-door Mirjam Adriaans-
Hij maakte ooit furore met Fungus en de Amazing Stroopwafels, is al een hele tijd pensioengerechtigd maar nog steeds volop actief in de muziek. Zijn meest recente album, Ballads, stamt alweer van 2015, maar de laatste twee jaar komt er via streaming media regelmatig een vers liedje voorbij. Samen met Rens van der Zalm heeft hij een aantal nummers opgenomen en voorzien van een leuke clip op Youtube gezet. Hoog tijd dus om Fred Piek eens wat vragen te stellen over zijn muzikale achtergrond en dit nieuwe werk.
Het was bloedheet in augustus 2003, de brandspuit moest eraan te pas komen om het publiek te verkoelen, maar in een van de festivaltenten vertolkte Fred Piek onverstoorbaar zijn liedjes begeleid door Walter Kuipers. Verslagen schreef ik nog niet, maar het voelde destijds wel bijzonder om een Nederlandse folkgrootheid nou eens in levende lijve te zien en horen. Met dank aan Folkwoods trouwens, voor de veelzijdige programmering met zowel lekker stomende bands (al dan niet om op te dansen) als fijne luisterconcerten en altijd een plekje voor de oude garde.
Het publiek bij Fred Piek bestond vooral uit mensen die de Fungustijd nog hadden meegemaakt, er hing een nostalgische sfeer. Ik had het vooral warm en ach, Fungus dat was toch die groep van Kaap'ren Varen, leuk hoor, maar moet je daar nou lyrisch over worden? Oude Maasweg van de Amazing Stroopwafels kon me meer bekoren, nog een bekende band waar hij deel van had uitgemaakt, en die stem wilde ik wel graag eens in het echt horen. Vervolgens raakte ik geboeid, met name door die heldere en krachtige vocalen van Piek en schafte ik het album Vroeger Is Terug aan dat hij enkele jaren daarvoor samen met Kuipers maakte.
Toen ik hem later nog eens tegenkwam bij de koffiestand bleek hij gewoon een aardige man die heel wat te vertellen had over muziek en verder met plezier anoniem rondliep op een folkfestival. De Fungusreünie op Folk in de Wâlden in Oentsjerk in 2007 smaakte vervolgens goed en zijn gastoptredens met Linde Nijland & Bert Ridderbos (die zag ik in 2013) bevielen nog meer. Maar ik hou vooral van achtergronden van liedjes. En die komen volop aan bod bij zijn eigen optredens, zoals in Gemert in 2014, bij de presentatie van Ballads in Vlaardingen in 2015 of in Sevenum in 2018, toen ik me in het café bij een zalencentrum even in een Engelse folkpub waande. Geef hem de tijd en hij vertelt boeiende verhalen bij de liedjes, over het ontstaan ervan of over hoe hij het voor het eerst hoorde op een festival in Engeland of Schotland, over eerdere vertolkers zoals Dick Gaughan, Nic Jones, The Copper Family of Shirley Collins en af en toe een schalkse kwinkslag tussendoor.
Enfin, eigenlijk wil ik weten wat zijn muzikale achtergronden eigenlijk zijn, dus vraag ik hem of hij mee wil werken aan deze column. "Ja, dat is altijd leuk natuurlijk" luidt zijn antwoord, maar "Hopelijk niet deze week klaar. Nu even druk bezig." Geraniums zijn vermoedelijk niet zijn favoriete plant en gelukkig hebben we geen deadline, dus ik wacht rustig af. Anderhalve week later heb ik mail, met de antwoorden in een documentje, kort en terzake.
FF: Wanneer ben je begonnen met muziek maken en kun je daar iets over vertellen?
Fred: Al jong zong ik met mijn 3 jaar oudere broer liedjes van de Everly Brothers op verjaardagen en bruiloften. Op mijn 11e jaar kreeg ik een gitaar en leerde op gitaarles alle hitparade nummers spelen.
Op mijn 15e deed ik mee aan een Donovan wedstrijd voor de VARA tv met het nummer Colours, wat je misschien als het begin van mijn folk carrière kunt zien. Ik kwam trouwens niet verder dan de voorrondes. Wel leuk om te vermelden is dat slagwerker Louis Debij, met wie ik later veel heb samengewerkt, in de begeleidingsband bij het programma zat. Via de Amerikaanse countryblues en folk kwam ik bij de Britse traditionele muziek terecht en weer later bij de Nederlandse volksmuziek.
FF: Heb je ooit in een band gespeeld en zo ja welke?
Fred: In diverse: MAF, Mother’s Pride, Fungus, The Amazing Stroopwafels, Trio Magnefique, 3Heren
FF: Welke instrumenten bespeel je?
Fred: voornamelijk akoestische gitaar, Martin D18, dulcimer, banjo
FF: Welk instrument gebruik je bij het schrijven van je eigen muziek?
Fred: dezelfde akoestische gitaar. Sinds 1973 heb ik die Martin D18, waar ik heel blij mee ben.
FF: Wie is je grote muzikale held (meerdere antwoorden mogelijk)?
