-door Mirjam Adriaans, foto's Ronald Rietman-
Vandaag werden in Nijmegen door burgemeester Bruls maar liefst drie koninklijke onderscheidingen uitgereikt aan vrijwilligers die actief zijn op (bal-)folkgebied. Menno Wester en Dorine Boudewijn zijn betrokken bij de Stichting Draailier & Doedelzak en organiseren balfolkevenementen in Nijmegen, Jeroen van Zuylen is vrijwilliger bij heel wat andere organisaties, maar was ook vanaf 2007 actief bij de eerste bals in Nijmegen.
Op de website van de gemeente Nijmegen staat een korte omschrijving van de redenen waarom de onderscheidingen zijn uitgereikt:
Dorine en Menno: "hebben Nijmegen op de kaart gezet met het organiseren van Balfolkavonden. Balfolk is traditionele West-Europese Muziek, die vaak live wordt gespeeld door bands op traditionele folkinstrumenten en waarop door het aanwezige publiek wordt gedanst. Daarnaast zijn beiden betrokken bij de stichting Draailier en Doedelzak. Deze stichting stimuleert het bespelen van instrumenten als de doedelzak en draailier."
En Jeroen: "is sinds 1992 werkzaam bij Sovon Vogelonderzoek Nederland en is betrokken bij diverse organisaties in Nijmegen. Zoals Stichting In Paradisum die drie monumentale begraafplaatsen in Nijmegen beheert, de Vereniging Nederlands Cultuurlandschap [nvdr: Jeroen is niet werkzaam als vrijwilliger voor deze vereniging, maar organiseert wel de Groene Concerten (klassieke muziek) in Huize Wylerberg, hun pand], Milieucentrum de Broeikas en Stichting Hortus Nijmegen die de Botanische tuin en de theetuin in Nijmegen beheert."
Bij de uitreiking meldt burgemeester Bruls overigens wel even dat Jeroen van Zuylen ook betrokken was bij het eerste balfolkevenement dat Dorine Boudewijn in 2007 organiseerde in Nijmegen en stipt hij aan dat Dorine en Menno nog erg jong zijn om een lintje te krijgen, dat gebeurt niet vaak.
Een beetje verbauwereerd zijn ze, want ze hadden dit totaal niet verwacht. Het moet allemaal nog even bezinken, maar als ze van de burgemeester ook nog een reactie mogen geven is dat voor Menno Wester niet zo moeilijk, hij roept het al jaren: "Als iedereen streeft naar een lintje dan wordt de samenleving daar een stuk leuker van." Hij was ook van plan om dan met pensioen te gaan, maar direct klinkt vanuit het massaal opgekomen publiek in Café The Shuffle: "Nee, niet doen!"
Initiatiefneemster voor de aanvraag van een lintje voor Menno en Dorine is Lenny de Rooy. Ze vertelt dat het begonnen is met de uitspraak van Menno dat hij doorgaat tot hij een lintje krijgt, dat is bij haar blijven hangen. Toen dacht ze: "Dan ga ik dat gewoon voor ze regelen. En dan niet alleen voor Menno, maar ook voor Dorine, want die is net zo actief, al doet ze meer achter de schermen. Maar dat mag ook wel een keer duidelijk gemaakt worden. En ik heb persoonlijk ook veel aan hun te danken. Ik ben ooit begonnen met doedelzak spelen, toen werd ik gewezen op een workshopweekend. Zo heb ik de kans gekregen om mijn doedelzakvermogen verder te vergroten en ik werd meegesleept naar balfolk. Nu speel ik in bandjes en dat allemaal dankzij hun. Ik denk dat dat voor heel veel andere mensen ook geldt en daarom vind ik het zo belangrijk dat dat echt gewaardeerd wordt. Want ze blijven het gewoon doen, ook al hebben ze het moeilijk. Echt volledig verdiend."
Uiteraard heeft ze dit niet allemaal alleen gedaan, via de gemeente werd ze gekoppeld met de mensen die de aanvraag voor Jeroen deden en zo ontstond het enorme complexe complot. Bij de aanvraag heeft ze onder meer hulp gehad van Piter Jellema van Draailier & Doedelzak, Jeroen van Zuylen en muzikant Wouter Kuyper om te achterhalen wat Menno en Dorine nou allemaal precies gedaan hebben en de exacte jaartallen. Daarnaast hebben de ouders van Dorine en Menno meegedacht en heeft eigenaar Kees Café The Shuffle beschikbaar gesteld.
Desgevraagd vertelt Kees dat het allemaal al begon in café Weerlicht waar hij bedrijfsleider was. En daar is hij met Menno, Dorine en Jeroen balfolk Nijmegen begonnen. "Toen ik daar ben weggegaan ben ik hiernaartoe gekomen en ik heb balfolk meegenomen." Hij heeft overigens al heel wat ervaring met balfolk: "Ik ben jaren geluidstechnicus geweest bij Trek Er Es Uut, dus vandaar dat ik in die wereld verzeild ben geraakt. Dan ontkom je er niet aan en uiteindelijk ga je het leuk vinden." Hij grinnikt en voegt toe: "nou ja, van het begin af aan eigenlijk, het was een aangename kennismaking destijds." En of het moeilijk was om alles geheim te houden? "Een goeie barkeeper weet wat discretie is."
