Mary Gauthier voelt zich in de VS onbegrepen
Als spin-off van het grote festival Take Root dat 5 oktober in Assen plaats heeft, treden er her en der in Nederland en België muzikanten op uit het alternative country-circuit. Het Tilburgse Take Root op 3 okotbober in 013 is zo’n schaduwfestival. Ook in Paradiso in Amsterdam speelt een aantal artiesten dat ook in Assen optreedt. In Tilburg (vanaf 20 uur) zijn datSlobberbone, Baptist Generals, Fred Eaglesmith, Daniel Johnston. Bovendien speelt er Mary Gauthier, die niet op het affiche van Assen prijkt.
Mary Gauthier is een van die amerikaanse singer-songwriters in de alternative country die in tegenstelling tot de populaire country-scene in haar vaderland wars is van de gladde, commerciële sound en de maatschappij met kritische blik bekijkt.
Mary Gauthier treedt de komende dagen ondermeer ook op in Utrecht op 1 okt in Ekko; 2 okt. Rotterdam, Rotown; 3 okt. Tilburg, 013; 4 okt. Amsterdam, Paradiso; 5 okt. Brussel, Anciènne Belgique.
Tal van media berichten in deze weken over country, amricana, roots, alternative country etc. In het Brabants Dagblad staat een heldere beschouwing van de hand van Paul Geerts. De PZC publiceert een interview met Mary Gauthier door Theo Hakkert. Hier enkele citaten uit beide verhalen:
Paul Geerts in het Brabants Dagblad:
…Op een bedje van meeslepende countryfolk bezingt Mary Gauthier het leven van alledag. En deze soms kritische ervaringen vinden gehoor, met name in Europa. Daarmee raakt Gauthier de kern van country, een genre dat zo'n tachtig jaar geleden in Amerika is ontstaan. De blues van de blanke man, heette het toen. Met als voornaamste ingrediënten persoonlijke ervaringen en maatschappijkritiek. Net als de eerste bluesmuzikanten uitten country-artiesten hun ongenoegen met het racisme in de zuidelijke staten van Amerika. In de jaren vijftig vonden blues en country elkaar dan ook in rock & roll. Maar met country ging het mis. Muzikaal is country een tamelijk conservatieve stroming, geplaagd door vaststaande structuren en akkoordenschema's. Met de opkomst van de countryindustrie in Nashville ging het ook tekstueel mis. Country groeide uit tot een behoudend genre waarin de liefde voor God en vaderland domineert: een handvat voor waarden en normen. Daarmee heeft Americana niets van doen. Een recent voorbeeld. Op de cd Jerusalem verplaatst zanger Steve Earle zich in de huid van John Walker Lindh, de Amerikaanse twintiger die zich uit vrije wil aansloot bij de Taliban. De kritische Earle probeert te verklaren waarom Lindh (die inmiddels vastzit) zover kwam. En dat is hem in Amerika niet in dank afgenomen…
…Americana is een enigszins gemakzuchtige aanduiding voor een groep muzikanten die teruggrijpt op de oorspronkelijke muziekstijlen van de Verenigde Staten. Alternative Country heet de stijl ook wel. (…) Maar het gaat verder dan country. De bands die (…) in 013 optreden putten bijvoorbeeld net zo gemakkelijk uit stijlen als blues en folk. Datzelfde geldt voor bands als Sixteen Horsepower, Wilco, Ryan Adams en voornoemde Steve Earle, die als voortrekkers gelden. Americana is wellicht een handig handvat, maar het zegt al net zo weinig als de aanduiding grunge begin jaren negentig. De realiteit is dat iedere artiest zijn of haar eigen invalshoek zoekt, waardoor het genre vele gedaantes kent. "We zijn opgegroeid met country en blues, maar ook met Engelse beatmuziek, punk en new wave", verklaart Jay Bennett van Wilco. In Amerika zelf wordt die benadering niet alom gewaardeerd. (…) Mary Gauthier , Slobberbone, Baptist Generals, Fred Eaglesmith en Daniel Johnston zijn zonder uitzondering populairder in Europa dan in eigen land. Bennett verklaart het treffend: "Amerikanen begrijpen onze muziek niet. Van Wilco verwachten ze nog steeds een rechtlijnige countryplaat."…
