Afgelopen weekend meldde RTV Noord dat Henk Scholte is overleden. Zelf zou de zanger van folkgroep Törf zeggen 'uut tied kommen', bekenden groette hij ook steevast met een joviaal 'Moi!'. Want naast liedjesschrijver, bevlogen verhalenverteller, dichter en radiomaker was hij vooral promotor van alles wat met de Groninger taal en cultuur te maken had. En dat leverde hem diverse prijzen op. Henk Scholte was al langere tijd ziek, hij is 65 jaar geworden.
Henk Scholte werd geboren op 26 juli 1959 in het ziekenhuis in het Drentse Emmen. Maar hij is een Groninger in hart en nieren, groeit op in Musselkanaal en Stadskanaal. In de jaren '70 krijgt hij belangstelling voor folk, begint in het Engels te zingen, maar toen hij aan de praat raakte met een Ier vroeg die hem waarom hij dat niet in zijn eigen taal doet. Dan ontdekt hij dat er in zijn eigen omgeving een hele schat aan Groningse muziek bestaat. Als tiener wordt hij zanger van de Groningse folkgroep Törf, in 1975 opgericht door bassist en gitarist Eddy de Jonge samen met toenmalig zanger en gitarist Alex Vissering en drummer Paul Scholtens. In deze groep worden oude liedjes opgekalefaterd en in een nieuw arrangement gestoken. Het levert hem de bijnaam Henkie Törf op.
Hij studeert geschiedenis en gaat later werken in de Groningse Archieven, het Centrum Groninger Taal en Cultuur en als consulent streektaal bij het Huis van de Groninger Cultuur.
Törf is een van de eerste groepen die de Groninger tradities centraal stellen. Vaak werken ze met thema's, zoals de dansmuziek van Jacob Pieters Beukema of een programma rond vioolbouwer Reitsma uit Baflo en ze zetten zelfs gedichten van o.a. Jan Boer en Simon van Wattum op muziek. Hun arrangementen zijn steevast inventief en de mannen zijn niet bang om het muzikale avontuur op te zoeken, bijvoorbeeld door op het album Olipodrigo (2006) de eigen Groninger traditie te vermengen met Mediterrane, Galicische, Jiddische en Ierse klanken. Het geluid van de groep wordt bepaald door de mix van gitaren, doedelzakken, viool, exotische instrumenten, accordeon, basgitaar en zang, altijd akoestisch en zonder opsmuk. In later jaren gaat naast de traditionele stukken eigen werk een grotere rol spelen.
Naast Törf speelt Henk Scholte ook in Duo BH met Bert Ridderbos (een maat van Törf) en met Jan Klinkenberg vormt hij nog een duo, Foekepot. In 2007 vormt hij een gelegenheidstrio met folkzangeres Linde Nijland en Bert Ridderbos voor het programma Winterliederen, waarvan ook een album verschijnt en dat vooral in kerken in het noorden van het land wordt uitgevoerd. Het wordt zo populair dat er in de jaren daarna nog diverse optredens volgen. Hij schrijft liedteksten en gedichten en zijn liefde voor de Groninger taal leidt tot de oprichting van het Grunneger Tiedschrift Krödde.
Vanaf 2000 is er het radioprogramma Twij Deuntjes Veur Ain Cent, dat dagelijks te horen is. Vaste technicus is Rolf Schreuder, Henk Scholte is de presentator en hij draait liedjes in het Gronings en in andere kleine talen uit binnen- en buitenland. Bekende nummers worden afgewisseld met werk van nieuwe CD's. Ook is regelmatig een muziekopname uit het RONO (Regionale Omroep Noord en Oost)-archief te horen. Het programma is zo populair, dat als het in 2016 dreigt te worden stopgezet vanwege bezuinigingen er massaal geprotesteerd wordt door luisteraars. Daarna blijft het toch in de ether, zij het in een wekelijkse uitzending. In 2023 moet Scholte stoppen, maar hij blijft betrokken bij het programma.
In 2003 begint de Stichting Folk Groningen met het festival Trad.It! waar vele internationale folkoptredens plaatsvinden en Henk Scholte als medepresentator de bands aankondigt. Het festival moet na negen edities stoppen. Er is te weinig subsidie en het trekt ook niet genoeg bezoekers om dit kwalitatief hoogwaardige (en dus kostbare) evenement te kunnen blijven organiseren.
Henk Scholte wordt diverse keren onderscheiden voor zijn inzet, met Törf ontvangt hij in 1997 de K. Ter Laanprijs van Stichting 't Grunneger Bouk, in 2002 krijgt hij de Wessel Gansfort Prijs (de culturele prijs van de provincie Groningen) en in 2009 wordt hij benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau, zijn vrouw Jos is degene die de aanvraag in gang zet.
Op 21 februari is Henk Scholte overleden. Hoewel hij al enige tijd ziek was, liep hij daar niet mee te koop. Zanger en vriend Jan Veldman zegt voor OOG (Omroep Groningen): “Het zat er aan te komen. Henk was al een behoorlijke tijd ernstig ziek. Het opvallende was dat hij zelf niet accepteerde wat hem boven het hoofd hing. Onlangs sprak ik hem nog, waarbij hij de wens uitsprak om samen nog eens naar Duitsland te gaan. Het is er niet meer van gekomen. Hij was ook een hele sterke man. Daarom heeft het waarschijnlijk ook nog lang geduurd, maar de aftakeling was wel zichtbaar.”
Onderstaande foto van Henk Scholte werd gemaakt door Ronald Rietman op de derde editie van het Noordfolk festival in Veenhuizen, op 29 augustus 2015. Henk was daar toen te gast als dichter en verhalenverteller.
Henk Scholte, 26 juli 1959 - 21 februari 2025