Fred: Dat zijn al die zangers en zangeressen van traditionele muziek, die ik in Engeland, Schotland en Ierland heb ontmoet of op platen heb horen zingen en spelen. Zij waren een grote inspiratiebron.
FF: Wat betekent folkmuziek voor jou?
Fred: De mooiste muziekvorm om me in uit te drukken. Mijn thuisbasis.
FF: En dan zijn er dus de nieuwe opnamen. Tijdens de concertloze lockdowns waren er voor mij een paar lichtpuntjes in de vorm van videoclips die af en toe voorbijkwamen op Facebook of Youtube. Clips waar aandacht aan besteed was, met mooie beelden, foto's, tekeningen of teksten bij de veelal nieuwe (net geschreven of net opgenomen) liedjes. Zo werd De Scholen Haring van Fred Piek & Rens van der Zalm in april 2020 aan de wereld voorgesteld via Youtube en Spotify. Warm en krachtig zingt Piek zijn vertaling van Shoals Of Herring van Ewan MacColl, subtiel begeleid met accordeon, mandoline, viool of gitaar door Rens van der Zalm en spaarzame contrabas door Charles Nagtzaam. Museum Vlaardingen stelde voor de clip een stel foto's over de haringvangst uit 1929 beschikbaar en die oude beelden geven een extra lading aan de inhoud van het lied.
Het bleek het eerste nummer van wat een heel fijne reeks aan het worden is, zo volgden nog Soms Een Moment (eigen werk van Piek) en De Stad (The Town I Loved So Well van Phil Coulter, er zijn weinig zangers die kunnen tippen aan de indrukwekkende uitvoering van Luke Kelly, Fred Piek is er een van met zijn geheel eigen Nederlandse versie vol ingetogen melancholie), die hij in 1988 al opnam op de plaat Soms Een Moment, maar nu een mooi nieuw arrangement meekrijgen.
Maar liefst twee nummers heeft hij gekozen van Richard Fariña (de jong overleden zwager van Joan Baez liet heel wat fraaie songs na), Children Of Darkness en A Swallow Song, die intrigeren in een soort rustige intensiteit. De inhoud van de liedjes lijkt verwant en ook de clips daarbij krijgen eenzelfde thema mee, een soort gescheurd papier met een illustratie van Heleen Grootendorst. Die wordt dan wel vanuit een andere hoek bekeken in elke clip. Mooi ontworpen door dochter Ellis Piek, die een andere afbeelding van Grootendorst verwerkte in de traditional Lord Randal / Flowers OF The Forest.
Op het moment dat ik aan deze column begin te schrijven zijn de laatste twee stukken van Gordon Lightfoot en Bob Dylan, twee tachtigers respectievelijk uit Canada en de VS, die nog altijd actief zijn in de muziek, iets dat ik Piek (die binnenkort pas 73 jaar jong wordt) ook wel zie doen als hij gezond van lijf en leden blijft. Bijna twintig jaar zijn er verstreken sinds die eerste keer dat ik Fred Piek live zag, maar de tijd lijkt nauwelijks vat te krijgen op die stem, zo blijkt nog maar eens op de nieuwe opnamen met Rens van der Zalm. Natuurlijk wil ik meer weten over dit project.
FF: Samen met Rens van der Zalm heb je al heel wat liedjes opgenomen, kun je daar iets over vertellen? Bijvoorbeeld hoe jullie besloten hebben om dit samen te doen, waarom jullie juist deze liedjes hebben uitgekozen, en natuurlijk hoe jullie elkaar ooit hebben leren kennen.
Fred: Rens en ik kennen elkaar al meer dan 50 jaar. We kwamen elkaar al tegen in diverse folkclubs en festivals begin jaren 70. In 1975 kwam Rens bij Fungus en hebben we een aantal jaren intensief met elkaar samengewerkt. Daarna ook nog in diverse bezettingen maar we hebben elkaar ook jaren uit het oog verloren. We kwamen weer met elkaar in contact toen ik Rens vroeg om mee te spelen op een nieuw nummer dat ik wilde opnemen. Ik had een lied van Ewan McColl, The Shoals of Herring, van een Nederlandse tekst voorzien. Een lied over de haringvisserij begin vorige eeuw. Mijn tekst heb ik in Vlaardingen gesitueerd, vroeger een belangrijke vissershaven. Rens kende een goede studio (studio Teclats van Ton Snijders) en dat was het begin van een samenwerking die nog steeds voortduurt. Rens is een geweldige muzikant. Samen komen er prachtige producten tot stand. Ook Ton Snijders als technicus is een onmisbare schakel. Een feest om af en toe wat op te kunnen nemen. Dat gebeurt (on)regelmatig en het resultaat verschijnt vervolgens op de streaming media voor de liefhebbers. De keuze van het repertoire is heel wisselend. Een paar nummers b.v. die op mijn solo plaat uit 1988 staan die wel een nieuw arrangement verdienden. Verder vooral songs uit eind 60 begin 70er jaren, de begintijd van onze folktijd. Gevonden in oude schriftjes, op setlijstjes of op tapes met live opnames uit die tijd, die recentelijk boven water zijn gekomen. Nummers waarvan ik soms niet meer wist ze ooit gespeeld te hebben. Als ik die songs nu weer speel hoor ik weer hoe mooi ze zijn. Zo komt er steeds weer een lied bij om samen met Rens op te nemen.
