In tal van kranten lazen we afgelopen weken artikelen over het album Ys
(Drag City) van Joanna Newsom. Deze jonge Amerikaanse harpiste/zangeres
is hot. In Dagblad Tubantia/Twentsche Courant vertelt ze aan Peter
Bruyn over haar ‘wonderbaarlijke muziek'. Bruyn kwalificeert haar
muziek als volstrekt uniek.
Hier enkele passages uit het artikel:
...Vraag de 24-jarige Joanna Newsom naar de betekenis van de titel van haar tweede album, Ys, en je krijgt een uitgebreid college Frans-Keltische mythologie. Het betreft een oude ommuurde stad die onder de zeespiegel lag en na een overstroming verdween, vertelt ze. ‘Ja, een beetje een Atlantis-achtig verhaal. Ik geloof ook in Atlantis. En er zijn heel wat steekhoudende aanwijzingen dat Ys werkelijk bestaan heeft. Dingen als oude Romeinse wegen die allemaal in de richting van een bepaald punt in zee lopen en bij de kust plots ophouden'...
...Ze heeft wel iets In-de-ban-van-de-Ring-achtigs - bloesje met wijde mouwen, het lange haar in een knotje. Daarbij speelt ze harp, wat toch ook bepaalde vooroordelen prikkelt. En als je tenslotte haar muziek hoort, die folkachtige liedjes die ze al snarentokkelend zingt, dan is het beeld compleet. Tegelijkertijd benaderde diezelfde Newsom voor Ys drie reuzen uit de alternatieve rockmuziek van wie je je helemaal niet kunt voorstellen dat ze zomaar voor het karretje van het eerste de beste folk -bosnimfje laten spannen. Dat doen ze dan ook niet. Ze herkenden in Newsom geen wereldvreemd elfenvrouwtje maar een uiterst eigenzinnig songschrijfster. De drie zijn: Van Dyke Parks, in de jaren zestig, zeventig en tachtig maker van bijna sprookjesachtig gearrangeerde popalbums, Steve Albini, in de jaren tachtig en negentig extreem punk- en hardcore-muzikant, die zich ontwikkelde tot studiotovenaar waar het het werk met opnamemicrofoonsbetreft en tenslotte Jim O'Rourke, één van de invloedrijkste
avantgarde-rockmuzikanten van de jaren negentig. Een ontwikkeling die niet te voorzien was toen Joanna twee jaar geleden debuteerde met het album The Milk Eyed Mender, waarop alleen nog haar excentrieke scherpe, meisjesachtige stemgeluid en haar harp te horen waren...
...Ys bevat vijf songs - of zijn het gezongen verhalen? - die variëren van zeven tot zeventien minuten lengte. Een couplet-refrein-structuur is amper te bespeuren. Wel wolken strijkers. En een taalgebruik dat ronduit archaïsch aandoet. Veel beelden die verwijzen naar de elementen, water, lucht, vuur en aarde. Naar de zee, de zon en de regen. Liedjes met een ongrijpbare, bijna mytische lading. Of een regelrechte fabel, zoals Monkey & Bear. ‘Ik denk dat ik het nog steeds als ‘liedjes' zie. Maar ik maak niet zo'n groot verschil tussen ‘liedjes' en ‘verhalen'', zegt de Amerikaanse. ‘Monkey & Bear is inderdaad een echte fabel en het nummer dat in feite alle thema's van de plaat samenvat. Het gaat op Ys veel over decadentie en overvloed. Vandaar ook dat water. Vloedgolven. Het eiland Ys ging ook in een vloedgolf ten onder. Maar ik moet oppassen met wat ik zeg. Ik wil niet dat het album zo moraliserend overkomt, begrijp je....'
...En dat taalgebruik: ‘Het is voor mij heel belangrijk dat de tekst precies op de muziek past. Dat iedere klemtoon en iedere lettergreep op de juiste plaats zit, zonder dat er ook maar iets verloren gaat van wat ik precies wil zeggen. Daarom heb ik nogal eens mijn toevlucht gezocht in zeldzame, zelden gebruikte woorden. Ik denk over ieder woord, over iedere lettergreep heel lang na.'...