Roma-band Parne Gadje: vergelijk
het maar met de blues
Parne Gadje bracht onlangs de cd Isi li vilo akate? uit. Het is de tweede troef van het nieuwe Wageningse platenlabel Smoked Recordings. De groep is gespecialiseerd in Roma- en Balkanmuziek Zie ook: www.smokedrecordings.com. René Megens ging voor De Gelderlander sprak met de man achter Parne Gadje: Marc Constandse. Hij bespeelt bandoneon, dat niet te boek staat als een typisch Roma-instrument. Constandse: "De bandoneon heeft een heel apart geluid. Het heeft een melancholie die je met geen enkel ander instrument kunt oproepen." Hier enkele citaten uit het verhaal in de Gelderlander:
…Typerend. Marc Constandse, spelbepaler van Parne Gadje, woont in een woonwagen, aan de rand van Wageningen. Constandse is een rusteloos type als het om muziek gaat. Punk, industrial, duistere rock, klassiek, Miles Davis-achtige fusion, alles heeft de inmiddels 41-jarige Wageninger al gemaakt. Alles, behalve dixieland. Momenteel maakt hij indruk met muziek van de Roma, een bevolkingsgroep die ook vaak in beweging is. Constandse is met Parne Gadje terug bij de muziek . Jarenlang heeft hij als theatermaker heel Europa doorgecrosst….
…"Op een gegeven moment ben ik tegen de muziek van de Roma aangelopen. Daar zit veel meer in dan in westerse muziek . Meer tonaliteit en ritmisch is het veel interessanter. Qua gevoelens is er van alles aan de hand, vrolijkheid, angst." Popmuziek is vandaag de dag over het algemeen saai en vlak, stelt Constandse. "Het is heel beperkt in zijn uitdrukkingsvormen. Roma-muziek heeft veel meer diversiteit, gaat dieper. Je kunt het wel met blues vergelijken…
…Muziek heeft voor Constandse geen politiek doel. Het is niet de bedoeling van Constandse om aandacht te vragen voor de levenswijzen en problematiek van de Roma. "Maar dat komt er vaak wel van. Ik krijg veel vragen over de Roma. Mensen zeggen vaak dat Roma zigeuners zijn. Ik zeg dan: dat mag je niet zeggen. Zigeuner is een scheldwoord. Roma betekent 'menselijk wezen'. Er zijn veel mythes over Roma. Ze zouden allemaal dieven zijn, zijn niet te vertrouwen. Aan de andere kant zijn er ook mythes over hun romantisch leven, over het rondtrekken. Geen van die twee mythes is waar." De Roma zijn een vervolgde bevolkingsgroep. "Als hun diensten welkom waren, dan werden ze ingeschakeld. Daarbuiten zijn ze zeer gevreesd, omdat ze zich niet conformeren. Ze hebben hun eigen cultuur en taal."…
…Eenderde van de opbrengst van het debuut van Parne Gadje is bestemd voor de Romastichting in Oss. Constandse: "De muziek van de Roma is apart, daarom wil ik wat van het met Parne Gadje verdiende geld terugsluizen. Sommige Roma verdienen erg goed. Bijna 100 procent leeft echter in een armoede, die met geen pen te beschrijven is."…