Maar er komt ook ander repertoire aan. Nu met mijn dochters als vocalisten. Allereerst begin augustus “The Sky Is Painted Gray Today” (een cover van Ásgeir) met Ellis als zangeres. Ellis is ook degene die alle hoesjes heeft ontworpen. En later nog meer. Dus hou het in de gaten.
FF: Weet je nog hoe je kennismaakte met het werk van Richard Fariña en kun je iets zeggen over wat zijn liedjes voor jou betekenen en waarom je juist Children Of Darkness en A Swallow Song hebt opgenomen?
Fred: Zoals ik al eerder vertelde ben ik steeds op zoek naar nummers en duik daarvoor in het verleden. Zo kwam ik een setlijstje tegen van het allereerste optreden van Fungus uit februari 1972. Daarop stond Children of Darkness. Ik kon me het nummer niet meer goed voor de geest halen. En zo kwam ik weer bij Richard Fariña terecht. En herontdek je de mooie nummers die hij samen met Mimi Fariña (de zus van Joan Baez) heeft opgenomen. Wilde weer meer over hem weten en las het prachtboek “Positively 4th Street” van David Hajdu over Joan Baez, Bob Dylan en Mimi en Richard Fariña. Zo kwam ook The Swallow Song naar boven. De twee nummers horen voor mij echt bij elkaar. Sterke poëtische protest songs. Ook zeer actueel in deze tijd. De tekeningen van de twee videoclips vormen samen de cover voor de release van de 2 nummers op de streaming media. Prachtig toeval is dat enige weken geleden (ruim een jaar nadat we de nummers hadden opgenomen) tape opnames van dat eerste optreden van Fungus uit 1972 boven water zijn gekomen en ik die voor het eerst kon beluisteren. Fungus had in het allereerste begin een zangeres. Sheila Out, zij zong het nummer. Ze was Amerikaanse en bracht bijzonder repertoire in. Het lied zat dus wel ergens in mijn hoofd, maar ik had het zelf nooit gezongen.
FF: Er zijn al acht nummers van jou en Rens verschenen, zijn er plannen om dit materiaal ook nog op een fysiek album uit te brengen?
Fred: Nu dus al 9. En er staan er nog meer op stapel. Het project met Rens (en nu ook nog met andere vocalisten erbij) is niet afgerond en gaat in gestaag tempo door. Iedere keer een liedje opnemen en uitbrengen vind ik leuk om te doen. Maar ik begrijp dat er liefhebbers van een CD of LP zijn. Wellicht gaat dat nog eens gebeuren als er voldoende belangstelling voor is. Maar het is een hele investering die we op dit moment helaas niet kunnen doen. Als er een geldschieter is houden we ons aanbevolen. Alleen, wanneer besluit je om dat te doen na 8 liedjes of 9 of wachten op nummer 10 en 11? Onze manier van werken maakt die keuze lastig.
FF: Inmiddels is er dus inderdaad nog een fijn nummer bijgekomen, dit keer niet gezongen door Fred, maar door dochter Ellis Piek, die we tot nog toe vooral kenden van de vormgeving en layout van cd-hoezen en de videoclips. Haar warme stem ligt heel prettig in het gehoor in The Skies Are Painted Gray Today, een cover van de IJslandse singer-songwriter Ásgeir Trausti Einarsson. Fred houdt zich hier op de achtergrond, met stem en gitaar, de andere instrumenten (o.a. baritongitaar, viool, mandoline, accordeon) worden uiteraard bespeeld door Rens van der Zalm. Het moge duidelijk zijn dat Fred Piek nog zeker niet klaar is met de muziek, ik zie nu al uit naar de volgende afleveringen.
Alle liedjes die Fred Piek maakte met Rens van der Zalm staan op streaming media (Spotify, Deezer, Apple Music), wil je de clips zien kijk dan op het Youtubekanaal van Fred.
Meer weten?
Website: https://www.fredpiek.nl
Facebook: https://www.facebook.com/profile.php?id=100063971556442
Instagram: https://www.instagram.com/fredpiek/
Youtube: Youtube: https://www.youtube.com/c/FredPiekMusic/featured
Ook Ellis Piek kun je inmiddels vinden via streaming en social media:
Facebook: https://www.facebook.com/songsby.ellis
Instagram: https://www.instagram.com/songsby.ellis
Youtube: https://www.youtube.com/channel/UC6_AjEkwQYxHeejI7GJDp-A/featured
Op 16 juli gaf Fred Piek een interview en een miniconcert bij Podium 107.1 (op de lokale zender RPL FM), dat kun je nog terugluisteren via: https://www.podium1071.nl/fred-piek