen zijn stem heerlijk aanvult op het mooie volume van Carthy, die af en toe ook een belletje laat tinkelen, heerlijk nummer. Bij 10.000 Miles vertelt Eriksen over hoe hij een jaar of dertig geleden contact had met Martin Carthy, die een versie hiervan opnam maar nooit op plaat uitbracht, en met hem afsprak op de parkeerplaats bij het Cambridge Folk Festival waar hij verscheen samen met een legertje Watersons, waaronder de toen dertienjarige Eliza, die haar eerste grote publiek optreden had (en, zo vult ze nog aan, daarbij vanaf het podium flauw was gevallen in de armen van haar vader, maar goed dat hij er stond want ze viel van een behoorlijke hoogte), dus hoewel ze pas twee jaar geleden samen een album maakten kennen ze elkaar al veel langer. Daarop volgt een prachtig ingetogen lied met akoestische gitaar en fijn melancholieke viool.
Familie is belangrijk voor Carthy, en in Whitby Lad (met heerlijk hypnotiserende banjo en basdrum) wordt haar geboorteplaats genoemd, het komt uit het repertoire van haar familie en dat doet ze alleen als ze mijlenver van huis is, zo vertelt ze liefdevol, want dan kunnen ze er niks aan doen. O ja, en nicht Marry Waterson heeft trouwens ook net een nieuw album, uitgebracht bij Little Indian Records, het heet Death Had Quicker Wings Than Love en die moet iedereen ook zeker kopen.
Zo langzamerhand komt het concert op zijn eind, er zijn bijzondere dingen gebeurd op het podium, zoals het onversterkt spelen wat ze nog niet eerder deden met dit repertoire en dat desondanks toch prima klonk, de sfeer is zo heerlijk ontspannen dat ze af en toe gaan zitten, waarbij Eriksen hoofdschuddend opmerkt dat ie dat nooit doet met zijn elektrische gitaar al voelt het wel goed nu, Carthy maant hem wel even streng dat ie niet in slaap mag vallen, hij is tenslotte nog steeds aan het werk. Nog even mag de elektrische gitaar zich laten horen, samen met de basdrum, een lekkere folkviool en een heleboel kleppertjes, kettingen en belletjes, voor Traveler, waarbij ze in Ierland (ze komen rechtstreeks uit Donegal, vandaar die flinke reis) samen een clip hebben opgenomen, bij een klif en onversterkt, de amp werd aangesloten aan de auto. Ze kregen er onverwacht bezoek bij van wat motorrijders. Eerst dachten ze dat ze in de problemen zaten, bleek dat er een grote fan van Eliza Carthy tussen zat, er komt nog een filmpje op Youtube.
Na dat elektrische geweld wordt ingetogen a capella afgesloten met Love Farewell, een staande ovatie is dik verdiend en we krijgen dan ook nog een fijne toegift met een soort afro-Keltische gospel, afkomstig uit de Amerikaanse staat Maine, waar vrij regelmatig wordt aangekondigd dat de wereld zal vergaan. Nou komt daar doorgaans niks van terecht, maar wat klinkt dat toch lekker, die banjo en basdrum en Gabriel’s going to blow from on high from on high, oh, Gabriel’s going to blow bye and bye…