En dan wil ik natuurlijk ook de gedecoreerden zelf even aan het woord laten. Gevraagd naar een eerste reactie reageert Menno direct "Verdommes mooi!" om vervolgens te vragen of ie er nog even over mag nadenken. Dus vraag ik eerst maar eens aan Jeroen van Zuylen hoe hij hier binnenkwam. Hij wist dat hij hiernaartoe zou gaan, omdat hij in het complot zat voor Menno en Dorine. "Dus het was al een maf dubbelspel dat ik speelde. Zij zouden mij komen ophalen, de smoes was dat ik door de wijkkrant geïnterviewd zou worden. Dus ik ging maar mee en toen ik hier binnenkwam zag ik mensen waarvan ik dacht 'hè, kennen die Menno en Dorine?' Dat waren vrienden van mij. En een metertje verderop zag ik mijn zus staan en haar zoontje." Hij begon te vermoeden dat er "een dubbel dubbelspel" was gespeeld. "Zo'n mindset heb ik nog nooit hoeven maken, echt hoor, het is nog steeds niet ingedaald." En hij vervolgt: "tientallen mensen hebben dit meegespeeld en ik heb geen enkel vermoeden gehad of me afgevraagd waarom zegt ie dat of waarom smoezelen die met elkaar." Tot hij binnenkwam wist ie echt van niks. Hij vindt het praatje van de burgemeester voor Menno en Dorine ook heel leuk, over balfolk en zo, en vertelt dat hij hem natuurlijk al langer kent, omdat hij hem vaker tegenkomt bij zijn andere vrijwilligersprojecten.
Hij vindt het terecht dat er lintjes zijn uitgedeeld aan mensen die in de folk actief zijn. Niet zozeer voor zichzelf, wel voor de folkwereld: "Het is toch een beetje een ondergeschoven kindje geworden in de loop der tijden, het is vooral een muziekstijl die uit heel veel verschillende takken bestaat, balfolk, luisterfolk, oude folk uit de jaren '70 met Fungus en Wolverlei en zo, maar met al die folkuitingen, daar heb ik iets mee en ik vind het heel leuk dat daar even aandacht aan wordt besteed. En vooral voor Menno en Dorine, ik ben toen wel begonnen met Dorine, maar zij hebben dit doorgezet en ik vind het fantastisch dat ze dit blijven doen. En er komt steeds weer jonge aanwas bij, afgelopen woensdag hier ook weer. Het vuurtje blijft branden."
"Wat sneaky is iedereen, dat is mijn statement." vertelt Dorine Boudewijn daarna en Menno Wester voegt toe: "Het is gewoon knetterhard werken en het verdient geen klap. Eigenlijk is de cao compleet waardeloos, maar is het toch nog mooi werk." Dorine heeft voor de aanvraag voor Jeroen een ondersteuningsbrief geschreven "en zodoende zaten wij in een complot, waarvan we niet wisten dat het ook op ons betrekking had." Menno: "Zoals Jeroen zei, hier waren de coronacomplotten niks bij."
En hij voelt dit als waardering voor wat ze doen, zonder subsidie of wat voor overheidssteun dan ook. Want de bezoekers financieren alles. "En dat dan toch de burgemeester langskomt, dat vinden we donders mooi. En ik vind het ook heel bijzonder dat je niet op het gemeentehuis ontboden wordt, maar dat de burgemeester gewoon hier in het hoofdkwartier van de balfolk Nijmegen komt om tussen de volksmuziek zijn maatschappelijke waardering uit te spreken." Dorine vult aan: "En daardoor zelf ook een stukje van die beleving mee te krijgen, zo van hier gebeurt het dus. En dan gaan er ook muzikanten op het podium, natuurlijk kon hij niet lang blijven, maar het is toch leuk dat hij kennismaakt met deze wereld."
Dat ze dit lintje krijgen ziet Menno vooral als blijk van waardering van de samenleving, het maakt niet uit of je koningsgezind bent of niet en of je je nou inzet in de folk of aan de rand van het voetbalveld. Dorine: "Voor ons is het evident om dat in de folk te doen, omdat ons hart daar ligt en om wat we nu van mensen terugkrijgen die zeggen 'maar jullie faciliteren zoveel meer dan balfolk. Er ontstaan vriendschappen en relaties en mensen gaan in bands spelen, maar omgekeerd geldt dat ook, dat wij ook allemaal vriendschappen hier opdoen en ik denk dat we elkaar met zijn allen heel mooi versterken daarin."
Maar het gaat natuurlijk niet alleen om balfolk, het gaat ook om de Stichting Draailier & Doedelzak. Daarover hebben Menno en Dorine nog een mooie anekdote. Want ze doen ook instrumentenproeverijen, en iemand werd helemaal gegrepen door de draailier, heeft er een gekocht en vervolgens heel hard gestudeerd en workshops bij hun gevolgd. Vervolgens zien ze haar als headliner op een zaterdagavond op een podium staan. "Daar hebben we wel even champagne op gedronken hoor," vertelt Menno. Dat had ze tien jaar geleden zelf niet kunnen bedenken, en nu gaat ze zelf draailieren bouwen.
Deze mensen hebben levens veranderd, verrijkt zelfs, zo horen we om ons heen deze ochtend, net als de woorden dat ze het dik verdiend hebben. Daar sluit de redactie van Folkforum zich graag bij aan, want de folkwereld in Nederland kan niet zonder enthousiaste vrijwilligers als Menno, Dorine en Jeroen en al die andere organisatoren en mensen voor of achter de schermen die zich al jaren belangeloos met hart en ziel hiervoor inzetten.
Voor wie meer wil weten over de totstandkoming van deze lintjes, kijk hier even op het blog van Lenny daarover.
Meer weten over balfolk, check dan balfolk.nl
En heb je interesse in draailieren, doedelzakken en het aanbod in workshops en cursussen: https://draailier-doedelzak.nl/