Intiemer dan ooit
Het is alweer het tiende album van deze 20 jaar geleden opgerichte Finse groep, die komende zomer een van de hoofdacts is tijdens het Folkwoods Festival. Värttinä effende ooit het pad naar internationale bekendheid voor Finse folkmuziek. Toen Värttinä probeerde een breder publiek te pleasen werd de groep links en rechts voorbij gestoken door landgenoten als Kimmo Pohjonen, Gjallarhorn en Maria Kalaniemi (ooit nog een jaar accordeoniste bij Värttinä).
Op het Dranouter-podium afgelopen zomer leken de drie overgebleven zangeressen de danspasjes van K-3 te immiteren (oudgediende Kirsi Kähkönen stapte vanwege die ingeslagen popi-koers op). De enkele instrumentale nummers klonken eerder folkrockerig keltisch dan Fins.
Gelukkig is dit nieuwe album 'iki' daarvan geen weerslag. Het is misschien wel het meest intieme album geworden dat Värttinä ooit opnam. Veel akoestisch werk, geen bombastische aanstellerij meer en het kenmerkende - maar niet altijd even aangename - scherpe unisone gekrijs wordt beperkt.
'iki' bezorgt het nodige luistergenot. Drie van de twaalf nummers zijn a-capella. Zo is het rustige Syyllinen Syli uitgsmeerd over twee delen waarmee de cd begint en eindigt. In Hopeat hoor je eindelijk weer eens de verstilde klank van de kantele van Antto Varilo, die samen met Janne Lappalainen (bouzouki, sax) en zangeres van het eerste uur Mari Kaasinen het muzikale brein van de groep vormt.
Värttinä keert overigens niet compleet terug naar haar eigen roots. Er zijn nog steeds zij-instromers zoals de oosters klinkende vioolpartij in Tauti, of het naar cajun neigende ritme in Nahkaruoska. Op het lekker in het gehoor liggende Maahinen Neito, blijkt dat pop-invloeden nog niet geheel zijn uitgebannen.
Mari Kaasinen, Susan Aho en Johanna Virtanen, de drie zangeressen, zijn hartveroverend. De arrangementen zijn in alle terughoudendheid sterk en de zes instrumentalisten stuk voor stuk knap. Betrekkelijk nieuw zijn de violist Lassi Logren en de uitstekende jazzy percussionist Jaska Lukkarinen. Lassi Logren behoorde eind jaren tachtig al eens tot de groep, maar trad een jaar geleden opnieuw toe. Hij geeft les aan de Sibelius Academy Folk Music Department, waar hij in de docentenkamer geregeld andere Värttinä-collega's tegen het lijf loopt. Zo doceert Mari Kaasinen er zang, kantele en accordeon. Ze enthousiasmeerde een van haar jonge getalenteerde leerlingen, Johanna Virtanen, om zangeres te worden bij Värttinä.
Henk - Waardering 8