Piter Wilkens - De Fleanende Hollanner - eigen beheer (distributie Marista)
In Friesland is Piter Wilkens wereldberoemd, hij stond onder meer aan de basis van de Friestalige popscene en is vanaf 1986 solo actief. Hij bracht al heel wat cd's uit, kan met zijn fijne rauwgerande stem een gevoelige ballade zingen maar ook stevig rocken. Dit jaar kreeg hij nog de Bernlef-prijs voor zijn werk als ambassadeur van het Friese lied. Toch is deze veelzijdige troubadour buiten zijn eigen provincie nog amper bekend hier. Misschien gaat dat veranderen met zijn jongste cd, De Fleanende Hollanner, waarop Wilkens een eerbetoon brengt aan Cornelis Vreeswijk (1937 - 1987).
Als kind maakte Piter Wilkens al kennis met het werk van Cornelis Vreeswijk, in ons land een bekende liedjesschrijver (o.a. De Nozem En De Non), in Zweden zelfs een legende. Hij blijft de man volgen, maakt in de jaren negentig kennis met diens Zweedse repertoire en gaat vanaf 2002 werk van Vreeswijk vertalen in het Fries. Dat levert in 2006 de cd It Fûgeltsje Yn Myn Gitaar op, met 15 liedjes, vooral begeleid door akoestische gitaar. Met De Fleanende Hollanner (bijnaam van Vreeswijk in Zweden) pakt Wilkens het wat groter aan, de cd zit in een mooi verzorgde digipack en gaat vergezeld van een uitgebreid tekstboekje. Zijn akoestische gitaar wordt bijgestaan door onder meer dobro en slide, bassen, slagwerk, accordeon, toetsen, saxofoon, bugel en trompet.
Piter Wilkens blijft op het eerste gehoor dicht bij de originelen, maar verplaatst het toneel van de liedjes wel naar Friesland (de Autowaskerijblues) of naar modernere tijden, zoals het bijna gerapte Humphrey's Blues (Jantjes Blues), met een lekkere funky groove en hedendaags taalgebruik. Er staan veel bekende stukken op, zoals de Jiskebultballade (Misschien Wordt Het Morgen Beter, origineel is in het Zweeds), Felicia Farwol (Felicia Adjö / Felicia) en natuurlijk De Noazem En De Non. Maar Vreeswijk nam ook werk op van anderen, Wilkens koos drie van zijn Jim Croce-songs en uit de Amerikaanse folkblues-traditie komt Where Did You Sleep Last Night? van Leadbelly, dat nu bij uitzondering in het Engels vertolkt wordt, met bijpassende kraakjes. Last Night I Had The Strangest Dream?, lijflied van de Amerikaanse vredesbeweging in de jaren '60, werd door Vreeswijk in het Zweeds vertaald en wordt nu Fannacht Hie Ik In Frjemde Dream, met groot gemengd koor op de achtergrond. Nog een voorbeeld voor Vreeswijk was de Chileense protestzanger Victor Jara, die hij zowel in het Zweeds als in het Nederlands eerde met een album, de Thúshavensamba (met Nederlandse en Zweedse zang door Anne-Lie Persson) komt uit dat repertoire. Muzikaal gezien bestaat de plaat grotendeels uit blues en folk, maar er is ruimte voor meer: Roazeblêd heeft een uitgesproken jazzy nachtclub sfeer, inclusief piano, terwijl het Maiitiedsliet een mooi melancholiek tweetalig duet is tussen Wilkens en Persson (in het Zweeds). Lekker blazerswerk omlijst Sis, Wat Bart Der Mei Ús Nei Ús Dea?, waarna een prachtig indringende dobro klinkt bij Fielsto Ús Skaden?. Deze ballade (een bewerking van een stuk van de Zweedse dichter Carl Michael Bellman) is mijn favoriet, hij staat bijna op het einde van de plaat, die afgesloten wordt met twee sterke bonustracks die in Zweden werden opgenomen, met o.a. Jack Vreeswijk (zoon van) als gastzanger op het lekker bluesy Provensaalske Wepsehuning.
De Fleanende Hollanner is wat uitgebreider gearrangeerd dan zijn voorganger, maar is nergens overdadig. Het album roept de geest van Vreeswijk op, maar draagt tegelijk duidelijk het stempel van Wilkens. De liedjes klinken alsof ze altijd al in het Fries geschreven waren en zitten hem als gegoten. Dat maakt de plaat zowel een aanwinst voor de Vreeswijk-verzamelaar als een sterk voorbeeld van het vakmanschap van de Friese troubadour Piter Wilkens. Kennis van het Fries is handig, maar bepaald niet noodzakelijk om te kunnen genieten van deze plaat. Wat Gerard van Maasakkers en Gé Reinders in het noorden kunnen moet voor Wilkens in het zuiden toch ook mogelijk zijn? Deze Brabantse heeft ie alvast overtuigd.
Mirjam Adriaans
Piter Wilkens zal met het gelijknamige programma vanaf oktober in de theaters te zien zijn, in januari 2011 zijn Erik van Muiswinkel, Jeroen van Merwijk en Jeroen Zijlstra zijn gasten in de Kleine Komedie in Amsterdam.
De data van De Fleanende Hollanner :
Zo 17/10/2010 (première) Stadsschouwburg de Harmonie te Leeuwarden
Wo 22/12/2010 Theater de Lawei te Drachten
Ma 17/01/2011 De Kleine Komedie te Amsterdam
Do 20/01/2011 Theater de Winsinghhof te Roden
Vr 28/01/2011 De Koornbeurs te Franeker
Vr 25/03/2011 Posthuis Theater te Heerenveen
Za 26/03/2011 Het Kruithuis te Groningen
Zo 27/03/2011 Het Kruithuis te Groningen
Za 16/04/2011 Cultureel Centrum De Skâns te Gorredijk
Website: www.piterwilkens.nl.