Taraf de Haïdouks: Onze managers in België
hameren er op dat onze muziek traditioneel blijft
Het Roemeense zigeunerorkest Taraf de Haïdouks groeide uit tot een van de succesvolste groepen in het internationale 'wereldmuziek'-circuit. De onwaarschijnlijke sterren, die deels zo uit de negentiende eeuw geplukt lijken, treden tegenwoordig op in grote theaters van Brazilië tot Japan. Vanavond staat deze groep in het Muziekcentrum in Enschede. Publiekslieveling Neascu is er niet meer bij - hij overleed in september. Journalist Peter Bruyn bracht een weekeinde door bij Taraf de Haïdouks in het Roemeense zigeunerdorp Clejani. In het Utrechts Nieuwsblad deed hij daarvan verslag. Hier enkele citaten:
…"Wie willen jullie eigenlijk spreken?" vraagt Aurel, de zwager van Taraf de Haïdouks Belgische manager en zelf ook violist, als hij ons bij het hotel in Boekarest oppikt. Spreken? Wij willen naar Clejani, het dorp op een kilometer of veertig van de hoofdstad waar het steeds populairder wordende zigeunerorkest resideert. Als ze niet op tournee zijn, tenminste. Aurel kijkt een beetje bedenkelijk bij het verzoek. De meeste musici van de Taraf wonen tegenwoordig in Boekarest, zegt hij. Alleen een paar van de ouderen zijn nog in Clejani. Dan start hij toch de auto…
… ,,De Tarafs gaan er trouwens doorgaans wel van uit dat ze betaald worden voor een foto of interview," zegt hij met een voelbare gêne. ,,Twintig tot dertig dollar per persoon is wel zo'n beetje de standaard"…
…De 71-jarige Dimitru Cacuricaï Baicu - nu de oudste van het stel - vertelt over de onlangs overleden Neascu. ,,Wat hij deed kan niemand anders. Maar we moeten verder natuurlijk. En iedereen binnen de Taraf heeft z'n eigen repertoire. De jongeren in de groep zouden wel wat willen veranderen. Meer moderne dingen. Turkse invloeden. Maar onze managers in België hameren er op dat het traditioneel blijft. Zal ik eens iets voor je zingen?" En zonder een antwoord af te wachten barst hij uit in een lied. Couplet na couplet; een klagerige, oriëntaals klinkende melodie. ,,Dat was schitterend, vind je ook niet?", zegt de meegereisde tolk Corina als Cacuricaï uitgezongen is. ,,Het ging over leven en dood en over een vrouw waar hij veel van hield. Ze werd ziek en nadat ze overleden was groeide er op die plek een prachtige pruimenboom."…
…Aan de overkant van het modderige straatje staat het huis van Neacsu. Nu woont diens zoon Tzagoi er met zijn gezin. Ooit speelde ook hij bij Taraf de Haïdouks, als accordeonist. (…) Maar Tzagoi kreeg een ongeluk. Last van z'n been. Hij haalt berustend de schouders op. Een man van weinig woorden en nog merkbaar in de rouw na de dood van z'n vader. Hier, in dit huis, is Taraf de Haïdouks begonnen, zegt hij terwijl hij zijn accordeon omhangt. Z'n jongste zoon komt er bij zitten, ook met een accordeon. Samen beginnen ze te spelen. Tzagoi zingt. Een stem als een scheepshoorn. Een aantal tanden ontbreekt in zijn mond. Bij het afscheid zegt z'n blik: het is zoals het is en dat zal nooit meer veranderen…
…,,Maar groepen als Taraf de Haïdouks krijgen nog nauwelijks serieus erkenning in Roemenië. Men blijft ons hier in de eerste plaats als zigeuners zien en niet als musici," zal violist Costica een half uurtje later zeggen. (…) Hij is een van de jongeren binnen de groep. Veertiger. ,,En meer van deze tijd," had Aurel ons al voorbereid. ,,Costica begrijpt dat het geven van interviews gewoon bij z'n werk hoort." Naast Costica's huis is een patio met een plastic tafel, een barbecue en een gettoblaster die Turkse pop uitblaast. ,,Ja, dat is het soort muziek dat wij tegenwoordig hier, bij verjaardagen, ook graag spelen," lacht de violist. ,,Maar niet als we met de Taraf op tournee zijn, hoor."…
…Naast het bed staat een groot jachtgeweer. Op het nachtkastje ligt een pistool. Als hij de verbaasde blikken van zijn bezoekers ziet trekt de zanger een la open en haalt er een koffertje met een splinternieuw wapen uit. De kogels liggen erbij. Hij laat zijn vergunning zien. ,,Zoiets moet je hier gewoon wel hebben," vertelt hij. ,,Omdat ik platen maak en over de hele wereld optreedt denken veel mensen hier dat ik ontzettend rijk ben. Eén van de Tarafs is vorig jaar nog overvallen en van alles beroofd. Z'n geld, de juwelen van z'n vrouw, alles. Die wapens zijn zoiets als mijn verzekeringspremie."…