-door Mirjam Adriaans, foto Ronald Rietman-
Na een eerste feestje op vrijdag in thuisstad Utrecht wist Amariszi ook Paradox in Tilburg te overtuigen bij de presentatie van debuut-album Balkan Chaotika. De Nederlandse band maakt, zowel live als op cd, een energieke combinatie van Balkan en ska, afgewisseld met een paar expressieve balladen.
Voor de gelegenheid speelde Carlama Orkestar, met wie Amariszi later nog enkele optredens gaat doen, het voorprogramma. Vijf man sterk, vier saxen en een drumstel, kwamen ze net van het vliegveld en vlogen er meteen in. Balkan is de hoofdmoot, maar soms waaiert het jazzy uit en ze draaien hun hand niet om voor hiphop of reggae. Lekker bandje, waarin we Akos Laki herkennen van Marius Preda's Unknown Allstars.
Maar het draait deze middag in Paradox natuurlijk om Balkan Chaotika, de debuutplaat van Amariszi. Accordeonist Kay Krijnen richtte de band al een tijdje geleden op, maar de huidige achtkoppige bezetting (zang, drums, bas, gitaar, blazerssectie en accordeon), die vanmiddag overigens afscheid neemt van gitarist Janne van Berkel, is pas een goed jaar serieus bezig. Een aanwinst daarbij is zangeres Merel Simons, die met een warmheldere stem in combinatie met de expressieve bandpresentatie het publiek gemakkelijk voor zich inneemt.
De setlist heeft een andere opbouw dan de cd, bij de wat meer ingetogen opener To Milo wordt nog gekletst, bij de volgende rustpunten in de set weet de band steeds meer stilte af te dwingen, terwijl de uptempo stukken juist uitnodigen tot dansen. Met Banana Kolo zoekt de band de ontspannen reggae-hoek op, er wordt gezongen over fruit, maar de uitvoering doet een dubbele bodem vermoeden. Tenslotte wordt er samengespeeld met twee leden van het Carlama Orkestar, drummer Dolf Huybers vertelt me na afloop dat dit ook de eerste keer is dat ze de band hebben ontmoet. Het klikt blijkbaar, want de extra saxen vlechten zich zonder al teveel moeite in de bandklanken en het feest op het podium is compleet.
De festivals kunnen zich vast gaan opmaken, waaronder het Gipsy Festival in Tilburg, waar Amariszi vorig jaar de Dutch BalkanBlues Battle won, maar ze willen ook graag op Lowlands spelen en als ik zie hoe de groep zich ontwikkeld heeft in het afgelopen jaar lijkt dat bepaald geen onhaalbare zaak. En dan moet de masterclass die hoort bij het winnen van de Battle nog gaan plaatsvinden, de onderhandelingen met de meesters hebben wat vertraging opgelopen door de ziekte van festivaldirecteur Albert Siebelink. Die vertelde me al eens hoe hij Amariszi had zien groeien in een paar jaar tijd, nu mag hij zeker trots zijn dat deze Balkanband van Hollandse bodem de geboden kansen met beide handen aangrijpt.
Amariszi - Balkan Chaotika - I-C-U-B4-T CUP 8084 / Music & Words
Dat je de energie van een optreden niet echt kunt vangen op een cd heeft Amariszi goed begrepen. De uitvoeringen op het podium zijn dan ook niet gelijk aan die op de cd Balkan Chaotika. Hier en daar wordt een effect toegevoegd, waar live wat meer geïmproviseerd lijkt te worden. Bovendien zijn sommige luisteraars thuis wat veeleisender en die krijgen via het schijfje meer subtiliteiten te horen, die live niet echt opvallen of verwaaien in de energieke sfeer die door de band gecreëerd wordt. De afzonderlijke blazerspartijen krijgen net wat meer ruimte en de plaat klinkt nog wat gevarieerder dan het optreden. Zo krijgt de traditional Amari Szi Amari (waaraan de naam van de groep ontleend is) live en op plaat een jazzy nachtclubsfeertje, maar hoor ik uit mijn cd-speler pas de muzikale geest van het vooroorlogse Parijs. Waar een fijne ontspannen instrumental als Stani Stani Ibar Vodo met licht melancholieke sax, subtiel door accordeon ondersteund, juist heerlijk wegluistert in de huiskamer is Rakia vooral live ijzersterk (door het uitdelen van de drank en de interactie met het publiek), op cd weet het nummer toch wat minder te overtuigen. Amariszi klinkt lekker internationaal, teksten zijn in het roma of Engels en eentje, Oi Matse, in het Nederlands. De plaat sluit af met het ingetogen Pristaniste, de ingehouden zang en instrumentatie met summier slagwerk en een licht spokende sax verlenen dit stuk een intensiteit die bijblijft.
Live is de band een feest om te zien en te horen, op cd weten ze de luisteraar te boeien met fijne arrangementen van traditionals, maar ook veel eigen werk. Balkan Chaotika is een sterke debuutplaat, als Amariszi nog verder weet te groeien kan er een erg mooie toekomst in het verschiet liggen.