Fryske Cash: Leafde, God, Moard - Marista Music Company MCD 8591- MDVD 9029
Nu de zender van Bovensmilde langdurig uit de roulatie is, en hulpzenders niet dat bereik hebben, luister ik regelmatig naar Omrop Fryslân. Het gehalte Friestalige muziek is op deze regionale zender logischerwijs groot. Een tijd geleden werd er zelfs een Fryske top 1000 uitgezonden. Een top 1000 met prachtige Friestalige liederen, maar ook met de nodige ‘draken’. Getuige het aantal ‘covers’ in deze lijst kun je stellen dat Friese muzikanten veelvuldig en met plezier liedjes van anderen vertolken. Zo hoorde ik ergens onderaan in die top 1000 een nooit eerder gehoorde, prachtige Friestalige versie van Neil Young’s After the goldrush door het duo Eaglefield.
Veel succes in Friesland, en ook daarbuiten, hadden de projecten Cohen in het Fries: De partisanen (2008) en Dylan in het Fries: Earder as letter (2010). In deze projecten wordt een aantal nummers van de hoofdrolspeler in het Fries vertaald en gezongen door bekende Friese artiesten. Afgelopen zomer kregen deze projecten een vervolg met de uitgave van de Fryske Cash, een eerbetoon aan Johnny Cash. Het initiatief kwam ditmaal uit een geheel andere hoek. Klaas Land en Jacco de Boer verdienden hun sporen respectievelijk in de Friese popmuziek en de uitgeversbranche. Zij zochten hun favoriete Cash-nummers uit, lieten die door een keur van schrijvers vertalen en zochten bij elk lied hun favoriete muzikanten. Het resultaat is dan ook dat er op de Fryske Cash een grote verscheidenheid aan bekende en vooral minder bekende Friese artiesten meedoen. De bekendste zijn de koningin van het Friese lied Anneke Douma, de tachtigjarige cabaretier Rients Gratama en de in Friesland immens populaire band De Hûnekop. Minder bekenden zijn o.a. Hendrik Waringa (in de 70er jaren zanger bij de legendarische countryband Early Bird ) en Omrop Fryslân-presentator Eric Ennema (Trio Hell, Kobus gaat naar Appelscha). De liedjes worden vertolkt in ‘geef’ Frysk, het Liwwadders en een groot aantal in het Wâldfrysk.
Baldrs Draumar grijpt in De kop foardel verrassend terug naar het Cash-album uit 1964: Bitters tears: Ballads of the American Indians waarin Indiaanse drums en fluit een hoofdrol spelen. Ska3 tovert Ghost riders in the sky in Spookbrommers yn de loft om tot een onvervalste ska met een onweerstaanbaar dameskoortje. Een uitgesproken stem heeft Elske Minnema in haar kale versie van Don’t take your guns to town. Strawelte-zanger Foppe Land wordt in het blue-grass achtige Ferlossing (Redemption) bijgestaan door de familie Hamstra, waarin dochter Johanna een mooie banjopartij staat te spelen. Rients Gratama klinkt alsof hij als tachtigjarige net de gevangenis heeft verlaten, zo overtuigend klinkt Dwerse strepen (I got stripes). Vol overgave klinkt ook Agnes Sambrink in het pastorale Spiritual. Het dichtst bij Johnny Cash lijkt Rockin’ Ronnie te staan. Deze rockabilly-artiest met de mooiste kuif van Friesland, klinkt écht als de Fryske Cash in Ballade fan in Breezerslet (Ballad of a teenage Queen). De bekende Cash-hit Jackson krijgt van Anneke Douma & Pieter van der Bij een gedreven vertolking in Berltsum (Berltsum is de Friese naam voor het dorp Berlikum, waar een van de grootste discotheken van Noord-Nederland te vinden is).
Naast de grote klasse van de nummers van Johnny Cash is de grote verscheidenheid van interpretaties de grote kracht van dit project. Meer dan 2700 bezoekers bezochten een van de zes concerten die in het najaar her en der in Friesland werden gegeven. Op 22 november verscheen van het project de langverwachte dvd. Deze bevat vooral live beelden van deze zes concerten, gemaakt en creatief gemonteerd door Eduard Rekker.
Assie Aukes