Kapriol'! - Niewelnacht Lieten - TRbandstudio TRB201501 (www.kapriol.org)
Ondersteund door donkere klanken opent het nieuwe album Niewelnacht Lieten van de Friese groep Kapriol'! met een 't Kijnd, een declamatie van een 12de eeuwse tekst in het oud-Fries. Ook de titel van het album Niewelnacht (nevelnacht) is afkomstig uit deze tekst, oorspronkelijk uitgesproken tijdens een middeleeuwse rechtszitting. Het volgende liedje Hynste Polka is vrolijker van aard en wordt in Friesland door pakes en beppes nog steeds gezongen wanneer men een baby of peuter op schoot neemt.
Afwisseling, dat is een kernwoord voor dit nieuwe album van Kapriol'!. Zelden zo'n bonte verzameling van uiteenlopende liederen, mooi qua thema gerangschikt, bij elkaar gehoord. Een ander kernwoord is kwaliteit. De groep is er in geslaagd om die uiteenlopende liederen op een hoogwaardige manier muzikaal gestalte te geven. Invloeden vanuit de muziek uit de Middeleeuwen worden op natuurlijke wijze gecombineerd met hedendaagse muziek. In hun aanpak herken ik o.a. gelijkenissen met illustere voorgangers als Gryphon en Malicorne. Met name de samenzang doet meerdere malen aan deze Franse groep denken. De zang is een sterk punt op dit album. Individueel zijn de stemmen misschien niet buitengewoon speciaal, maar de samenzang, in verschillende samenstellingen, is prima te noemen.
Veel van de liederen zijn uit lang vervlogen tijden. Het is mooi om deze teksten eens uit het stof te halen. We komen bekende Friese namen als Jacques Vredeman de Vries en Gysbert Japicx tegen. Vaak is bij de oude teksten nieuwe muziek gemaakt, zonder de authenticiteit uit het oog te verliezen. Leuk in dit kader is het lied Jaan is leafde, een tekst uit 1668 van Gysbert Japicx. De muziek werd door bandlid Rutger Dijkstra gebaseerd op de door Japicx' aangegeven melodie van Mijn herp bekleedt met rouwe. Deze melodie lijkt verdacht veel op de melodie die de Vlaamse folkrock groep Kadril ooit gebruikte voor Nooit met krijt, het titelnummer van Kadrils album uit 1994. Wellicht hebben de Vlamingen uit dezelfde bron geput.
Niet alle liederen zijn onbekend. Zo werd het van Schiermonnikoog afkomstige It ballast sjotten al in de begin jaren '70 gezongen door de Nederlandse Vlaming Alfred den Ouden, de Friese groep Kneppelfreed nam het later van Alfred over.
Dat Kapriol'! ook een zeer goede balfolk groep is, wordt bewezen met een aantal prachtige instrumentalen op het album. Breidsdûns en Madlots zijn bewerkingen uit het werk van Wieger Michiels Visser, een beurtschipper uit Oosterzee. Hij was geen speelman, maar verzamelde in het begin van de 19de eeuw een keur aan dansmelodieën.
Kapriol'! heeft met Niewelnacht Lieten een pracht album afgeleverd dat het bewijs vormt dat Friesland nog een schat aan liederen en teksten herbergt die het waard zijn om in bredere kringen bekend te raken.
Assie Aukes