-door Mirjam Adriaans, foto's Ronald Rietman-
"En wat als ik jullie beloof dat ze mogen terugkomen?" De vraag van organisatrice Louise Marius wordt met luid gejuich beantwoord, nadat er eerst duidelijk teleurgestelde reacties zijn als de gloednieuwe balband Té niet meer terugkomt voor een tweede toegift. Een beter debuut kon de groep zich ongetwijfeld niet wensen.
De avond in de Musketon in Utrecht gaat goedgemutst van start. Er staan maar liefst drie balbands op het programma, twee Franse en een Nederlands debuut. Sons Libres trapt af, met accordeon, percussie en, als eerste verrassing, zang. Dat is nog steeds niet erg gebruikelijk bij balbands, maar nog minder gewoon is de crossover met Afrikaanse muziek. Zanger en percussionist Adama Diop is oorspronkelijk afkomstig uit Senegal en zingt in het wolof, maar af en toe zijn er ook wat hiphop-achtige accenten in de bourrées, scottischen of gavottes.
Er komt zelfs een zouk voorbij, maar daar kan ook een scottisch op gedanst worden, dus de vloer blijft goed gevuld. De dansers zijn enthousiast, al zijn de beginners soms een beetje de weg kwijt als accordeoniste Anne Guinot haar partner vrij baan geeft in zijn ritmische getrommel. Dat dansen overigens niet het enige doel is van deze band blijkt tegen het einde, als Diop een scottisch zelfs stopt, omdat het wel de bedoeling is dat er een woordje meegezongen wordt. Dat hoeft hij overigens geen twee keer uit te leggen, vol overgave stort men zich opnieuw in de zonnige klanken van het duo, dat niet van het podium wegmag vooraleer er twee toegiften gespeeld zijn. Prachtige versmelting van tradities uit twee continenten.
En dan moet Té nog beginnen aan hun officiële debuut. Hun try-out twee weken geleden in Tilburg werd weliswaar goed ontvangen, maar de muzikanten waren toch enigszins gespannen, zo bekent gitarist en percussionist Sander van der Schaaf achteraf. We kennen hem nog van Lirio, enkele jaren geleden waren zij nog een van de weinige jonge en zeer getalenteerde bands op balfolkgebied in Nederland, inmiddels zijn er heel veel nieuwe initiatieven ontstaan en lijkt het erop dat deze vorm van dansmuziek aardig volwassen geworden is hier. Té is de jongste loot aan de tak, en ontstond tijdens akoestische sessies in de Hall Of Fame in Tilburg. Sander liep er achtereenvolgens klarinettiste Conny Eßbach en accordeonist Niek van Uden tegen het lijf, die hij uitnodigde mee te spelen met zijn andere balband, Le Petit Boeuf, waarmee hij graag improviseert voor gevorderde dansers. Van Uden werd gegrepen door de dansmuziek en legde eigen composities voor, die volgens Sander zo goed waren dat er een nieuw project uit moest voortkomen. Nog niet zo lang geleden volgde de laatste toevoeging, de Canadese Emilyn Stam, die eigenlijk pianiste is, maar in de groep viool speelt.
Uit de aankleding op het podium blijkt dat Té iets heeft met thee, maar ook met de Mad Tea Party uit Alice in Wonderland. De muzikanten hebben zich min of meer in die stijl gekleed, en laten vervolgens horen dat ze niet onder doen voor de Fransen. De muziek van Té is deze avond zwierig melodieus, iets rustiger gespeeld dan in Tilburg, maar dat brengt ook meer fijne subtiliteiten met zich mee. Hun repertoire bestaat voor het merendeel uit eigen composities van Niek van Uden, die bijzonder productief blijkt te zijn en de arrangementen zijn lekker inventief. Er zitten onverwachte wendingen in, en een mazurka kun je, net als de wals, eigenlijk ook wel in 5 tijden spelen. Met de combinatie van viool, klarinet en accordeon krijgt de muziek vaak een Oost-Europees tintje, van Balkan tot klezmer, en via een tupan (een grote trom) geeft Sander van der Schaaf, beginnend vanuit de zaal, een lekker Turkse dynamiek aan een rondeau en couple.
Ondertussen blijft het geheel zeker dansbaar, maar voor een luisteraar als ik is het net zo goed genieten. Tsja, en voor je het weet is er dan een einde aan het optreden, en is een enkele toegift eigenlijk niet genoeg, maar het repertoire is gewoon op. Het publiek vindt dat dan alles opnieuw gespeeld moet worden, maar er staat nog een band op het programma, en pas na de belofte van Louise om Té nog eens uit te nodigen wil men deze bijzonder getalenteerde nieuwe band laten gaan. Té is een originele aanwinst in de Nederlandse balfolk, die graag meer wil spelen. In eerste instantie als trio, Emilyn Stam vertrekt volgende week weer naar Canada, maar volgend jaar wil ze graag terugkomen en is er in de zomer weer een festivalseizoen, dus organisatoren: onthoud deze naam.
Helaas voor Les Zéoles loopt na het sprankelende optreden van Té de zaal behoorlijk leeg, ook wij hebben nog een trein te halen, al hoop ik dat we dit duo met een diatonische en een chromatische accordeon nog een keer wat uitgebreider kunnen zien, de eerste nummers klinken zeker veelbelovend. Zo'n 160 bezoekers waren getuige van een mooie, verrassende avond, met dank aan de balfolkbands die zowel de dansers als deze luisteraar een uiterst plezierige tijd bezorgden.
