Fado: Droef genot in nieuw licht
Telkens als er een fadista in de buurt is verschijnt er in een van de
regionale kranten het verhaal dat journalist Dick Laning schreef over de
vernieuwing van de fado. We lazen het een paar weken geleden in het
Brabants Dagblad en nu weer in BN/De Stem. Hier enkele citaten:
…De fado heeft veel gezichten, maar lijkt zich de laatste jaren toch vooral
te ontpoppen als een oude snoeper. Want hoe anders is te verklaren dat het
lied zo vol van heimwee en noodlot tegenwoordig vooral wordt gezongen door
jonge, mooie vrouwen? Het zijn vrouwen als Cristina Branco, Mariza, Mafalda
moment de kunst van het lijden beoefenen. "Ik heb de fado niet gevonden maar
de fado heeft mij gevonden”, vertelt Mafalda Arnauth. "Fado heeft mijn leven
totaal op z'n kop gezet. Ik sliep niet meer en vergat alles wat ik daarvoor
deed. Ik heb zeg maar mezelf ontdekt, dat is wat fado met je doet. Fado
heeft mijn leven bepaald, een andere weg was er niet.”…
…Net als de flamenco in Spanje, de tango in Argentinië of de rebetica in
Griekenland, is de fado geboren in de goot. Het is het lied van de tranen,
verhalend van een eeuwig en onvervuld verlangen. Een genre waar de rafels
van het leven aan hangen en dat daarom niet bestemd lijkt voor het volle
licht. Een - eveneens jonge - zangeres als Lula Pena beleeft dat nog zo.
Haar fado is er een van langzaam lijden. Zij is een uitzondering. Cristina
gaat zij verder dan haar collega's, terwijl iemand als Mariza en in haar
kielzog Mafalda Arnauth een uitbundige presentatie verkiest. Waar de fado
bij Branco nog vooral poëzie is, gaat het er bij Mariza en Mafalda af en toe
vrolijk aan toe…
…de nieuwe fadista’s pakken het minder zwaar aan, in weerwil van het sombere
imago van deze muziek. Pontes maakt er pop van, Branco laat de jazz toe en
Mariza appelleert aan de Afrikaanse wortels van haarzelf én de fado. "Fado
is in wezen geen droevige muziek”, stelt Mariza. "Natuurlijk, de fado zit
vol melancholie, maar fado is het leven zelf, het is opstaan, eten en
drinken, schoonmaken, het is het lied van de taxichauffeur. Fado is te
vergelijken met de blues en je hebt ook heel vrolijke blues .” Mafalda:
"Fado is de waarheid en die is niet alleen maar somber. Ik wil zelf na een
concert niet depressief naar huis en dat wil ik mijn publiek ook niet
aandoen.”…
…Noem het een oude traditie in het licht van nu. En dat de mannen daarin
aanzienlijk minder talrijk zijn dan de vrouwen, dat kan Mafalda ook wel
verklaren. "Portugese mannen zijn opgevoed om stoer te zijn, niet om te
huilen. Vrouwen hebben juist geleerd hun emoties te tonen. Fado is
vrouwelijk, want vrouwen hebben er de moed en de energie voor.”…