Traditionele muziek van de Britse Eilanden is niet jaarlijks in het Holland Festival te bewonderen; al stond in 2010 nog het vermaarde Engelse duo Spiers & Boden in het Bimhuis. Dit jaar gaat het er iets minder traditioneel aan toe als in het Bimhuis vier veteranen van de Ierse muziek (Dennis Cahill, Martin Hayes, Iarla OLionaird en Caoimhin ORaghallaigh) aantreden, samen met de jonge Amerikaanse pianist Thomas Bartlett. In 2011 door de Irish Times onthaald als nieuwe supergroep van de Ierse muziek maakt The Gloaming nu zijn Nederlandse debuut.
De leden van The Gloaming hadden hun sporen ruimschoots verdiend toen ze begin 2011 voor een experiment bij elkaar kwamen in de Grouse Lodge Studios in County Westmeath. Niemand hoefde zich te bewijzen; wellicht is dat het geheim van deze groep, die de Ierse muziektraditie haast terloops in een nieuw jasje heeft gestoken. Het resultaat is zowel virtuoos als subtiel, zowel krachtig als ingetogen: het barst van de mooie melodieën en het spelplezier spat ervan af.
De band maakte in augustus 2011 een uitverkocht debuut in de National Concert Hall in Dublin. Een opname daarvan is als EP uitgebracht. Deze medley van ruim twintig minuten toont de veelzijdigheid van The Gloaming: een traditioneel sean-nós-lied met ingetogen pianobegeleiding gaat over in een trage fiddle-melodie; deze versnelt in verschillende fasen, waarbij de instrumenten elkaar afwisselen, tot een opzwepende dans met een Keith Jarrett-achtige piano-improvisatie door Thomas Bartlett.
De Amerikaanse pianist en zanger Thomas Bartlett, geboren in 1981, schrikt nadrukkelijk niet terug voor genregrenzen. De enige muziekstijl waarmee ik geïdentificeerd wens te worden, zei hij in een interview, is goede muziek. Die instelling heeft geresulteerd in een keur aan samenwerkingen met uiteenlopende artiesten als Antony and the Johnsons, Nico Muhly, Laurie Anderson, David Byrne, Bebel Gilberto, The National en Yoko Ono. Hij brengt soloplaten uit onder de naam Doveman.
Iarla Ó Lionaird (1964) is een vooraanstaande zanger in de Ierse sean-nós-traditie, wat oude stijl betekent. Deze van oudsher eigenlijk onbegeleide zangstijl kenmerkt zich onder meer door een nasaal geluid, veel ornamentiek, met name in het topregister, en het maken van zeer lange frasen. Ó Lionaird is ook bekend van zijn werk met de elektronische crossovergroep Afro Celt Sound System in de jaren 90. Ook trad hij op in eigentijdse composities met Ierse folk-invloeden van de Ierse componist (en voormalig Louis Andriessen-leerling) Donnacha Dennehy.
Fiddlespeler Caoimhín Ó Raghallaigh (1979), geboren in Dublin, staat bekend om zijn innovaties van de traditionele speelstijl, waarbij hij zich sterk heeft laten beïnvloeden door speeltechnieken van de Ierse doedelzak (uilleann pipes). Dat hoort men onder andere terug in de drones die hij gebruikt. Daarnaast heeft hij veel archiefonderzoek gedaan naar traditionele Ierse muziek. Behalve fiddle speelt hij hardangerviool, een Noors instrument voorzien van resonantiesnaren, die voor extra nagalm zorgen.
Dennis Cahill werd in 1954 in Chicago geboren uit Ierse ouders. Hij dompelde zich onder in de lokale folkscene en studeerde klassiek gitaar aan het Chicago Music College.
Martin Hayes (1961), geboren in County Clare, geldt al jaren als een van de meesters van de traditionele fiddle. Hij heeft op talloze platen gespeeld, is artistiek leider van het Masters of Tradition Festival in County Cork en won zesmaal het All Ireland Fiddle Championship.
Dennis Cahill en Martin Hayes spelen al samen sinds zij elkaar eind jaren 80 in Chicago leerden kennen, aanvankelijk in een jazzrockband en later in traditioneel Iers repertoire. Zij vormen sinds 1995 een succesvol duo en hebben drie albums uitgebracht. De vaak ingehouden en spaarzame manier waarop Cahill de fiddlesolo's van Hayes begeleidt wordt gezien als een belangrijke innovatie van het gitaarspel in de Ierse muziek. Ik zou dit soort muziek zonder Dennis niet kunnen spelen, heeft Hayes ooit in een interview gezegd. We zijn als twee handen op een piano.
Begin 2011 kwamen ze bij wijze van experiment bij elkaar in de studio. Aan het eind van dat jaar werden ze door de Irish Times onthaald als nieuwe supergroep van de Ierse muziek. Nu, anderhalf jaar later, maakt The Gloaming zijn Nederlandse debuut in het Holland Festival. Toch hoeft het onmiddellijke succes niet als een verrassing te komen. Alle leden van de band hadden voor hun samenkomen hun sporen reeds ruimschoots verdiend in de Ierse muziek en in samenwerking met andere grote artiesten als Antony & the Johnsons, David Byrne en Yoko Ono. Met The Gloaming spelen ze vernieuwende muziek die de grenzen van de Ierse folk verder verlegt. Muziek die zowel virtuoos als subtiel, zowel krachtig als ingetogen is, met prachtige melodieën, waar het spelplezier vanaf spat! Website: www.thegloamingmusic.tumblr.com.
donderdag 20 juni 2013, The Gloaming in het Bimhuis, Amsterdam
Aanvang 20.30 uur
Duur 1 uur 30 minuten, zonder pauze
Toegangsprijzen 19
Studenten/CJP 15
Kaartverkoop: www.hollandfestival.nl.