Twee Violen En Een Bas - De Graaf Van Buren - PAN Records PAN 220
Twee Violen en een Bas is zoals de naam al aangeeft een trio met twee violisten (Jos Koning en Niki Jansen) en een contrabassist (Willem Raadsveld), allen geschoold op het conservatorium. Het trio bestaat al sinds 1978 (niet in dezelfde bezetting), maar ik maakte pas kennis met hun muziek toen De Manuscripten verscheen. Vier groepen gaven op die cd hun eigen invulling aan oude bladmuziek, Twee Violen en een Bas vertegenwoordigde het klassieke geluid van oude muziek, maar wel met een zwierige uitstraling. Die omschrijving gaat nog steeds op, De Graaf Van Buuren heeft een sprankelend geluid, dat aan kamermuziek doet denken, maar toch lekker toegankelijk is.
De Graaf Van Buuren verwijst met een knipoog naar de Oranjes, en de prinsen van deze familie staan dan ook centraal op deze plaat, die, aldus de groep, tegelijk een buiging is voor onze toekomstige negende Willem. Op hun website staat hierover te lezen: "Elf prinsen van Oranje, onder wie negen Willems. Nee, het waren geen doodgewone mensen. Sommigen waren edel, anderen wreed. Een paar waren losbandig, een paar dol op mannen. Ze spraken weinig Nederlands. De meesten waren zeer berekenend. Bijna allen waren de rijkste man van Nederland. En over elke Willem valt een verhaal te vertellen dat nog maar weinig mensen gehoord hebben…."
Het gaat hier overigens niet om volkse liedjes of teksten, maar vooral om 'Oranje' dansmelodieën en ze komen uit twee theaterprogramma's van het trio: De Prinsenmars (genoemd naar een instrumentale versie van het Wilhelmus uit de 18e eeuw) en De Nieuwe Hollandsche Schouwburg (een slechts gedeeltelijk bewaard gebleven reeks boekjes met dansmuziek, uitgegeven tussen 1751 en 1771). Ter afwisseling van de instrumentalen zijn enkele liederen opgenomen, waarvan er twee gezongen worden door countertenor Sytse Buwalda en eentje is er met Philip Augusteijn, die ook wel als vierde lid van de groep beschouwd mag worden, gezien zijn regelmatige bijdragen (zowel live als op eerdere cd's) als bassist en zanger. Buwalda klinkt wat plechtig, overigens geheel in lijn met de inhoud, de tekst van Wat Zegt Men In Den Haag Van De Prins zou zijn gezongen door een bange Franse consul en Treurt Edel Huys Nassouw is een melodie voor begrafenisliederen en in de tekst verwezen wordt naar de lynchpartij van de gebroeders De Witt. Het Wilhelmus (met Augusteijn) daarentegen klinkt zelfs vrij ontspannen en vrolijk, zoals het Franse soldatenliedje waarin het huidige volkslied zijn oorsprong vindt.
Twee Violen en een Bas hebben hun eigen plaats in de Nederlandse folk, zij kiezen juist voor het uitpluizen en hun persoonlijke invulling geven aan ons muzikale erfgoed. De verhalen die bij de nummers horen (en uiteraard de herkomst van de stukken) zijn terug te vinden in de inlay. De Graaf Van Buuren is een schijf geworden met charmante, zwierige muziek die ook voor minder of niet geschoolde oren toch heel toegankelijk is en natuurlijk een must voor vaderlandsgezinden.
Mirjam Adriaans