-door Arianne Knegt-
Roepaen, het mooie oude klooster in Ottersum, maakt op de één of andere manier veel los bij artiesten. Zo hoorde ik onlangs Walt Wilkins, die hier diverse keren speelde met Sam Baker, vertellen dat zijn laatste concert in Roepaen behoorde tot zijn ‘top five of favourite concerts’. Terecht dat Chris Tangelder, de programmeur van Roepaen, buitengewoon trots is op 'zijn' podia!
Afgelopen vrijdag trad Mary Gauthier op in Roepaen. Er zijn van die momenten dat alles op z’n plaats valt, en dit was zeker zo’n moment. Het begon al met de openingsact, verzorgd door Matt the Electrician & Scrappy Jud Newcomb. In een vrijwel uitverkocht Roepaen, lokatie de oude kapel, boeide dit enigszins onalledaagse duo met vrolijke doch tot nadenken stemmende kleine parels. Matt, een allervriendelijkst ogende Texaan met zwart baardje, bekijkt de wereld vanuit een haast kinderlijke verwondering, en laat het publiek daarvan meegenieten in de vorm van zijn authentieke liedjes vol levenslust. Na afloop van één van deze liedjes bleek zijn nagel gebroken te zijn. Matt toverde een nagelknipper tevoorschijn en begon de nagel omslachtig bij te knippen, terwijl hij zei: “You probably think: ‘Oh, it’s probably not considered rude to cut ones nails on stage in the States...’, well, it ìs!” Ook was hij, evenals tijdens het Naked Song Festival op 29 mei, te warm gekleed, een onderwerp dat hij aangreep om te vertellen over de collectie sweaters die iedere Texaan in de kast heeft hangen maar nooit kan dragen. In Europa was het altijd koud, dus bracht Matt enkel sweaters mee, daarbij geen rekening houdend met de zeer zomerse temperaturen van afgelopen week. Hij verontschuldigde zich voor zijn enige T-shirt dat onder de sweater vandaan kwam: een oud Supertramp-shirt. Snarenwonder Scrappy Jud Newcomb is als sideman in staat zich volkomen in te leven in de wereld van Matt the Electrician, en zo de liedjes bovendien van een portie muzikale virtuositeit te voorzien.
Na een korte pauze betrad Mary Gauthier het podium, in gezelschap van een jonge violiste annex zangeres, genaamd Tania Elizabeth. Mary Gauthier schrijft songs over de zelfkant van het leven. Hard, onheilspellend, maar ook ontroerend en liefdevol. Tussen ‘Between daylight and dark’ en haar nieuw verschenen album, ‘The Foundling’, lag een periode van bijna drie jaar. Iedereen die aanwezig was in Roepaen zal begrijpen waarom. De zangeres leidde het concert in met drie oudere nummers, over alcoholisme (‘a powerful force’) en andere zware thema’s. Na dit trio sprak zij vrolijk: “So much for the happy songs”. De zaal lachte, nog geen idee wat komen ging.
Mary Gauthier kondigde aan dat ze ons langs een ravijn zou voeren, maar ons er niet in zou laten vallen. Langzaam kreeg het publiek de puzzel compleet. Op 11 maart 1962 zag Mary het levenslicht. Haar moeder was ongetrouwd, en in die tijd was het ongehuwd moederschap een onoverkomelijke schande. Zo kwam het dat de kleine Mary direct na de geboorte werd afgestaan, en een deel van haar jeugd doorbracht in tehuizen. Ze had geen idee wie haar ouders waren, en haar leven werd erdoor getekend. Als ze op straat iemand zag lopen die op haar leek, vroeg ze zich af of het misschien familie kon zijn. Toen ze rond haar veertigste eindelijk haar moeder vond, meldde deze haar in een ongemakkelijk en kort telefoongesprek, dat ze niet kon praten en haar biologische dochter zeker niet kon ontmoeten. "You're a secret nobody knows" en dat moest zo blijven. Het liedje dat Mary schreef over dit gesprek vormt het hartverscheurende middelpunt van haar concert. In de liedjes die erop volgen beschrijft ze hoe ze met haar leven in het reine komt, eindigend met het inspirerende en hoopgevende 'Another day borrowed'.
Deze levensbepalende omstandigheden brachten de inspiratie voor een soort van conceptalbum, een muzikale en emotionele reis waarin de opeenvolgende liedjes stap voor stap duidelijk maken hoe de vork in de steel zit. Mary Gauthier deed dit met een bijna overrompelende eerlijkheid, waarin zij haar ziel open en bloot op tafel leek te leggen. Zij slaagde er in het zeer gevoelige thema dusdanig goed uit te werken dat het geen moment larmoyant werd, zelfs niet wanneer haar eigen emotie zich soms niet al te ver onder de oppervlakte leek te bevinden. Ze was niet bang haar kwetsbaarheid en onzekerheid te tonen, en de zaal ademde diep respect. Je kon de spreekwoordelijke speld horen vallen, de concentratie was zuigend, de sfeer geladen en vol, de lucht dik en warm. Wellicht speelde een rol dat Roepaen ooit dienst deed als weeshuis, een feit waar Mary melding van maakte. Wat het ook was, waarschijnlijk vielen plaats, tijd en emoties samen, culminerend in een adembenemend optreden. Violiste Tania Elizabeth blonk uit in kleuren en subtiel begeleiden, zowel op viool als in de prachtige harmonievocalen leek zij zich rond de stem en het gitaarspel van Mary te kronkelen.
Een concert dat lang bij zal blijven.
Mary Gauthier, Roepaen, Ottersum, 4 juni 2010
Voorprogramma: Matt the Electrician & Scrappy Jud Newcomb