Mary Gauthier heeft dezelfde ervaring. Dat blijkt uit haar interview
met Theo Hakkert, dat de PZC publiceert:
…Mary Gauthier voelt zich in de Verenigde Staten volledig onbegrepen. ,,Amerikanen hechten geen waarde aan kunst, alleen aan bekendheid." Dus gaat ze uitgebreid op tournee door Europa. Ze bijt het van zich af. ,,Ik heb zo mijn bekomst van Amerika. Ik wil eigenlijk helemaal niet terug. Ik wil gaan waar ik wel begrepen word. Ik kon in het voorprogramma van Buddy Miller komen spelen. Voor vijftig dollar. In een stad twee dagreizen van huis. Geen hotel, geen reisvergoeding, niks. Moest ik dan weer in mijn auto slapen? In Amerika ben je of beroemd, of je bent niks. Je krijgt geen kans om iets op te bouwen."…
… ,,Ik dacht dat ik zelf het probleem was. Als ik maar beter zou worden, zou het werk in zijn waarde worden geschat. Ik doe het nu lang en goed genoeg om te beseffen dat het niet aan mij ligt. Overal waar ik kom, word ik gewaardeerd, behalve in mijn vaderland. Amerikanen hechten geen waarde aan kunst, alleen aan bekendheid."…
… Hier meldde zich een vrouwelijke singer-songwriter die zich meteen kon meten met Emmylou Harris en Lucinda Williams, respectievelijk de keizerin en koningin van het genre. (…) Met de passie van een Janis Joplin en de kennersblik van een Guy Clark….
…Europa ging terstond plat voor Gauthiers levensechte teksten, haar spannende voordracht en dito muziek. ,,Het schijnt allemaal verklaarbaar te zijn"", zegt ze, nog steeds doelend steeds op het gebrek aan respons in haar vaderland. ,,Ik sprak vorige week in Spanje een man die het me allemaal heeft uitgelegd. Er bestaat een parallel tussen de bluesartiesten in de jaren vijftig en zestig en de americana van nu." Bluesartiesten als B.B. King, Muddy Waters en Lightnin' Hopkins konden in hun tijd geen emplooi vinden in Amerika. In Amerika was niets, behalve armoede, racisme en wanhoop. Duitse promotors haalden de bluesjongens naar Europa om ze hier te laten optreden. Zo kregen ze volgens Gauthier inkomen en respect…
…,,Blues werd in Amerika gezien als passe', want in de blues werd gezongen over wat zwarte mensen liever wilden vergeten. En datzelfde zie je nu bij het blanke publiek van de americana. Blanken als losers, dat willen Amerikanen niet weten. Drugs, alcohol, hoeren, ter dood veroordeelden, de onderbuik - de mensen willen er niet over horen. Europeanen wel, die interesseert dat. Ik denk dat die Spanjaard gelijk heeft…."
…Hoe ze spreekt over "de taak" van de singer-songwriter is bijzonder. ,,Het interessantste aan singer-songwriters is dat we persoonlijke zaken bezingen, terwijl die persoonlijke zaken juist universeel zijn. Ik vind dat een mooie paradox. Dingen die we ons hele leven trachten te verbergen willen we eigenlijk met iedereen delen. Het is de taak van de artiest om daar wel over te schrijven en te zingen. Daarom heb ik ook geen probleem met openhartigheid. Ik ben niet uniek. Er is niets waar ik me voor moet schamen."" De problemen die ze heeft, zijn naar haar mening de alledaagse, menselijke problemen die iedereen op een bepaald moment in het leven tegenkomt. ,,Als je maar oud genoeg wordt." Ze ziet het als haar taak om over deze dingen te schrijven in haar liedjes. ,,Het werkt, dat merk ik aan de respons. Mij is opgevallen dat je die songs als het ware overleeft. Je ontwikkelt je verder. Soms kom ik mezelf in een oude song tegen en denk ik: zo ben ik niet meer. Zo zijn mijn liedjes een weerslag van mijn leven, een logboek."…